De zakenman die zich verslikt in de voetbalbusiness
Enkel en alleen om Roland Duchâtelet te pesten, willen supporters van Charlton in SintTruiden een politieke partij oprichten: Roland Out Today. Het zoveelste bewijs dat zijn voetbalavonturen geen groot succes zijn. ‘Het geld dat hij in Charlton stak, zal hij nooit terugverdienen.’
BRUSSEL I ‘Mag ik je aanraden daar geen letter over te schrijven. Ze zijn het niet waard dat De Standaard er aandacht aan besteedt. Ik ga er dan ook niets over zeggen.’ Roland Duchâtelet is boos als we hem bellen. Het nieuws dat supporters van Charlton Athletic het plan hebben opgevat om in SintTruiden een politieke partij op te richten, is hem in het verkeerde keelgat geschoten.
‘Roland Out Today’ – afgekort ROT – wordt de naam en de enige bedoeling is om Duchâtelet in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen in een slecht daglicht te stellen. ‘Natuurlijk weten we dat hij niet meer politiek actief is, maar hij is een belangrijke figuur in SintTruiden en wij willen het hem zo oncomfortabel mogelijk maken’, zegt supporter John Barnes in Het Belang van Limburg.
Duchâtelet op stang jagen is duidelijk gelukt. De actie vormt het nieuwste dieptepunt in een lang aanslepende oorlog tussen hem en de supporters van de tra ditieclub uit het zuidoosten van Londen. Het huwelijk is nooit echt gelukkig geweest en loopt steeds meer uit in een vechtscheiding.
Begin 2014 nam de Limburgse ondernemer de club over. Die draaide op dat moment een grijs seizoen in de Premiership, de Engelse tweede klasse. Dat zij ook zwaar verlieslatend was, was voor hemelbestormer Duchâtelet geen bezwaar. ‘Charlton heeft een rijke geschiedenis, een legendarisch stadion en een traditie om jonge talenten te lanceren’, zegde hij bij de overname. De supporters mochten gerust zijn. Hij zou de prestaties van dichtbij opvolgen.
Voetbalimperium
Duchâtelet had op dat moment grote plannen in het voetbal. Hij was bezig met de uitbouw van een heus imperium, met clubs in verschillende Europese competities. Het kroonjuweel was Standard, maar hij had ook net de Duitse vierdeklasser Carl Zeiss Jena gekocht en werkte aan een overname van de Spaanse tweedeklasser AD Alcorcon. Daarnaast had hij
via zijn partner Marijke Höfte nog een vinger in de pap bij SintTruiden en via zijn zoon bij het Hongaarse Ujpest.
De bedoeling was dat hij de spelers van die clubs makkelijk kon verkassen. Zo zouden talenten die nog niet rijp waren voor Standard, ervaring kunnen opdoen bij Charlton. Het systeem van satellietclubs maakte overal in Europa opgang en het kan zeker winstgevend zijn, zegt Wim Lagae, sporteconoom aan de KU Leuven.
‘Het bekendste voorbeeld is Cercle Brugge dat overleeft als satelliet van AS Monaco. Voor beide clubs is het een winwinsituatie. Cercle is gepromoveerd met dank aan de jonge talenten van Monaco. De Franse club moet weliswaar geld pompen in Cercle – dit jaar opnieuw 7 miljoen euro – maar dat is snel terugverdiend als een van die talenten zich in de kijker speelt en verkocht kan worden.’
Ontslagronde
Duchâtelet keek naar zijn clubs met een louter rationale bedrijfsbril. In Charlton benoemde hij Katrien Meire tot ceo. Hij kende de jonge juriste van Standard, waar ze de ‘internationale relaties’ voor haar rekening nam. Ze moest de club opnieuw gezond maken. Daarbij hield ze niet al te veel rekening met de tradities en de gevoeligheden van de trouwe supporters. Tot hun afgrijzen verkocht ze meteen de populairste speler.
Het protest daartegen wuifde ze weg met bedrijfseconomische argumenten. ‘De supporters kwamen me zeggen dat zij de belangrijkste klanten waren. Maar hoe wezenlijk ze voor het voetbal ook zijn: dat klopt niet. Voor een extra omzet van 1,5 miljoen euro moet al 2.000 man méér naar ons stadion komen. Voetbal is business’, zei ze in De Standaard.
