REPORTAGE Groot leed in Klein Rusland
Andrea: op het Koophandelsplein staat al jaren leeg en biedt een troosteloze indruk. Als m’n moeder om 9 uur naar de bakker ging, was ze om 12 uur terug.’ SIMON GRYMONPREZ FOTO’S SEBASTIAN STEVENIERS
ZELZATE I ‘Op voorstel van mijzelf en zovelen die twee jaar alle mogelijkheden hebben onderzocht, heeft de regering gekozen om u en uw gezin eindelijk een echte toekomst te bieden. We bieden u daarom op termijn een nieuwe, kwaliteitsvolle sociale huurwoning aan dichterbij het centrum.’ Met die woorden lichtte gouverneur Jan Briers van OostVlaanderen de inwoners van Klein Rusland in Zelzate in over de beslissing van de Vlaamse regering: de wijk verdwijnt.
Kringwinkel komt langs
Briers zakt tegen de namiddag zelf af naar Klein Rusland. Op het Kardinaal Mercierplein komt spontaan een groepje samen. Rustig maar zelfverzekerd gaat de gouverneur het gesprek met de ‘Ruslanders’ aan. Er rijdt een bestelwagen van de kringloopwinkel voorbij. ‘Aha! De kringwinkel komt alles al halen.’ Iedereen lacht. De Ruslander gaat zijn verhuizing met een lach en een traan tegemoet.
Wie door de wijk wandelt, kan niet naast de tekenen van verval kijken. Hoewel de tuintjes goed onderhouden zijn en de Belgische vlaggen bovengemiddeld uithangen, is de aftakeling onloochenbaar. Van de 220 woningen staan er minstens 60 leeg. Het onkruid tiert er welig, het café op het Koophandelsplein staat leeg en biedt een troosteloze indruk.
Vluchteling uit Kiev
Klein Rusland ligt er bijna honderd jaar. De tuinwijk werd in 1922 opgezet als een van de eerste modernistische arbeiderswijken van België. Het stadsdeel ontleent z’n opmerkelijke naam aan Alexis Veretennicoff, een afgezette gouverneur uit Kiev die als vluchteling in Zelzate terechtkwam. Hij werd opzichter bij de bouw van de wijk, in 1922.
Als er over Klein Rusland wordt geschreven, is het meestal in termen van ‘probleemwijk’. Enkele jaren geleden besloot de provincie enkele mogelijkheden te onderzoeken. Renoveren we de wijk? Gooien we alles plat om er nieuwbouw op te zetten? Of kiezen we voor een collectieve ver