Claus comprimeerde de 744 pagina’s van zijn roman in negen tekeningen
Nooit om wat promotie verlegen, maakte Hugo Claus negen tekeningen bij een interview over het ‘Het verdriet van België’.
Toen Het verdriet van België in 1983 uitkwam, mocht die ambitieuze worp wel een duwtje in de rug hebben. Hugo Claus was bereid. Met zijn collega en vriend Cees Nooteboom trok hij naar de regio Kortrijk waar zijn leven en roman zich afspeelden. In hun kielzog een team van de toenmalige BRTradio.
De documentaire kwam op de radio. In februari 1984 verscheen er een uitgeschreven versie van in het Nederlandse blad Avenue. Voor het illustratiewerk hield Claus zich ten zeerste aanbevolen. Dat leverde hij gewoon zelf aan.
De recensent van deze krant vond na de publicatie nog dat dit magnum opus best samen te vatten viel op 100 pagina’s. Claus deed zelf nog beter. Hij comprimeerde de 744 pagina’s tot negen tekeningen. Twee daarvan situeren de plaatsen in de roman in Oost en WestVlaanderen. Zeven tekeningen visualiseren de personages en gebeurtenissen.
De negen originele tekeningen doken begin dit voorjaar op in de tentoonstelling Con amore, waarmee Bozar de tiende verjaardag van Claus’ overlijden herdacht. Ze duiken nu ook op in de verkoopcatalogus van antiquariaat De Slegte. Een prijs staat er niet in, maar navraag leert dat u voor 11.000 euro eigenaar wordt van de complete set.
‘Eind vorig jaar deed Marc Didden, samensteller van Con amore, een beroep op ons om de tekeningen op te sporen’, zegt Kris Landuyt van De Slegte. ‘We zijn begonnen bij de voor de hand liggende plekken, zoals Nooteboom en Avenue. Vervolgens kregen we hier en daar tips. De tekeningen zijn een paar keer van eigenaar veranderd. We hebben ze uiteindelijk bij een privéverzamelaar gevonden.’
Haarbeke
Die leende de negen tekeningen uit voor de tentoonstelling. Nadien heeft De Slegte ze gekocht. Ze komen nu opnieuw op de markt. Ze zijn gemaakt in verschillende technieken, zoals inkt, gouache en waterverf.
Op de kaart rechtsboven is Haarbeke aangegeven. Dat is een literaire schuilnaam voor Aalbeke, nu een deelgemeente van Kortrijk. Daar zat de kleine Claus tussen zijn vierde en zijn tiende op pensionaat bij de Zusters van Liefde. Nadien zat hij bij de jezuïeten, waar De Kei de plak zwaaide.
De vlek op de Leie met de naam Walle is eigenlijk Kortrijk. Iets noordelijker, richting Gent, situeerde Claus Bastegem. Dat is Astene. De schrijver had er best wel lol in om zijn tekenwerk te ondertekenen met Louis Seynaeve, het hoofdpersonage uit zijn roman.
Op de andere tekening zijn enkele personages te herkennen. Zo is er bijvoorbeeld Nonkel Robert, die inderdaad slager was. Henny Lausengier is een literaire verbastering van Heinrich Lausenier, de man die tijdens de Duitse bezetting aan het hoofd stond van Erla, het bedrijf dat de autofabriek Minerva overnam. Linksboven op de tekening heeft de Erlafabriek trouwens een plek gekregen.
De tekeningen zijn komend weekend te zien op de Antiquarenbeurs in Mechelen. De catalogus van De Slegte bevat verder nog brieven van Louis Paul Boon, Willem Elsschot en Rose Gronon.