Gele berekening, rode machtshonger en groene onverzettelijkheid drijven de NVA en de SP.A – zonder veel liefde – in elkaars armen. Een Bourgondisch verstandshuwelijk
Panta rhei, alles stroomt. Voor een keer haalt Bart De Wever geen Latijn maar Grieks boven, wanneer hij uitlegt waarom hij Antwerpen met de SP.A wil besturen. Diezelfde socialisten had De Wever in 2012 nochtans met de glimlach uit het Schoon Verdiep gedefenestreerd. ‘In zes jaar is er veel water door de Schelde gevloeid’, zegt De Wever. ‘Wij kunnen alleen de teerlingen oprapen die de kiezer heeft geworpen.’
Hoewel zijn huidige centrumrechtse coalitie nipt verder kon, had hij voor zichzelf eerder al uitgemaakt dat Antwerpen nood had aan een ‘stabiele, robuuste’ meerderheid van minstens 30 op 55 zetels. Bleef over: een ‘verzoeningscoalitie’ met de SP.A of met Groen, de linkse medewinnaar van de verkiezingen naar wie De Wevers voorkeur oorspronkelijk uitging.
Maar door zijn belofte om nooit met de NVA te besturen, had Groen de lat voor een akkoord inhoudelijk torenhoog gelegd. De Wever kwam hun besognes nauwelijks tegemoet, vinden de groenen. ‘Groen heeft de boel systematisch ondermijnd’, zegt De Wever dan weer. Door naar elkaar te wijzen, hopen beide partijen het deel van de achterban dat wel wilde samenwerken, koest te houden.
Water minder diep
Toen de inhoud van De Wevers formatienota dit weekend uitlekte, hakte de Antwerpse burgemeester de knoop definitief door. ‘Ik wil met anderen een coalitie vormen’, zei De Wever tegen Van Besien maandagavond. Met wie, zei hij niet. Ook Open VLD – het derde lid van de zogenaamde Bourgondische coalitie – was niet op de hoogte van de stroomversnelling waarin de formatie terecht is gekomen. De Wever houdt zijn kaarten dicht tegen de borst, ook tegenover partijgenoten.
Terwijl De Wever de socialisten – in tegenstelling tot Groen – een oneerlijke campagne had verweten, prijst de NVAvoorzitter nu de rode betrouwbaarheid en discretie. De SP.A beschouwt haar kennisname van De Wevers nota eerder als een teken van vertrouwen dan als een voorafname op het bestuursakkoord. Na zes jaar moordende oppositie is de honger bij het politiek personeel van de linkse bestuurspartij groot om de jarenlange politieke ervaring opnieuw in macht om te zetten en om jong geweld klaar te stomen.
Vergeleken met Groen is het water tussen de SP.A en de NVA inhoudelijk minder diep. De afschaffing van het hoofddoekenverbod is geen breekpunt, economische belangen moeten kunnen opwegen tegen ecologische. De onderhandelingen zullen nog het meeste wringen op het vlak van
‘Het kan nog altijd mislukken. De slaagkans is vijftig procent’
SP.A
‘Veel socialistische en NVAkiezers vinden deze coalitie geen fijne gedachte’
BART DE WEVER
Antwerps burgemeester
sociaal beleid en bestuursstijl. ‘Wij zijn geen harde partij op sociaal vlak’, suste De Wever gisteren al. En ook Open VLD dringt op een stijlverandering aan.
Opening naar links
Bovendien ziet ook De Wever, die in het Antwerpse burgemeesterschap zijn blijvende rol ziet, dat de NVA electoraal op haar limieten botst. Een opening naar links in mei 2019 dient zich eenvoudiger aan als zo’n constellatie in Antwerpen al goed draait. Het beeld van een gematigde verzoening past daarbij. Meegenomen is dat met de SP.A aan de macht er over zes jaar niet opnieuw een eengemaakt links blok de Vlaamsnationalistische hegemonie zou kunnen bedreigen.
Ondertussen moet CD&V de kelk tot op de bodem ledigen (zie
blz. 4). Zelfs de SP.A was eerder bereid met de liberalen in zee te gaan dan met de naar zichzelf zoekende christendemocraten. ‘Deze partners durven over de verkiezingen heen te kijken’, verwoordde De Wever het. ‘Hiermee kan ik zes jaar verder.’ Daarenboven zijn de posten tussen drie partijen eenvoudiger te verdelen. Over het aantal schepenmandaten per partij zou men het al eens zijn.
De Wever noemt ‘het vinden van de wil om er te raken’ al de helft van het werk. Rest de inhoud. Dat zal minstens enkele weken duren. ‘Het kan nog altijd mislukken’, valt bij de socialisten te horen. ‘De slaagkans is vijftig procent.’ Maar hoewel De Wever toegeeft dat het ‘pittige onderhandelingen’ worden, lijkt hij er nauwelijks aan te twijfelen dat alle wegen noodgedwongen naar Bourgondië leiden. ‘Veel socialistische en NVAkiezers vinden deze coalitie geen fijne gedachte’, beseft De Wever. ‘Maar als we stabiel en krachtig besturen, stappen we over zes jaar met vertrouwen naar de kiezer.’