Het laten uitlezen van uw DNA – een volledige genoomanalyse – is geen sciencefiction meer. Maar waarom zou u het doen? Of niet doen?

BRUSSEL I Iedereen kan zijn DNA laten analyseren. Het is zelfs geen privilege van dokters, ook commerciële bedrijven bieden de tests aan. Om het maatschappelijke debat aan te wakkeren, gaf vzw Maakbare Mens acht mensen de kans hun erfelijk materiaal te laten uitlezen. Ze werden niet verplicht en konden hun bedenkingen, bezwaren en verwachtingen vooraf bespreken met de andere deelnemers. Uiteindelijk lieten zes van hen in het diepst van zichzelf kijken.

Het resultaat? Weinigzeggend, was de teneur. ‘Dat is ergens logisch, want DNAanalyse is bijzonder complex en je krijgt geen pasklare antwoorden’, zegt bioinformaticus Wim Van Criekinge (Universiteit Gent). ‘Voorbestemdheid is niet strak getimed. U zult niet te horen krijgen dat u op uw 47ste borstkanker zal krijgen. Genetica is belangrijk, dat bewijzen identieke tweelingen, die zeer sterk op elkaar gelijken. Maar tegelijk krijgen die tweelingen zelden dezelfde ziekten. Dat toont dan weer aan hoe ook andere factoren levensbepalend zijn, zoals de epigenetica (hoe genen van buitenaf beïnvloed worden, red.) en de bacteriën in onze darm.’

Volgens Van Criekinge zal eerder vroeg dan laat ieders DNA gelezen worden. Het zal ons helpen om zaken als medicatie, voeding en beweging beter op ieders persoon af te stemmen. ‘Het is niet omdat we vandaag nog lang niet alle kennis hebben, dat we DNAanalyses moeten uitstellen. Over een paar jaar kunnen we al ontzettend veel meer weten. En hoe meer mensen het doen, hoe sneller het inzicht groeit.’

Niet dat de professor pleit voor enige verplichting. ‘Maar ik zou wel graag willen dat we wat meer nadenken over het thema. Ik merk vaak dat mijn studenten geen mening hebben over een eigen genoomanalyse.’

‘Voorbestemdheid is niet strak getimed. U zult niet te horen krijgen dat u op uw 47ste borstkanker zal krijgen’

WIM VAN CRIEKINGE Bioinformaticus (Universiteit Gent)