Hoe je iedereen kunt belazeren met sociale media
In de debuutroman Social creature van Tara Isabella Burton feesten twee vriendinnen tot de dood erop volgt. De vraag is of de dader ermee wegkomt.
Deze dodelijke zinnetjes staan er bijna achteloos, alsof het gaat om een terloopse opmerking: ‘En als Lavinia over zes maanden doodgaat, zal ze aan deze avond terugdenken, en aan de sterren en de zee. Louise zal het weten. Ze is erbij.’ Wanneer je dat leest ben je enkele tientallen bladzijden gevorderd in Social creature, de opvallende debuutroman van Tara Isabella Burton, een Amerikaanse journaliste en schrijfster die theologie in Oxford studeerde.
De eerste lang uitgesponnen scène vertelt hoe Lavinia Williams, rijk en verwend en een bekend fuifbeest in de mondaine upper class van New York, Louise Wilson ontmoet, een bijnadertiger die droomt om schrijfster te worden maar er een handvol jobs op na houdt om in de grootstad te overleven. Lavinia en Louise feesten en snuiven erop los, schuimen al de juiste party’s af en maken ontelbare selfies om de wereld te laten zien hoe ze niets van hun heerlijke jonge jaren missen. Louise heeft geen geld, maar dat is niet erg, want Lavinia betaalt alles. Zij koopt de kleren, bestelt de taxi’s, trakteert met te dure cocktails en leent zelfs haar bankkaart uit zodat Louise ontdekt dat Lavinia vele duizenden dollars op haar rekening heeft staan. Na intense weken samen woont Louise haast in bij Lavinia, hebben ze dezelfde tatoeage laten zetten (‘MEER POËZIE!) en hebben ze zelfs het bed gedeeld, hoewel ze hetero zijn.
En dan duikt plots dat zinnetje op waaruit blijkt dat de vriendschap fout zal aflopen. De aanwijzing dat de dood van Lavinia nakende is, wordt nog een paar keer herhaald en op een avond met veel alcohol en drugs gebeurt het onvermijdelijke. Louise is erbij en moet actie ondernemen.
Ripley
Social creature vertelt een klassiek verhaal van een verstikkende vriendschap die uitmondt in een drama. Meteen vergeleken Amerikaanse recensenten het boek met het werk van Brett Easton Ellis, Gillian Flynn, Donna Tartt en Patricia Highsmith. Vooral Highsmiths klassieke misdaadromans over meesteroplichter en moordenaar Tom Ripley – herinner je Matt Damon in de verfilming The talented Mr. Ripley uit 1999 – worden vaak aangehaald. Onlogisch is dat niet, want de spanning in het tweede deel van de roman is te danken aan de vraag of Louise wegkomt met de manier waarop ze de dood van haar vriendin heeft gecamoufleerd.
Social creature is heel direct geschreven, heeft een verteller die dicht op de huid van de personages en de gebeurtenissen zit en de lezer met die vreemde terloopse toespelingen op wat er staat te gebeuren bij de les houdt. Het verhaal drijft op de flitsende dialogen en de ironische en zelfs cynische reflecties van Louise die beseft dat haar aantrekenafstootrelatie met Lavinia niet anders dan faliekant kan aflopen.
Een reflectie op de manier waarop mensen in deze tijden van Facebook en Instagram een ideaalbeeld van zichzelf verkopen
Heel slim bouwt Burton het verhaal op. De eerste helft van de roman is misschien wat langdradig omdat er wel heel veel feestjes afgedweild worden en omdat de personages in stelling gebracht moeten worden. De intrige wordt in de tweede helft van het verhaal belangrijk. Social creature is vooral een reflectie op de manier waarop mensen in deze tijden van Facebook en Instagram een ideaalbeeld van zichzelf verkopen en hoe de sociale media kunnen misbruikt worden om iedereen te belazeren. De leugen wordt als waarheid verpakt, tot je het zelf gelooft. Want, zo staat er ergens op het einde te lezen: ‘Als de wereld niet is zoals hij zou moeten zijn, wil ik liever dood’.