‘Onze reputatie was slecht’
In het Belgische luchtruim waren er dit jaar drie ‘incidenten’. Luchtverkeersleiders klagen over de werkdruk, maar hun ceo vindt dat overdreven.
BRUSSEL I Dit jaar vonden er in het Belgische luchtruim drie incidenten plaats. ‘Incidenten, geen accidenten’, zegt Johan Decuyper, ceo van luchtverkeersleider Skeyes, het voormalige Belgocontrol. Bij een ‘incident’ komt een vliegtuig bijvoorbeeld dichter bij een ander vliegtuig dan de regels voorschrijven. ‘Niet dat ze zouden gaan botsen’, klinkt het. ‘Het zijn ook geen bijnaaccidenten.’
Volgens de topman is het aantal ernstige incidenten sterk gedaald. In 2008 ging het nog om 13 gevallen. Volgens hem is dat het gevolg van ‘Just Culture’, een interne aanpak waarbij elk incident, hoe klein ook, wordt gerapporteerd.
‘Je kan pas uit eigen fouten leren wanneer ze gerapporteerd worden. Maar als mensen denken dat ze voor de kleinste fout een sanctie zullen krijgen, gebeurt dat natuurlijk niet. Bij “Just Culture” zal onze interne rapportering niet tegen de persoon zelf worden gebruikt. Al is dat natuurlijk geen vrijbrief om straffeloos gelijk wat te doen. Het doet niets af aan de bevoegdheid van justitie om een onderzoek te voeren als er zware fouten zijn gemaakt.’
Ligt werkdruk niet aan de basis van incidenten? Sommige verkeersleiders klagen dat ze 12 dagen op rij moeten werken.
‘Neen. Zij rekenen een shift die op maandag 22 u begint en tot dinsdag 8 u loopt als twee dagen, omdat die zich over twee dagen uitspreidt. Zo tellen zij 6 nachten als 12 werkdagen. Wij zien dat anders, en rekenen zo één shift als één werkdag.’
Hebben ze dan ongelijk over werkdruk?
‘Ze hebben ongelijk als ze zeggen dat ze 12 dagen aan een stuk moeten wer ken als ze 6 nachten doen. Dat hun job stresserend is, dat het vliegverkeer intensiever is geworden? Daar hebben ze gelijk.’
Zijn ze met te weinig?
Er lopen toch rekruteringsprogramma’s, en jullie zoeken mensen in het buitenland.
‘Wij rekruteren onder andere om mensen die met pensioen gaan te vervangen. Ook omdat we nu maar net vol doende mensen hebben voor het operationele. Maar omdat wij onze toekomst willen voorbereiden, hebben we ook luchtverkeersleiders nodig die zich met nietoperationele taken bezighouden.’
Er zijn wel sociale conflicten geweest.
‘Sinds ik hier ben is er twee uur gestaakt. Vergelijk dat maar eens met andere overheidsbedrijven. In 2016, toen de pensioenleeftijd werd verhoogd, heeft dat tot sociale commotie geleid.’
Er zijn ook een aantal technische pannes geweest. Het personeel klaagt over hopeloos verouderde systemen.
‘Sinds 2009 was dit een structureel verlieslatend bedrijf. Er werd niet meer gerekruteerd, niet meer geïnvesteerd in systemen. Toen ik in 2013 begon, zijn we onmiddellijk met aanwervingen gestart. Qua systemen leefde de opvatting dat er enkel wisselstukken voorhanden moesten zijn. We hebben beslist dat er dringend zou worden geïnvesteerd in nieuwe systemen. Die operatie is bijna volledig rond.’
Is er een volwaardig backupsysteem?
‘Geen enkele luchtverkeersleider heeft een systeem waarop je zomaar in realtime kunt overschakelen. We kunnen nog niet voor álles in realtime switchen, maar we hebben wel een oplossing om het op een veilige manier te doen. Zo is er een tweede systeem, met eigen elektriciteitsvoorziening, dat in realtime ter beschikking is. Als het hoofdsysteem uitvalt, kunnen ze nog altijd alles opvolgen.’
Vanwaar de nieuwe naam?
‘We transformeren het bedrijf al enkele jaren van een monopolistisch staatsbedrijf naar een meer klantengeorienteerd bedrijf. De naamsverandering past daarin. En de connotatie van Belgocontrol was ook niet altijd zo positief.’
Het is alsof u hier puinhopen aantrof.
‘Er was veel werk. Toen ik bij FABEC kwam (koepel van zes Europese luchtverkeersleiders, red.) zei m’n Nederlandse evenknie in het begin: “Bent u de curator van Belgocontrol?” We hadden echt een slechte reputatie. Maar we hebben veel kunnen rechtzetten. Vandaag ben ik voorzitter van dat comité. Onze geloofwaardigheid is gestegen. België wordt weer serieus genomen.’
Is de nieuwe naam een eerste stap richting privatisering?
‘Het is de bedoeling dat de federale staat niet langer 100% aandeelhouder is, en dat ook luchthavens deelnemen in het kapitaal. Dat wil niet zeggen dat we geprivatiseerd worden. Veiligheid van het luchtverkeer blijft belangrijk, daarom is het noodzakelijk dat de overheid meerderheidsaandeelhouder blijft. Wij zijn al klaar voor zo’n nieuwe structuur. Nu moet de regering de beslissing nog
nemen.’
‘Veiligheid van het luchtverkeer blijft belangrijk, daarom is het noodzakelijk dat de overheid meerderheidsaandeelhouder blijft’
JOHAN
DECUYPER
Ceo Skeyes