MIGRATIEPACT KAN ONGEWENSTE GEVOLGEN HEBBEN

Wil je een fatsoenlijk mens zijn en heb je een afkeer van extreemrechts? Dan kan je maar één ding doen, volgens politici zoals Kristof Calvo (Groen) of Alexander De Croo (Open Vld): het Migratiepact in Marrakech goedkeuren. Je mag met populisten niets te maken hebben, zeggen ze. Dit is het argument: heb je kritiek op dit pact, dan doe je zoals Viktor Orban en word je meteen even laakbaar als de Hongaarse premier. Maar dat is een foute redenering. Politieke beslissingen moreel inschatten is veel complexer.

Een politiek leider moet rekening houden met drie dingen: dat hij de verantwoordelijkheid draagt voor een hele groep, niet alleen voor hemzelf; dat de effecten van beslissingen tellen, en dat die effecten pas na verloop van tijd duidelijk worden.

Een negatieve reputatie aangemeten krijgen, is echt niet het ergste wat een poli ticus kan overkomen. Een zuivere ziel behouden is niet het doel van het politieke handelen. Andere criteria wegen zwaarder. Want sommige dingen kunnen de schijn van het goede hebben, maar fataal zijn wanneer ze worden toegepast, en omgekeerd. Mooie woorden, goede voornemens en juiste associaties volstaan dus niet. De politiek heeft iets specifieks: wanneer goede intenties tot rampzalige resultaten leiden, ondervinden anderen daarvan de schadelijke gevolgen. Dat is moreel niet verantwoord. Daarom werken een politieke en een private moraal anders. Een burger kan zijn welwillendheid en zijn goede relaties als tekenen van zijn deugdzaamheid beschouwen. Maar in de politiek betalen anderen de prijs voor beslissingen die slecht uitdraaien. Niet de intenties, maar de effecten van beslissingen bepalen dus of een beslissing moreel is of niet.

Die effecten zijn moeilijk in te schatten, al rijzen er heel concrete vragen: hoe verandert zo’n pact de samenleving in de toekomst? Daarop heeft niemand een onderbouwd antwoord. Misschien zou België zijn diplomatieke geloofwaardigheid verliezen wanneer premier Charles Michel (MR) het pact niet steunt. Maar dat nadeel vervalt in het niets bij mogelijke andere effecten. Hierbij speelt de tijd een belangrijke rol: wat op het eerste gezicht deugdzaam lijkt, kan na verloop van tijd heel wat problemen opleveren. Uitgerekend migratie is hiervan een voorbeeld: niemand had de impact van de arbeidsmigratie na de Tweede Wereldoorlog voorspeld. Zelfs na meerdere generaties blijven allerlei uitdagingen voortbestaan, bijvoorbeeld op het vlak van arbeid, onderwijs en veiligheid.

Op sommige landen heeft het pact weinig effect. Migranten in landen als Saudi Arabië en Libië worden niet beter beschermd. Die landen hebben geen onafhankelijke rechtspraak. Mishandelde migranten kunnen zich niet op dit pact beroepen om ginds een betere opvang te eisen. Het pact zal vooral het beleid van westerse lan

Het pact zal vooral het beleid van westerse landen bepalen. Rechters zullen zich erdoor laten inspireren