Niet verliezen is belangrijker dan winnen
Wie heeft de match Duitsland tegen ZuidKorea gezien? Zo ziet een politieke natte droom er dus uit: je speelt als complete outsider tegen de aftredende wereldkampioen en je stuurt die pardoes naar huis. Politici hebben iets met voetbal. Ze jongleren bij voorkeur met voetbalbeelden om hun strategie van vlees en veren te voorzien. Of vergelijken hun ‘ploeg’ met een tot de verbeelding sprekende Mannschaft.
De dash is uit de regering omdat men nu met de gemeenteraadsverkiezingen bezig is, merkte een partijvoorzitter op. De campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen is inderdaad van start gegaan, samen met het WK. En er zijn wel overeenkomsten. Een Wereldbeker zijn die gemeenteraadsverkiezingen niet. Daarvoor zijn de parlementsverkiezingen van 2019 te dichtbij. Ze zijn hooguit een vriendschappelijke interland, maar dan zonder de vriendschap. Toch zijn de gemeenteraadsverkiezingen zelden spannender geweest. Verschillende centrumsteden staan op kantelen en politieke toppers willen een demonstratie van hun electorale kracht geven. Dat levert boeiende affiches op.
Macht lokaal verankeren
De favoriet bij de bookmakers is de NVA. De Vlaamsnationalisten zijn er tot op heden niet in geslaagd om hun nationale kracht lokaal te consolideren. Dat is nu de inzet, want voorzitter Bart De Wever begrijpt als geen ander dat lokale verankering de enige garantie is voor een duurzame toekomst. Die veran kering loopt niet van een leien dakje. Op federaal en Vlaams vlak is de partij erin geslaagd om op korte termijn een aantal sterke topspelers te creëren, maar de ‘jeugdwerking’ is niet altijd even fraai. Lokale partijafdelingen worden buitenmaats geplaagd door gelukzoekers, derderangs materiaal en ruziemakers. Het leverde de NVA alvast de hoogste score op wat het aantal scheurlijsten betreft. Toch zal op 14 oktober niemand, behalve de voorzitter, de koppen en meerderheden van de NVA tellen. Alle ogen in Vlaanderen zijn gefixeerd op één match, en dat is die om de Antwerpse burgemeesterssjerp. Als De Wever die wint, is hij de morele winnaar van deze verkiezingen, en vertrekt de NVA in de poleposition voor 2019. Grijpt hij ernaast, dan krijgt de opgang van zijn partij een stevige knauw.
De perfecte antithese
Groen begint in topvorm aan deze verkiezingen. Zij zijn ongemerkt uitgegroeid tot de perfecte antithese van de kampioen. Tegenover zowat ieder standpunt van de NVA staat het compleet omgekeerde standpunt van Groen. Dat legt de ecologisten geen windeieren. Groen doet het goed in de peilingen en heeft voor een belangrijke groep kiezers de tijdgeest mee. Die voelen wel wat voor de idealen waar Groen voor staat, maar huiveren voor de consequenties die daaraan verbonden zijn. De Vlaming wordt niet graag uit de auto gejaagd en krimpt ineen als het vingertje omhoog gaat. Groen kan goed scoren in deze ver NOËL SLANGEN
Is ondernemer, in ‘Onder de Wetstraat het moeras’ reflecteert hij maandelijks over politieke fenomenen. kiezingen, voor zover ze zich kunnen onthouden van concrete voorstellen.
Tussen uitersten
De liberalen van Open VLD worden in Vlaanderen geprangd tussen progressieve kiezers, die richting Groen lonken, en economischrechtse kiezers, die zich almaar beter voelen bij de in de winningmood verkerende NVA. Niet comfortabel, maar in de steden speelt een heel ander verhaal. In Gent met Mathias De Clercq en in Oostende met Bart Tommelein maken de liberalen een ernstige kans op de burgemeesterssjerp. In het Kortrijk van Vincent Van Quickenborne en vooral in het Mechelen van Bart Somers is de kans op een verlengd en versterkt verblijf in het stadhuis reëel. Dat de liberalen globaal de wind tegen hebben en in steden als Antwerpen en Hasselt er wellicht amper aan te pas komen, doet er niet toe als men in die vier steden de favorietenrol kan waarmaken. Het zorgt voor comfort bij voorzitter Gwendolyn Rutten, die pas in 2019 persoonlijk gewogen zal worden.
Eenzijdige ontwapening
De meest geplaagde ploeg op de stip is ongetwijfeld de SP.A. De socialisten waren jarenlang de koningen van de stad. Gent, Oostende, Hasselt, Brugge en zelfs Antwerpen waren nog niet zo lang geleden socialistische bastions. Vandaag is iedere stad die standhoudt een overwinning. Het goede nieuws voor de socialisten van John Crombez is dan ook dat ze, gemeten naar de verwachtingen, amper kunnen verliezen. Men liet ook nu weer geen kans voorbijgaan om zichzelf in de voet te schieten. In Antwerpen trekt men na veel gestuntel nu naar de kiezer met een lijsttrekker die zelfs geen lidkaart heeft. Veel belangrijker op lange termijn zal de impact van de decumul zijn. Hoe meer burgemeesters de SP.A mag leveren, hoe moeilijker de partij het zal hebben in 2019, wanneer die burgemeesters niet langer op de lijst mogen. Eenzijdige ontwapening leidt zelden tot vrede. Dat weet zelfs Kim Jongun.
Aftredende kampioen
Waar wel degelijk de koppen geteld zullen worden, is bij CD&V. De christendemocraten zijn de aftredende kampioen lokale verkiezingen, al lijkt iedereen dat langzaamaan te vergeten. De grote steden heeft CD&V al opgegeven toen de socialisten er de baas werden. CD&V wil vooral in veel gemeenten kunnen turven. De uitdaging voor Beke is of zijn partij meer burgemeesters, raadsleden en meerderheden zal tellen dan zijn voormalige kartelpartner. Als CD&V er meer scoort dan de NVA, zal men weer ongegeneerd van politiek marktleiderschap durven te dromen. Zo niet wordt het wonden likken. Op één punt kan Wouter Beke alvast niet meer verliezen. Nadat Kris Peeters naast het ministerpresidentschap en het premierschap heeft gegrepen, groeide hij uit tot een vervelende kiezel in de schoen van Beke. Na 14 oktober zal dat probleem alvast tot het verleden behoren, want ofwel zorgt Peeters in Antwerpen voor een verrassing van formaat en is hij weg, ofwel faalt hij en is er voor hem ook nationaal geen hoofdrol meer weggelegd.
Outsiders
En dan zijn er ten slotte nog Vlaams Belang en PvdA. Niemand verwacht dat zij ergens een leidende rol zullen spelen. Dat was, alvast voor die eerste, ooit anders. De uitdaging voor hen is of er partijen zijn die bereid zijn om met hen een coalitie te sluiten, al is het maar op districtsniveau. Bij de partijen ter linkerzijde is de weerstand tegenover de communisten van PvdA alvast minder groot dan ter rechterzijde tegenover Vlaams Belang. ‘Gemakkelijk,’ zegt men op links, ‘want hoeveel mandatarissen van die partij zitten intussen bij de Vlaamsnationalisten’. Aan een ding hoeven we niet te twijfelen: er zal de volgende maanden nog duchtig met rode kaarten gezwaaid worden.
De gemeenteraadsverkiezingen zijn zelden spannender geweest: verschillende centrumsteden staan op kantelen en politieke toppers willen een demonstratie van hun electorale kracht geven