Ontsnapt maar niet verlost
Na de Houdinitruc van premier Charles Michel in de Kamer zit de crisis over het VNmigratiepact opnieuw in het hart van zijn regering.
A chaque jour suffit sa peine. De regering Michel blijft in overlevingsmodus. Het Kamerdebat gisteren leverde een nieuwe potentiële executiedatum op: 19 december, de dag waarop het Global Compact for Migration in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties wordt goedgekeurd. Vroeger kan natuurlijk ook.
Een stevige wisselmeerderheid in het parlement draaide Charles Michel de duimschroeven aan: uiterlijk in New York moet België het compact ‘goedkeuren’. Van de Kamer verzeilt de crisis zo terug naar het hart van de regering. De eerste minister heeft tien dagen de tijd om zijn vel te redden.
Vandaag bestaat de kans dat de NVA het punt op de ministerraad brengt, iets wat fractieleider Peter De Roover gisteren suggereerde. Toch verwacht niemand dat dit tot een nieuwe escalatie leidt. Ook de top van staats en regeringsleiders in Marrakech – waar het akkoord wordt gecelebreerd – leidt maandag niet tot een val.
In samenspraak met zijn vicepremiers verzon Michel daarvoor een ontsnappingsroute die Houdini jaloers maakt. Zo gaat hij ‘als eerste minister’ naar Marokko. Bij gebrek aan consensus (‘de Grondwet is geen vodje papier’) spreekt hij daar niet in naam van de regering, enkel persoonlijk. ‘La parole m’oblige personellement.’ Daarbij verlaat hij zich op een brede steun. Het parlement is een ‘bron van legitimiteit’.
Toch leidde zijn pirouette gisteren tot een ingreep van de Kamer. Michel bleef tijdens zijn lang verwachte tussenkomst met opzet vaag omdat hij geen concreet antwoord wilde geven op de vraag van De Roover wat hij in die Ma rokkaanse koningsstad ging vertellen. Hij wilde koste wat het kost vermijden dat de NVA de zwartepiet voor een tuimeling in zijn schoenen kon schuiven. Tegelijkertijd beledigde zijn flou artistique de parlementaire meerderheid. Die scherpte na een schorsing van de zitting de oorspronkelijke resolutie nog aan.
De premier verzamelde het beste van alle werelden: consequent met zichzelf, betrouwbaar maar ook bekommerd om zijn regering. Hij jongleerde op een slappe koord. Hij wilde de NVA aan boord houden, maar mocht daarbij Open VLD en CD&V niet van zich vervreemden. Fractieleiders Patrick Dewael en Servais Verherstraeten waren de crisis moe. België moest het Compact steunen, iets wat volgens hen al in september was beklonken en nooit door de NVA was gecontesteerd.
Zelfs steun van PS
Ten gronde verandert het Kamerdebat niets. De NVA blijft op haar standpunt, de drie andere partijen van de meerderheid eveneens. De Roover schermt nog altijd met het argument dat de besluitvorming nooit de regering heeft gehaald, en daar wordt bij consensus beslist. Open VLD en CD&V repliceren daarentegen dat een consensus alleen nodig is om de beslissing terug te schroeven. Dat standpunt impliceert dat, na een mogelijke val van de regering, de Belgische permanente vertegenwoordiger in New York gezien de instructie van minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) niets anders kan dan het compact goed te keuren.
Dat versterkt de positie van Michel, en verzwakt die van de NVA. Daarnaast kan Michel voortaan rekenen op een fors mandaat vanuit het parlement. Meer dan twee derde keurde de resolutie goed. Daarbij kreeg de premier zelfs de steun van de PS, een partij die zich eerder onthouden had omdat ze geen zin had om de regering te depanneren.
De Roover verheugde zich over de ‘inspanning’ van Michel om ‘deze regering te laten verder werken’. Hij hoopte dat ze snel kon overgaan tot de orde van de dag.