EEN MINIVERSIE VAN HET BREXITDEBAT
In GrootBrittannië houdt het parlement zich klaar om de Brexitonderhandelingen over te nemen van premier Theresa May mocht dat parlement haar deal volgende week wegstemmen. Het heeft zich daartoe met een stevige meerderheid de machtiging gegeven. Gisteren vond iets gelijkaardigs plaats in het Belgische halfrond. Het parlement nam het roer in handen in de Marrakechcrisis. Dat leverde een feestzitting op. Een meeslepend debat, retorisch krachtig, politiek helder, en spannend bovendien. Een feest voor de democratie. Ware het niet dat dit debat, zoals ook de debatten in het Britse Lagerhuis, vooral de dramatisch diepe verdeeldheid van de uitvoerende macht illustreert. In almaar meer Europese landen verzwakken de regeringen zienderogen. Het politieke bestel wordt onrustbarend onstabiel. Dat breidt zich als een infectie uit. Het lukt niet meer om disputen tot redelijke proporties te herleiden. Zelfs in het vooruitzicht van chaos brokkelt het vermogen om te besturen af. Nu ook in België.
Marrakech blijft een drôle de crise. Wat staat er nu eigenlijk vast? Niet dat het migration pact ooit concrete impact kan hebben op het migratiebeleid. Niet welke punten de NVA precies tegen de borst stuiten. Niet wat Michel in Marrakech gaat doen namens wie en met welke gevolgen. Verzet tegen een symbolische, diplomatieke tekst is ontaard in een debat onder fijnbesnaarde grondwetspecialisten. Talrijk waren de kansen dus om compromissen te smeden. Maar met de dag groeide de onverzettelijkheid.
Die brengt iets aan het licht over de peilloze diepte van de onderliggende breuklijnen. Weg zijn de socioeconomische nuanceverschillen tussen centrumlinks en centrumrechts waar de regering Michel al vier jaar over struikelt. Geen spoor is er van communautaire spanning. Marrakech staat voor botsende overtuigingen over hoeveel controle we in eigen handen willen houden en hoeveel samenwerking we bereid zijn om daarvoor op te geven. Het is een miniversie van het Brexitdebat. Extreemrechts voert de forcing en jaagt het centrum uit elkaar. Zo waren we er gisteren de getuigen van hoe de partijvoorzitter van de ene meerderheidspartij de fractievoorzitter van de andere meerderheidspartij de levieten leest. En hoe die fractievoorzitter maar smalend bleef over een premier die er stoïcijns bij scheen. Het beste wat die premier kon doen, was een speech geven die niemand begreep om zijn vege vel te redden en dat van zijn regering. Dat is de glorie die rest voor de leider van de onuitgegeven regering die het land grondig zou hervormen. Voor strategen blijft het de komende dagen smullen. Maar het komt niet meer goed. De onmacht regeert.
Extreemrechts voert de forcing en jaagt het centrum uit elkaar