‘Vlaamse meesters bezetten in buitenlandse musea de beste zalen’
We beseffen te weinig wat Vlaanderen aan kunst in huis heeft. Dus bombardeert minister van Toerisme Ben Weyts (NVA) ons prompt tot ambassadeurs.
‘Ic pisse altyt tegen de maan’, zo luidt een van de twaalf spreuken van Pieter Bruegel. Het is krachtige beeldspraak anno 1558 en betekent: iets onmogelijks proberen te realiseren. In de Kapellekerk in Brussel, waar Bruegel in 1569 begraven werd, komt de plassende figuur sinds gisteren tot leven. Als een minisculptuurtje dat zich discreet richting kerkmuur keert.
Het is een van de tien zoekplaatjes uit De Grote Ontsnapping, een kindvriendelijke speurtocht naar groteske personages en fabelwezens op Bruegels schilderijen die Toerisme Vlaanderen in de kerk inplantte. Zoals Icarus, die we aantreffen in een doopvont achteraan de kerk. Of een boogschutter uit Dulle Griet, die uit een schietgat leunt naast het orgel.
Commercieel vermarkt
De Grote Ontsnapping is een onderdeel van de campagne ‘Vlaamse meesters – het zit in onze genen’ waar de minister van Toerisme, Ben Weyts, een miljoen euro voor vrijmaakt. Ze moet de constatering counteren dat de Vlaming iets te makkelijk de schouders ophaalt voor Rubens, Bruegel of Van Eyck, de grote drie van onze schilderstraditie.
Weyts: ‘Vlaamse meesters bezetten in buitenlandse musea de beste plaatsen en populairste zalen. Ze worden er gevierd en commercieel vermarkt. Maar wij gaan niet op dezelfde manier om met hun werk. We moeten meer fierheid aan de dag leggen en hun erfenis beter uitspelen.’
De publiekscampagne is een uitloper van een driejarenproject rond Rubens, Bruegel en Van Eyck, waarvoor Toerisme Vlaanderen 27 miljoen euro uittrekt. Een van de opvallendste realisaties wordt een nieuw bezoekerscentrum voor het Lam Gods in Gent. De toeristische promotie in het buitenland krijgt een financiële injectie van
2 miljoen euro.
Maar ook de Vlaming zou zich ambassadeur kunnen voelen, denkt Weyts. Alleen wees een onlineenquête uit dat 41 procent van de ondervraagden niet weet wie het Lam Gods schilderde. En ziet slechts 21 procent in topkunst een troef om buitenlandse bezoekers naar onze kunststeden te lokken.
Een dikke laag stof
Waarom we zo’n koele minnaars zijn van erfgoed dat ons internationaal benijdt wordt? Komen Rubens, Bruegel en Van Eyck niet aan bod in het onderwijs en zit hun oeuvre niet meer in ons collectief geheugen? Misschien, Een plassend figuurtje en een zwevende engel uit de speelse campagne.
denkt Ben De Vriendt, productmanager Arts & Heritage bij Toerisme Vlaanderen. ‘Er spelen ook andere elementen. Zoals de typische Vlaamse bescheidenheid. Of de link die ontbreekt met vandaag: op de livebeleving van het Lam Gods in de SintBaafskathedraal ligt een laag stof. Ze dateert van de jaren 80 en maakt een gedateerde indruk.’ Met een speelse campagne valt daar iets aan te doen, denken ze bij Toerisme Vlaanderen. Enkele acties zijn al gelanceerd, zoals de opvallende AdriaenBrouwerslijnbus die door Oudenaarde rijdt, of het virale filmpje waarmee de Facebookblootpolitiek (die gisteren werd aangepast, zie blz. 2 van dit katern, red.) wordt gesignaleerd.
Ben Weyts: ‘Voor Bruegel volgen nog meer acties, onder meer in samenwerking met de VRT en De Lijn. Het Bruegeljaar 2019 zal een parcours in Brussel uittekenen, met de Hallepoort als centraal punt. Het museum Mayer van den Bergh, waar Dulle Griet nu in een donker hoekje hangt, krijgt een betere ontsluiting. En dan zijn er nog de chefkoks die aan de slag gaan met oude recepten. Het is met een begrip als Vlaams vakmanschap, in de mode of achter het fornuis, dat we het makkelijkst de link kunnen leggen met 450 jaar oude schilderkunst.’
BEN WEYTS
Minister van Toerisme (NVA)