Er sterven nog altijd mensen voor batterijen

Apple en Volkswagen beloofden twee jaar geleden om niet langer kobalt te gebruiken dat in artisanale mijnen en vaak in onmenselijke omstandigheden ontgonnen wordt. Maar de multinationals worstelen nog steeds met een besmette bevoorradingslijn.

BRUSSEL I Amnesty International bezorgde bedrijven als Apple, Samsung, Daimler en Volkswagen in 2016 het schaamrood op de wangen met een ophefmakend rapport. Voor de batterijen in hun smartphones en elektrische wagens hebben de multinationals kobalt nodig, een zilverachtig metaal dat vooral in de Democratische Republiek Congo ontgonnen wordt.

Dat gebeurt vaak in onmenselijke omstandigheden. Een klein deel van het kobalt wordt door mijnwerkers en zelfs kindslaven ontgonnen. Ze werken zonder bescherming of geschikt veiligheidsmateriaal, soms halen ze het kobalt met blote handen uit de grond. Via Chinese tussenhandelaars komt het materiaal in iPhones, laptops en elektrische wagens terecht, ontdekte Amnesty. ‘De auto’s van de toekomst mogen niet ten koste van de mensenrechten tot stand komen’, klonk het toen.

Amnesty noemde zestien multinationals bij naam. Onder meer Apple en Volkswagen beloofden hun bevoorradingsketen grondig te onderzoeken. Maar nu, twee jaar later, komt nog steeds kobalt uit de artisanale mijnen in de productieketen terecht, blijkt uit onderzoek van de Amerikaanse zakenkrant The Wall Street Journal.

Levend begraven

In mei zagen waarnemers hoe Congolese mijnwerkers nog steeds zonder helm, schoenen of bescherming kobalt ontgonnen in de Mutoshimijn, in het zuiden van Congo. Met niet meer dan een truweel of een schop halen freelance creuseurs nog altijd de stenen met het waardevolle metaal uit de grond. Verschillende mijnwerkers zijn al verdronken bij overstromingen. Een iemand raakte vorig jaar levend begraven bij een aardverschuiving, getuigden mijnwerkers en ambtenaren.

Mutoshi ligt in Kolwezi, in ZuidCongo, en wordt uitgebaat door Chemaf sarl. Dat verkoopt het ont gonnen kobalt aan de Zwitserse handelaar Trafigura, die op zijn beurt aan onder andere de Belgische materialenreus Umicore en Samsung verkoopt. Apple en Volkswagen kopen batterijen bij deze laatste Koreaanse technologiereus.

Vele tussenbedrijven

‘Natuurlijk sterven er mensen, dit is echt klotewerk.’ Christian Schöppe, die in mei nog aan het hoofd van uitbater Chemaf stond, deed tegenover The Wall Street Journal geen poging om de onmenselijke situatie in de Mutoshimijn te verdoezelen. Volgens Schöppe weigert Chemaf de creuseurs veiligheidsmateriaal te geven, omdat ze het toch maar zouden verkopen. Schöppe nam vorige maand ontslag als ceo