‘Het is hier duur, gay zijn!’
Overal is het antwoord op de vraag ‘Hoe is het om gay te zijn?’ hetzelfde: ‘Eenzaam, stresserend, angstig.’ Maar de oorzaken liggen anders.
‘Als jij uit de kast komt, stuur je je ouders terug in de kast’, luidt een oud Chinees gezegde. Margriet van der Linden krijgt het te horen op de eerste LGBTcruise ooit in China. Op het schip spreekt ze met homoseksuele Chinezen, die er een ce remonieel huwelijk afsluiten. Maar ook met een moeder die onder valse voorwendselen werd meegelokt. En die net niet van boord springt wanneer ze op volle zee de geaardheid ontdekt van haar (enig) kind.
Je mond valt meermaals open tijdens How to be gay – van ontroering én verontwaardiging. In deze reisreeks van KRONCRV bezoekt Margriet van der Linden – blonde kuif, brutale bek, flamboyante outfit – zes landen. Daar onderzoekt ze de ‘stavaza’ van holebi’s anno 2018. Het concept is haast identiek aan Gaycation, de reeks die de eveneens lesbische Ellen Page in 2016 maakte voor Vice, maar de bestemmingen verschillen.
Of Van der Linden nu naar China, Rusland of Londen reist, overal is het antwoord op de vraag ‘Hoe is het om gay te zijn?’ hetzelfde: ‘Eenzaam, stresserend, angstig.’ Maar de oorzaken liggen anders. Zeggen de Londenaars dat ze zich door datingapps zoals Grindr erg bewust zijn geworden van hun vervangbaarheid (‘I could find another you’), dan speelt in China en Rusland vooral het dubbelleven holebi's parten.
Zo doet een Russisch koppeltje, in de aflevering die vanavond te zien is, zich buiten hun flat voor als broers. Van der Lindens Chinese tolk – niet uit de kast thuis – spreekt enkel af met zijn vriendje op openbare plekken zoals shoppingmalls. De liefde consumeren doen ze op hotel. Het ontlokt Van der Linden de gevleugelde uitspraak: ‘Het is hier duur, gay zijn!’
Op de Vlaamse televisie was er dit jaar de Taboeaflevering over holebi’s en de reeks Voor de mannen. Allebei terecht bejubeld, maar de ambitie van How to be gay om verder te kijken dan de eigen navel is toch een extra troef. Homorechten staan wereldwijd onder druk, al legaliseerde India onlangs same sex love. Ook de paus (‘Homoseksualiteit is een modeverschijnsel’) heeft het nog steeds niet gesnapt.
How to be gay is geen goedkoop pamflet, maar biedt ook nuance. Het gaat evengoed over toxische mannelijkheid en de maatschappelijke druk om te trouwen. Of dat SintPetersburg best een oké plek is, wanneer je als homo uit Dagestan en Azerbeidzjan bent gevlucht. Er is zelfs een Russische lesbienne die het eens is met Poetin dat gay prides verboden moeten worden – zo diep zit de zelfcensuur soms.
In de volgende afleveringen bezoekt Van der Linden nog de mormonen in Utah, het conservatieve Libanon en holebi’s in hoge economische posities in Zwitserland. Wij blijven kijken.
Je mond valt meermaals open, van ontroering én verontwaardiging
How to be gay,