Meire voerde ook een harde ontslaggronde door. Mensen die vele jaren voor de club hadden gewerkt, moesten opstappen. De eerste messen werden geslepen. En het werd alleen maar erger toen ook trainer en clubicoon Chris Powell moest opstappen. Die had aanvankelijk de komst van Duchâtelet verdedigd. ‘De club was op zoek naar een eigenaar die stabiliteit kon brengen. ‘Met Roland hebben we die man gevonden. Hij heeft ervaring in het voetbal én het zakenleven. Hij respecteert de club en heeft een duidelijke visie. Dat doet hij heel goed met Standard. Ik ben ervan overtuigd dat hij op termijn hetzelfde wil doen met ons.’
Maar al snel ontdekte Duchâtelet dat in het voetbal – hoezeer het ook een business is geworden – toch andere wetten gelden dan in het echte zakenleven. ‘Dat heeft hij zeker onderschat’, zegt Lagae. ‘Hij had gewoon te weinig ervaring met het voetbal. Zo’n systeem van verschillende clubs vreet energie. Je moet je omringen met mensen die voetbal ademen. Die miste hij.’
Duchâtelet stuurde een legertje trainers met Belgische achtergrond – Bob Peeters, José Riga en Guy Luzon – naar Londen. Maar geen van hen slaagde erin de club te laten promoveren naar de Premier League. Het bevestigde de supporters in hun (voor)oordeel dat de ‘Belgen’ hun club de afgrond inreden. In plaats van promotie – wat de kassa in Limburg onder meer door de televisierechten zou doen rinkelen – volgde een degradatie naar de derde klasse.
Duchâtelet mist ook het talent van Marc Coucke om supporters te enthousiasmeren. Meer zelfs, die kregen meestal snel het gevoel dat hij op hen neerkeek. Ook in Standard joeg hij de supporters snel tegen zich in het harnas. Zij bedreigden hem zelfs fysiek. Voor Duchâtelet was dat de druppel die de emmer deed overlopen. Hij verkocht de club.
Kraantjeswater
In Charlton tellen ze al twee jaar de dagen af tot Duchâtelet ook daar vertrekt. De club staat te koop, maar een overnemer vinden blijkt niet evident. Er was interesse uit Australië, maar een deal sprong op het laatste moment af. Dat de supporters zo boos zijn, schrikt kopers af.
De club is dan ook steeds meer een financieel blok aan het been van de zakenman. Omdat Charlton naar derde klasse tuimelde, stevent de club dit jaar af op een verlies van 10 miljoen pond (9 miljoen euro). Een nieuw saneringsplan deed de potjes helemaal deed overkoken. Dat jeugdspelers geen flesjes water meer krijgen, maar water van de kraan moeten drinken, was voor de supporters de zoveelste illustratie van het gevoel dat ‘de multimiljonair op ons neerkijkt’.
Ook het systeem van bonussen dat Meire – zij is begin dit jaar vertrokken naar Sheffield – had ingevoerd, is afgeschaft. ‘Het hardwerkende personeel moet nu de putten vullen die het financieel incompetente regime heeft gemaakt’, vinden de supporters. Maar ook Duchâtelet zal zijn broek scheuren aan dit avontuur. ‘Hij zal nooit al het geld dat hij in de club gepompt heeft, terugverdienen’, zegt een ingewijde. Bedragen worden niet genoemd. ‘Laten we het op “heel veel’’ houden. En dat weigeren de supporters te erkennen. Zeker, er zijn fouten gemaakt , maar er zijn ook veel valse verhalen verspreid in de Britse media.’
Lagae: ‘Om geld te verdienen in het voetbal moet je een beetje geluk hebben, maar ook geduld. Dat mist Duchâtelet. Ik zie hem toch vooral als een durfkapitalist die op korte termijn winst wil maken. Dat werkt niet in de onzekere wereld van het voetbal. Zijn beste investering is die in het stadion van SintTruiden. Die rendeert wel. Van alle Belgische stadions zijn daar het meeste mensen aan het werk.’
Duchâtelet erkent ondertussen dat hij gefaald heeft in het voetbal. Toen Knack hem contacteerde, was hij nog niet boos en wilde hij wel iets zeggen. ‘Investeren in voetbal was dé vergissing van mijn leven.’ Maar hij vond het wel een ‘interessant sociologisch experiment’. ‘De parallellen met de politiek zijn opvallend. Het zijn twee werelden waar de emoties het winnen van het logisch denken.’
ROLAND DUCHATELET In een interview met
WIM LAGAE Sporteconoom KU Leuven