STINKENDE PRAALWAGENS

Het gevoel bekroop me afgelopen week weer eens. Terwijl ik op mijn Amsterdamse redactie de buitenlandse kranten zat door te nemen (Belgische, Franse, Duitse, Britse en natuurlijk de geweldige New York Times) bedacht ik me dat er in het buitenland zo weinig aandacht is voor wat er in dit land gebeurt. Het is een merkwaardige paradox: verblind door de hordes drugsen sekstoeristen die van Amsterdam een halfonleefbare stad maken, hebben de meeste Nederlanders nog steeds de indruk dat de wereld nauwgezet in het oog houdt wat er in hun land gebeurt. Terwijl die wereld er eigenlijk niet naar omkijkt.

Toegegeven, we haalden de voorbije dagen enkele krantenkoppen in het buitenland. Hier en daar werd opgemerkt dat Oranje (30 tegen Duitsland; 11 tegen België; 20 tegen Frankrijk en nog eens 22 tegen Duitsland) aan een voorzichtige comeback bezig is, maar de jubelende toon van sommige Nederlandse media (De Telegraaf: ‘Frenkie de Jong ging wijzen zoals Johan Cruijff in zijn beste dagen’) verstomde ergens aan de grens tussen Nederland en Duitsland.

Veel media besteedden de afgelopen week ook aandacht aan de uit de hand gelopen manifestaties bij de intochten van Sinterklaas. Voorstanders van Zwarte Piet in Eindhoven en elders slingerden schokkende woorden in het gezicht van vreedzaam betogende tegenstanders. Leuzen als ‘vuile kutneger’, ‘ga terug naar je eigen land’, ‘kruip een boom in’ waren niet uit de lucht. De Amerikaanse historicus en Nederlandkenner James Kennedy zei hierover in NRC: ‘Achter de kleur van Zwarte Piet ligt de vraag wie eigenlijk mag bepalen wat Nederlandse cultuur is.’

Tussendoor haalde de Nederlander Emile Ratelband The Late Show van Stephen Colbert. De 69jarige ‘positiviteitsgoeroe’, die ook in Vlaanderen wat twijfelachtige bekendheid geniet, is een rechtszaak gestart om zijn leeftijd wettelijk met twintig jaar te verlagen. De talkshows in het Verenigd Koninkrijk en de VS smulden van de optredens van de zielige aandachtszieke man. Hup Holland.

Eigenlijk is het treurig: al wat blijft liggen op de zeef van de internationale media zijn een brokje voetbal, enkele kruimels ZwartePietracisme en het huizenhoge ego van een gekke Ratelband. Voor alle duidelijkheid: dat is niet de schuld van die internationale media. Dat is gewoon het gevolg van wat er in Nederland gebeurt, en dat is … nogal niksig.

Illustratief hiervoor is het pleidooi van het kersverse Tweede Kamerlid Thierry Aartsen, partijgenoot van premier Mark Rutte, vorige week in de Volkskrant. In de aanloop naar de bespreking van de cultuurbegroting in het parlement vond de man dat er ‘minder geld naar het Concertgebouworkest moet en meer naar de bloemencorso’s’. Minder naar ‘hoge’ en meer naar ‘lage’ cultuur. ‘Cultuur hoeft geen topkwaliteit te hebben, maar moet breed gedragen worden.’ De man ging daarmee even voorbij aan het feit dat:

1. Het Concertgebouworkest tot de allerbeste orkesten van de wereld behoort.

2. Het Concertgebouw 700 concerten per jaar organiseert en 725.000 bezoekers ontvangt.

3. Het sinds zijn oprichting in 1888 nog geen gulden of euro Rijkssubsidie heeft ontvangen.

4. Het misschien wel de grootste pleitbezorger is van een brede (muziek)cultuur in Nederland.

Je kan je schouders ophalen over zoveel domheid van een VVDpoliticus die net in de Tweede Kamer komt. Maar het zegt alles over het (niveau van) het debat in Nederland. Liever praalwagens met bloemen uit de bollenstreek dan een wereldberoemd en actief Concertgebouworkest, en vooral: een schijnbare tegenstelling creëren tussen die twee.

Dat de visie van Aartsen geen toevallige uitschuiver is, bleek deze week toen zijn partijgenoot en fractievoorzitter Klaas Dijkhoff (die al eens gezien wordt als de mogelijke opvolger van Mark Rutte) op Facebook pleitte voor een demonstratieverbod tijdens de intocht van Sinterklaas. Om te beginnen buigt Dijkhoff daarmee voor de relschoppers (alle waarnemers zagen brave en vreedzame demonstranten die door proZwartePietactivisten werden uitgescholden). Maar nog fundamenteler: dat juist een liberaal pleit voor de inperking van het demonstratierecht, een van de fundamentele verworvenheden van onze rechtstaat, stuit tegen de borst. Dijkhoff hield overigens geen rekening met één detail: wil hij doen wat hij zegt, dan moet hij de grondwet veranderen.

Of het nu over de cultuur of over de demonstraties gaat, er is een woord voor de voorstellen van de VVD: populisme. Dat stinkt. Misschien maar terecht dat dergelijke domheid de internationale kranten niet haalt.