De laatste kans voor Joke Schauvliege

Minister van Omgeving en Klimaat Joke Schauvliege (CD&V) staat voor de week die haar ministerschap moet maken of kraken.

Hoog tijd voor Joke Schauvliege om het spinrag uit haar haren te halen. Deze week moet de regering beslissen of het wat wordt met een reeks kerndossiers van haar ministerschap. Het had een superministerraad in twee fases moeten worden, maar zoals te verwachten komt het vrijdag allemaal samen. Voer voor een politiek compromis.

1. Betonstop

Een principebeslissing over de betonstop, die wil dat er tegen 2040 geen open ruimte meer verloren gaat, is er al langer. Maar definitief is die nog niet beslist. De instrumenten om dat mooie voornemen mogelijk te maken, zijn er evenmin, laat staan een beslissing op welke woonuitbreidings of overstromingsgebieden niet gebouwd mag worden.

Het grote struikelblok is de factuur. Aan mensen die hun bouwgrond verliezen, moet een schadevergoeding worden betaald. De Vlaamse regering wil dat die de volledige huidige waarde dekt. Maar dat dreigt zeer duur te worden, al hebben studies uitgewezen dat niets doen nog duurder is.

Ideeën over het milderen van de factuur, zijn er wel, bijvoorbeeld het ruilen of verhandelen van bouwrechten, waardoor iemand met een bouwgrond in een slecht ontsloten gebied zijn bouwrecht kan verkopen aan pakweg een ontwikkelaar die er in de stad een verdieping hoger mag mee bouwen. Vooral Open VLD staat op de rem. De partij heeft een groot probleem met het aantasten van het eigendomsrecht door de betonstop.

2. Energie en Klimaatplan

Dat is niet alleen een kluif voor Schauvliege, maar ook voor haar collega van Energie Bart Tommelein (Open VLD). In uitvoering van het akkoord van Parijs moet België en dus ook Vlaanderen de uitstoot van CO2 tegen 2030 met 35 procent verminderen. Het aandeel hernieuwbare energie moet naar 27 procent, het energieverbruik moet omlaag.

Om dat te realiseren zijn ingrijpende maatregelen nodig. De discussie over de vraag of ze realistisch zijn en de industrie niet te zeer bezwaren, is nog niet afgerond. Vooral de NVA dringt aan op realistische, becijferde voorstellen en wil voorkomen dat Vlaanderen de kastanjes uit het vuur haalt, waardoor de andere gewesten rustig achterover kunnen leunen.

3. Statiegeld

Minister Schauvliege heeft zich zwaar geprofileerd op het statiegeld op plastic flessen en blikjes. De maatregel is opgenomen in haar Verpakkingsplan en moet het zwerfvuil langs de wegen tegengaan. Maar veel enthousiasme is er niet bij de coalitiepartners. Ministerpresident Geert Bourgeois (NVA) tikte Schauvliege al eens op de vingers wegens een voortijdig lek in de media en intussen is duidelijk dat NVA en Open VLD meer heil zien in het plan van de winkelsector zelf, die belooft 95 procent van de drankverpakkingen te recycleren. ‘Statiegeld opleggen? Gaan we niet doen’, zei viceministerpresident Bart Tommelein dit weekend nog in Het Laatste Nieuws.

4. Boskaart

Nog zo’n gevoelig dossier van ruimtelijke ordening. De boskaart bracht de zonevreemde bossen in kaart. Toen die bekendraakte, brak commotie uit omdat mensen hun bouwgrond verloren, maar ook omdat er nogal wat fouten en eigenaardigheden in de kaart zaten, die het makkelijk maakten om ze in haar geheel aan te vallen. Uiteindelijk trok ministerpresident Geert Bourgeois (NVA) op eigen houtje de stekker eruit, wat hem op kritiek van de coalitiepartners kwam te staan – uiteindelijk was het de NVA zelf die het hardst aandrong op een oplossing voor de zonevreemde bossen. Er wordt gewerkt aan een alternatief voor de kaart. Net als voor de andere dossiers gaat het om een van de laatste kansen om nog een echte beslissing te nemen.