Op solomissie tegen Iran
De VS zijn vastbesloten Iran economisch te isoleren, maar het Westen volgt niet. Sterker: Europa vecht terug, waardoor Trump zichzelf isoleert.
BRUSSEL I De Verenigde Staten zijn wereldwijd een campagne gestart om Iran economisch te isoleren. ‘Sinds het nucleaire akkoord heeft Iran meer dan 16 miljard dollar uitgegeven aan zijn buitenlandse avonturen: dat geld gaat naar steun aan het wreedaardige Assadregime in Syrië, en naar de conflicten in Jemen en in Irak. Iran heeft ook voor bijna 5 miljard dollar kredietlijnen toegekend aan het Syrische regime, en financiert bijgevolg de burgeroorlog in dat land’, zei Brian Hook, beleidsadviseur van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Mike Pompeo, donderdag tijdens een persbriefing in Brussel.
Volgens Hook heeft Iran sinds het nucleaire akkoord zijn defensiebudget ook met 37 procent verhoogd. In de loop van zijn eigen briefing kon hij niet toelichten op welke informatie de cijfers over de Iraanse militaire uitgaven in het MiddenOosten waren gebaseerd: ‘Dat zijn gewoon onze cijfers, het is onze analyse van de situatie.’
De rest van de wereld moet Amerika maar op zijn woord geloven: sinds Iran in 2015 een akkoord sloot met de VS, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, China, Duitsland en Rusland, die in ruil voor de inperking van het Iraanse kernprogramma de sancties tegen Iran ophieven, heeft Iran het vrijgekomen geld uitsluitend ge bruikt om terroristische acties te ondernemen. ‘Bijgevolg kunnen buitenlandse investeerders onmogelijk weten of zij in Iran investeren in gewone handel, dan wel in terrorisme’, aldus Hook.
In de Syrische burgeroorlog zijn talrijke landen en milities actief. Door Iran eenzijdig als ‘dé’ sponsor van de Syrische burgeroorlog te bestempelen, kiezen de Verenigde Staten nadrukkelijk de partij van enkele landen, met name Israël en SaudiArabië – dat met Iran strijdt om de hegemonie in het MiddenOosten.
Tot grote tevredenheid van de Israëlische premier, Benjamin Netanyahu, heeft Trump in mei de Verenigde Staten teruggetrokken uit de nucleaire deal met Iran. Bijgevolg stelt Amerika opnieuw sancties in tegen Iran, en dat zal in twee fases verlopen. De eerste fase wordt afgekondigd op 6 augustus, de tweede reeks sancties – vooral financiële sancties en strafmaatregelen op het vlak van energie – zullen op 4 november worden ingesteld. De Verenigde Staten zijn niet van plan om uitzonderingen toe te kennen, wat betekent dat Europese bedrijven die actief zijn in Iran, aan secundaire strafmaatregelen kunnen worden blootgesteld.
Op de vraag of de Amerikaanse delegatie in de marge van de Navotop medestanders had gevonden van deze strategie, antwoordde Brian Hook met een hele lijst van nietwes terse landen. ‘Er zijn heel wat landen die even bezorgd zijn om Iran als wij: Egypte, SaudiArabië, Bahrein, Australië, India, Japan, ZuidKorea, ga zo maar voort.’
EU treft tegenmaatregelen
Kortom, in het Westen vindt Amerika geen bondgenoten voor deze economische strafexpeditie tegen Iran. De Amerikaanse buitenlandminister Pompeo had volgens zijn adviseur een ‘zeer vruchtbaar gesprek met EUbuitenlandverantwoordelijke Federica Mogherini. Wat betreft Iran zijn beiden het over erg veel zaken eens.’
Maar toch alleszins niet over het nucleaire akkoord met Iran, dat Mogherini absoluut wil respecteren. Sterker, Europa vecht terug. De Europese Commissie werkt aan een reeks tegenmaatregelen, die Europese bedrijven moet beschermen tegen de Amerikaanse sancties inzake Iran. De Commissie wil Europeanen ronduit verbieden om de sancties na te leven, bedrijven die toch worden getroffen, toelaten een schadevergoeding te eisen, en aan elk vonnis in zulke zaken dat in een buitenlandse rechtbank wordt geveld, geen enkele juridische kracht toekennen in de Europese Unie.
De Europese Commissie wil met dat plan klaar zijn voor 6 augustus, als Amerika zijn eerste reeks sancties tegen Iran opnieuw instelt.
‘Er zijn heel wat landen die even bezorgd zijn om Iran als wij: Egypte, SaudiArabië, Bahrein, Australië, India, Japan, ZuidKorea, ga zo maar voort’
BRIAN HOOK
Beleidsadviseur van Mike Pompeo