Hoe interessant moet de baas zijn?
Wat een saaie piet is die Tim Cook toch. Dat viel woensdag extra op omdat er bij de aankondiging van de ‘nieuwe’ iPhones zo weinig nieuws te vertellen viel. Behalve dan de prijs van de nieuwe iPhone XS Max: 1.259 euro, nog 100 euro boven het topmodel van vorig jaar. Maar hoe saai hij ook is, Cook is nu ceo van het enige bedrijf dat meer dan 1 biljoen dollar waard is. Heeft het één misschien met het ander te maken?
Doorgaans verkiezen we interessante ceo’s. De pers, Silicon Valley en Wall Street zijn daar verlekkerd op. Maar daar blijken toch grenzen aan. Neem nu Elon Musk. Uiterst interessante man. Zijn lef en uitstraling hebben de afgelopen jaren zeker bijgedragen tot het succes van Tesla. Media en investeerders behielden het vertrouwen, ook toen de financiële cijfers er hopeloos uit zagen, omdat ze dachten: Elon lost dat wel op. Maar je mag ook niet té interessant worden. Zijn jongste stunt: voor de camera een stevige trek nemen van een joint. Op het moment dat hij al onder vuur ligt vanwege twijfels over zijn mentale stabiliteit. En hop: de aandelen van Tesla krijgen op de beurs een dreun.
Een ceo met een uitvergrote persoonlijkheid heeft heel wat voordelen. Steve Jobs was uithangbord, spreekbuis en verkoopsargument. Mark Zuckerberg van Facebook is dan weer een soort archetype van de nerd: jong, extreem intelligent en minstens even arrogant. Die zal zich niet laten rollen, denkt de investeerder. Maar het is geen toeval dat Facebook de jongste tijd steeds vaker Sheryl Sandberg naar voren schuift als gezicht. Iemand met een heel andere uitstraling: ernstig, oprecht, betrokken. Als zij zegt dat ze het goed meent met onze pri vacy, geloof je haar.
Dat een bedrijf wordt vereenzelvigd met één persoon, heeft ook nadelen. Eén daarvan is de vrees voor de leegte die hij of zij zal achterlaten. Vaak is die nochtans onterecht gebleken. Ja, het vertrek van Bill Gates bij Microsoft leidde de neergang van dat bedrijf in – maar opvolger Steve Ballmer had juist te véél charisma en te weinig visie. Satya Nadella, ook zo’n saaie piet, zorgt nu voor het herstel. Bij Google hebben ze het afscheid van Larry Page en Sergej Brin een beetje gecamoufleerd (ze schoven op naar de holding Alphabet), maar sinds Sundar Pichai het voor het zeggen heeft, houdt Google veel beter zijn hoofd bij de zaak – namelijk geld verdienen.
Laat ons ook niet vergeten dat de charismatische ceo vooral een Amerikaans idee is. Kijk eens naar Samsung, de grote uitdager van Apple. De échte baas van dat bedrijf is naar ver luidt ene Jay Y Lee, de vicevoorzitter. Waarom de vicevoorzitter? Omdat hij de zoon is van de voorzitter, Lee KunHee, die al vier jaar in coma ligt. Klein probleem: Jay Y Lee was veroordeeld tot vijf jaar cel voor corruptie – toch net iets ernstiger dan een stickie roken, niet? Hij had de president van ZuidKorea omgekocht, die om die reden zelf had moeten aftreden. Maar goed, in februari is de zoon vervroegd vrijgelaten. Maakt iemand zich daar zorgen over? Nee, want de smartphones bleven komen. Die worden niet gelanceerd door een charismatische ceo, maar door telkens een andere saaie man in een blauw pak. Samsung heeft geen gezicht, en misschien daardoor stralen de Samsungproducten geen bepaalde stijl of smaak uit. Waardoor de nadruk meer komt te liggen op de technische specificaties, die altijd prima zijn. En vind je deze Samsungsmartphone maar niks, dan is er volgende week een andere. Een to taal ander soort bedrijf, maar het wérkt.
Of neem nu Huawei, dat Apple zonet is voorbijgestoken als nummer twee op de smartphonemarkt. In de VS wil niemand een apparaat van hen aanraken, want is Huawei geen verlengstuk van de Chinese Communistische Partij? Daar moet wel een afluisterchip in zitten, of nog erger. Hier in Europa malen wij er niet om: Huawei is goed, betrouwbaar en betaalbaar, dus kopen maar! En is die baas van Huawei wel een integer man? Hoe ziet hij de toekomst? Hoe stijlvol is hij gekleed? Zal ons worst wezen.
Dat een bedrijf wordt vereenzelvigd met één persoon, heeft ook nadelen