Bankiers muiten bij ‘te duurzaam’ ABN Amro

De topman van een bank die pleit voor duurzaamheid. Wat kan daar mis mee zijn? In Nederland veroorzaakt het een opstand bij ABN Amro.

Voor de tweede keer al dit jaar verstuurde een groep managers van de Nederlandse bank ABN Amro een brandbrief naar de voorzitter van de raad van commissarissen, het orgaan dat in België bekend staat als raad van bestuur. En opnieuw betreft het een anoniem schrijven dat uitlekt in de krant Het Financieele Dagblad. Alleen beweert het groepje subtoppers intussen van 21 leden aangegroeid te zijn tot 40.

Hun kritiek is opvallend. Ze hekelen het feit dat de ceo van ABN Amro, Kees van Dijkhuizen, overdreven veel belang hecht aan duurzaamheid. Zijn aandacht daarvoor is volgens hen van die aard dat hij andere aspecten van de strategie van de bank verwaarloost. De achterliggende vrees is dat ABN Amro, een gedeeltelijke staatsbank die de Benelux als thuismarkt heeft, op termijn een vogel voor de kat is en overgenomen zal worden. Een strategie om buiten de Benelux door te groeien, ontbreekt.

Banktrots

ABN Amro was lange tijd de meest internationale bank van Nederland en de Nederlandse banktrots. Daar kwam een einde aan toen de bank in 2008 in stukken werd gehakt door Fortis, Santander en RBS, waarbij Fortis even het Nederlandse deel verwierf. Toen Fortis zelf in elkaar stortte, kocht de Nederlandse staat het Nederlandse deel van Fortis terug en bracht het in het najaar van 2015 naar de beurs. De staat heeft nog altijd een belang van 56,26 procent in de bank.

De tweede anonieme brief toont vooral dat er bij een aantal managers en hogere kaderleden grote vragen zijn over welke strategie de bank moet hebben. In de eerste brief werd ceo Kees van Dijkhuizen, die begin 2017 voormalig minister van Financiën Gerrit Zalm opvolgde, al verweten vrij onzichtbaar te zijn en geen strategie te hebben. In de tweede brief heet het dat de Amerikaanse financieel directeur, Clifford Abrahams, de feitelijke sterke man is. Duurzaamheid, een thema waar Van Dijkhuizen maar niet over ophoudt met praten, zou een basisvoorwaarde zijn maar geen strategie.

Opmerkelijk is dat de anonieme schrijvers ook het statuut van klokkenluiders vragen. Er zijn volgens hen zaken op het gebied van integriteit waarvan de raad van commissarissen kennis moet nemen. Al even opmerkelijk is dat ze de voorzitter van de raad van commissarissen, Tom de Swaan, vroegen om een zoekertje in De Telegraaf in te lassen met de locatie en het tijdstip waarop hij hen zou willen ontmoeten.

Van Dijkhuizen deed het idee van duurzaamheid op tijdens zijn gesprekken met Feike Sijbesma, die het Nederlandse chemieconcern DSM heeft geherpositioneerd. Hij wijst in Het Financieele Dagblad vooral op de opportuniteit. ‘We kunnen als bank ongelooflijk veel geld verdienen met de verduurzaming van de samenleving’. Zijn boodschap aan diegenen die kritiek hebben op zijn gepraat over duurzaamheid is kort en krachtig: ‘Get a life’.

ABN Amro, dat eerder de Boston Consulting Group binnenhaalde voor bijstand over zijn strategie, is niet van plan de rode loper voor de klagers uit te rollen. De bank heeft een onderzoek opgestart naar smaad en kwade trouw. Voorzitter van de raad van commissarissen Tom de Swaan lanceerde intern wel een oproep voor een vertrouwelijk kennismakingsgesprek. 110 van de 20.000 medewerkers reageerden daarop. ‘Ik neem aan dat de anonieme schrijvers daar tussenzitten’, zegt De Swaan. De toon voor een openhartig gesprek lijkt niet meteen gezet.

Opmerkelijk is dat de anonieme schrijvers ook het statuut van klokkenluiders vragen