EUROPA SCHOPT HET BLIK WEER VOOR ZICH UIT

Nachtelijke onderhandelingen, waarbij de spanningen meermaals hoog opliepen, hebben dan toch een tekst opgeleverd waarmee de leiders van Europa ieder naar hun hoofdstad konden terugkeren, met een eigen verhaal waarom hun migratieakkoord verdedigbaar is.

Het sterkst leek Angela Merkel uit de strijd te zijn gekomen. Ze sloot met de Spaanse en de Griekse premier een akkoord over de terugzending van inwijkelingen die zich eerst in die landen hebben aangemeld, zoals de Dublinverordening bepaalt. Daarmee nam ze wellicht net genoeg wind uit de zeilen van haar kwelduivel, minister van Binnenlandse Zaken Horst Seehofer. Die had vanaf morgen, zondag, gedreigd met het tegenhouden van ‘secundaire bewegingen’ aan de DuitsOostenrijkse grens. Het zwakke punt voor Merkel is dat ze nog geen akkoord met de nieuwe Italiaanse regering kon afsluiten. Dat is de eis van Seehofer. Maar die zakt in de peilingen weg, nu zijn CSU in oktober voor moeilijke verkiezingen staat. Hij kan niet zeggen dat er geen vooruitgang is en kiest wellicht eieren voor zijn geld. Een slechtere beurt maakte de Italiaanse eerste minister, Giuseppe Conte. Hij had diep in de nacht nog de hakken in het zand gezet, maar ging bij het ochtendgloren toch overstag. Er wordt de Italianen meer solidariteit voorgehouden, maar een herziening van ‘Dublin’ komt er voorlopig niet, de aangekondigde ‘ontschepingsplatformen’ in NoordAfrika en de ‘gecontroleerde centra’ in Europa bestaan alleen op papier. Alles is aan voorwaarden onderworpen en alles gebeurt op basis van vrijwilligheid, dus wellicht niet. Naarmate de uren gisteren vorderden, verdween het positieve gevoel in het Italiaanse kamp en maakte het plaats voor ontgoocheling en frustratie. Conte zal zich zijn eerste confrontatie met de macht in Europa nog lang herinneren.

Europa doet wat het altijd doet met complexe, potentieel verscheurende uitdagingen. Het schopt het blik voor zich uit en vermijdt daardoor de ultieme botsing. Zo ging het ook jarenlang met de eurocrisis en de Griekse kwestie. Er komt nooit een Grote Dag, met een historische beslissing. Maar er komt ook geen fatale crisis en na verloop van tijd wordt een acute dreiging een chronische ziekte waarmee goedschiks of kwaadschiks te leven valt.

Er werden vrijdag opnieuw meer dan honderd migranten vermist na een schipbreuk voor de Libische kust. Maar qua aantallen is de migratiecrisis voorlopig onder controle. Na deze Europese top is de kans op politieke ongevallen voorlopig weer even geweken. En meer moet dat niet zijn.

Akkoord biedt net genoeg om acute dreiging om te zetten in chronische ziekte