Welles-nietes circuleert in Gent
Schonere lucht, meer bezoekers en een betere doorstroming: het circulatieplan in Gent werkt, maar toch blijft er kritiek.
BRUSSEL I Over het Gentse circulatieplan blijven de gemoederen verhit. Om weg te blijven van de anekdotiek loont het er enkele cijfers bij te nemen.
Uit metingen van de Vlaamse Milieumaatschappij op twintig punten blijkt dat de luchtkwaliteit sterk verbeterde. De gemiddelde concentratie stikstofdioxide (NO2) daalde sinds de invoering van het plan met 18 procent. Dat is dubbel zoveel als in de rest van Vlaanderen. Ook op de kleine ring is er een kleine daling.
Dat rijmt met tellingen die stad uitvoerde: over de hele stad nam het autoverkeer af met 12 procent en steeg het aantal fietsers met een kwart, terwijl ook het openbaar vervoer tijdens de avondspits 28 procent meer gebruikers kent.
Ook de doorstroming van het verkeer verbeterde. BeMobile berekende dat er minder files waren in de binnenstad. Sommige filegevoelige straten werden filevrij. Het verkeer verplaatste zich – in tegenstelling tot wat velen vreesden – niet massaal naar de stadsring. Daar blijft de druk min of meer gelijk. De files op de ring zijn wel verschoven.
Een laatste interessante indicator is het aantal bezoekers. Hoewel tegenstanders van het plan vaak argumenteren dat de stad leegloopt, leren tellingen in twee grote winkelstraten dat het aantal bezoekers met 6 procent toenam.
Vast in de rand?
Vanwaar dan toch de hardnekkige kritiek door de oppositie en sommige actiegroepen? ‘Omdat het plan goed is voor de Gentenaars uit de binnenstad, terwijl mensen uit de rand, ouderen of wie minder mobiel is, de dupe zijn’, vat NVAlijsttrekker Anneleen Van Bossuyt het ongenoegen samen. ‘Natuurlijk is de luchtkwaliteit beter wanneer je vooral meetpunten selecteert waar je het verkeer wegknipt. Ik stel vast dat op sommige invalswegen en op de kleine ring de luchtkwaliteit minder sterk verbeterd is dan in de rest van Vlaanderen. En dat buiten de ring niet werd gemeten.’
Hier zit volgens Van Bossuyt de grootste angel: het mobiliteitsprobleem heeft zich verplaatst, met name naar de rand. ‘Mensen staan tegenwoordig vast in Ledeberg of SintAmandsberg. In de randgemeenten is het ongenoegen groter dan het stadsbestuur laat uitschijnen.’
Cijfers hierover heeft de Gentse NVA niet. ‘Het is een aanvoelen’, zegt Van Bossuyt. Iedereen die daar woont, merkt het verschil.’ De Gentse schepen van Mobiliteit, Filip Watteeuw (Groen), noemt dat argument onzin. ‘Waarom zouden mensen die niet meer dwars door de stad kunnen, plots in de randgemeenten rondrijden?’
Wordt de stad sinds april vorig jaar economisch doodgeknepen? Ook hierover gaat het steekspel voort. Het gestegen bezoekersaantal spreekt dat beeld tegen. Maar volgens Van Bossuyt zijn er vooral
toeristen bijgekomen. ‘Er komen minder Gentenaars uit de rand winkelen in de stad.’ Die vaststelling leidt ze af uit een bewonersenquête waarbij 29 procent van de Gentenaars aangeeft minder naar de binnenstad te gaan om te winkelen. De vraag blijft open of ze dat dan ook echt minder doen.
Toch blijft het verzet tegen het plan bij veel leden van de middenstand groot. Volgens bevragingen van Unizo kent de helft van de Gentse handelaars sinds het circulatieplan een omzetdaling van 10 tot 30 procent. Sommige handelaars doen de boeken toe en wijten dat aan het circulatieplan.
Virtueel failliet
Klopt dat, of spelen andere zaken? ‘Er zijn handelaars die het moeilijk kregen’, geeft Watteeuw toe. ‘Maar laten we voorbij de emotie te kijken. Sommigen stapelden al jaren verliezen op en waren virtueel failliet. Het circulatieplan was dan het duwtje te veel.’
‘Over heel Vlaanderen nam het aantal detailhandelaars af met bijna 9 procent’, voegt hij eraan toe. ‘In Gent was dat “maar” 5,4 procent; in de binnenstad zelfs nog minder. Ondertussen nam de winkelvloeroppervlakte hier toe, terwijl die in steden als Antwerpen slonk. Er heerst hier wel degelijk nog een dynamiek.’
Voor de NVA volstaat dat niet als antwoord. ‘Ik hoor bedrijven twijfelen of ze nog in onze stad willen investeren’, zegt Van Bossuyt. ‘Cijfers zijn één ding, als je praat met mensen hoor je iets anders.’
Als het van de NVA afhangt, gaan de knips eruit. Maar Watteeuw betwijfelt of de partij met die belofte potten kan breken. ‘Uit bevragingen blijkt dat het draagvlak voor het plan groeit. Zoiets heeft tijd nodig om in te sijpelen. Maar ik geloof niet het nog gaat kantelen.’
‘Natuurlijk is de luchtkwaliteit beter wanneer je vooral meetpunten selecteert waar je het verkeer wegknipt’
ANNELEEN VAN BOSSUYT Lijsttrekker NVA
‘De winkelvloeroppervlakte nam hier toe, terwijl die in steden als Antwerpen slonk. Er heerst hier wel degelijk nog een dynamiek’
FILIP WATTEEUW
Schepen van Mobiliteit (Groen)