Politie en politiek worstelen met ‘gele’ woede
Brussel bereidt zich nogmaals voor op (ongecoördineerde) protesten door ‘gele hesjes’. ‘Antwoorden zijn onmogelijk als er geen concrete eisen zijn.’
BRUSSEL I ‘Le Front Social’, ‘Allen samen naar Brussel’, ‘Bruxelles gilets jaunes & gele hesjes’, en dat zijn ze nog niet allemaal. Op Facebook circuleren opnieuw oproepen vanuit verschillende hoeken om zaterdag naar de hoofdstad te komen ‘om de rechten van de burgers te verdedigen’. Net als vorige week, toen het protest van de ‘gele hesjes’ zwaar uit de hand liep (DS 1 december), ontbreekt het ook nu aan elke vorm van coördinatie tussen de initiatieven.
Bovendien, zo kon het Brusselse stadsbestuur vaststellen, staan de initiatiefnemers van de diverse acties niet open voor overleg. ‘Wij hebben maandag contact met hen opgenomen, maar zij weigeren om een officiële aanvraag voor een betoging in te dienen’, zegt de woordvoerder van burgemeester Philippe Close (PS). ‘Zij willen zich niet op een professionele manier organiseren.’
Daardoor heeft de politie er geen idee van hoeveel mensen zaterdag naar de hoofdstad zullen komen. Afgaande op Facebook zouden ze met meer dan duizend kunnen zijn. ‘Onze diensten verzamelen op het internet alle mogelijke informatie om toch maar een vorm van analyse te kunnen maken van wat ons te wachten staat’, zegt politiewoordvoerder Ilse van de Keere.
Er zouden ook Franse ‘gele hesjes’ naar Brussel komen voor een ‘Europese bijeenkomst’ aan Schuman. Om te vermijden dat het opnieuw uit de hand loopt, zal de politie met aanzienlijk meer manschappen aanwezig zijn. In La Capitale sprak de federale politie over een verdubbeling van het aantal agenten met 32 ruiters en 6 waterkanonnen.
Veel te laat
Het gebrek aan leiders en aanspreekpunten bij de ‘gele hesjes’ speelt behalve de ordediensten ook de regering parten. Want hoe ontmijn je een protest dat niemand naar voren schuift waarmee je kan onderhandelen? Al bij de vorige betoging gaf premier Charles Michel (MR) aan dat hij openstond voor overleg, maar niemand ging in op die uitgestoken hand.
De ‘hesjes’ hebben ook geen helder eisenpakket. Minder nog dan in Frankrijk (lagere accijnzen) schuiven zij eensgezind bepaalde verlangens naar voren. ‘Daardoor is het voor de regering onmogelijk om met concrete antwoorden te komen’, zegt hoogleraar politieke filosofie Stefan Rummens (KU Leuven). ‘Haar legislatuur loopt ook ten einde. Wat kan ze nog doen? Het is veel te laat.’
‘Het beste, wellicht enige, mogelijke antwoord om de gemoede ren te bedaren, is duidelijk maken dat de politici de stem van de gele hesjes gehoord hebben. Dat kunnen ze door in de komende verkiezingscampagne aandacht aan de onvrede te besteden en een visie te formuleren op hoe ze eraan tegemoet zullen komen.’
Honderd bloemen
Opvallende afwezigen in dit hele verhaal zijn de vakbonden, terwijl de bezorgdheden die de ‘gele hesjes’ uiten in de regel toch door hen ter harte worden genomen. ‘Dit is een wakeupcall’, zegt Rummens. ‘Het lijkt erop dat alles buiten de bonden gebeurt en zij de vinger niet meer aan de pols hebben.’
Het ABVV ontkent: ‘Wij zagen dit protest aankomen en wisten goed genoeg dat de mensen boos zijn’, zegt een woordvoerder. ‘Wij voeren dezelfde strijd, maar via structureel overleg.’ De vakbond ziet het dan ook niet als zijn rol om een plaats in de ‘hesjes’beweging op te nemen. ‘Die mensen willen dat ook niet. Wij hebben respect voor hun spontane strijd. Laat honderd bloemen bloeien.’
‘Wij voeren dezelfde strijd als de gele hesjes, maar via structureel overleg’ WOORDVOERDER ABVV