N-VA heeft Michel in de tang
Een voldoende grote bocht om links mee te krijgen, is voor Michel II geen optie. Zo is de premier veroordeeld tot steun van de ontketende NVA.
BRUSSEL I ‘We willen een echte breuk met het antisociale beleid. Zolang de premier aan de NVA verbonden blijft, is er geen verandering mogelijk.’ PSfractieleider Ahmed Laaouej was scherp na zijn onderhoud met premier Charles Michel (MR). Die nam gisteren de tijd om de verschillende parlementaire fracties te polsen naar hun standpunt over zijn minderheidsregering. De SP.A was nauwelijks milder. ‘Als het effectief de bedoeling is om verder te gaan met wat de regering al in gang heeft gezet, kunnen wij onze steun niet verlenen’, zei fractieleidster Meryame Kitir.
Dat is slecht nieuws voor premier Michel. Om zijn huidige 52 zetels uit te breiden tot een meerderheid die wetten kan goedkeuren en een motie van wantrouwen kan afhouden, heeft hij slechts twee echte opties: steun van de NVA, of steun van minstens een van de twee socialistische partijen (zie infografiek).
Maar zonder een ingrijpende bijsturing van het regeringsbeleid is structurele steun van links, dat de centrumrechtse coalitie jarenlang te vuur en te zwaard bestreed, uitgesloten. ‘We gaan niet zomaar het lopende NVAbeleid depanneren’, zei ook GroenKamerlid Kristof Calvo na zijn gesprek met Michel. ‘Als het van sommige partijen de ambitie is om het regeerakkoord gewoon verder uit te voeren, had men de regering maar bij elkaar moeten houden.’
In het gezicht uitlachen
Maar Michel kan haast niet van zijn regeringsprogramma afwijken en naar links bijsturen, om meerdere redenen. Een ruk naar links zou het oorspronkelijke DNA van de regering vernietigen. Zeker Open VLD ziet dat allerminst zitten. ‘De eerste prioriteit is de goedkeuring van de gemaakte afspraken uit het regeerakkoord, over de begroting en de arbeidsdeal’, was gisteren bij de Vlaamse liberalen te horen. Bovendien zou een nieuwe koers het argument van Michel onderuithalen dat hij de Kamer niet om haar vertrouwen moet vragen, omdat deze regering dezelfde is waaraan het parlement vier jaar geleden zijn fiat gaf.
Overigens dreigt Michel met linkse toegevingen de steun van de NVA te verliezen. Die heeft hij nochtans nodig om de vele dossiers die nog moeten worden afgerond door het parlement te loodsen – en zo de erfenis van zijn regering veilig te stellen. NVAvoorzitter Bart De Wever zei die sociaaleconomische hervormingen alleen te willen mee goedkeuren als Michel II centrumrechts blijft. ‘Ik wil niet in mijn gezicht uitgelachen worden met aan de ene kant voluntaristisch beleid inzake migratie, en aan de andere kant zogezegd een begroting die ik zou moeten steunen’, zei hij maandag in Terzake. ‘Als men een Marrakechbeleid begint te voeren, dan hoeft men op niet veel meer te rekenen van mij.’
Dat dreigement van de NVA lijkt zelfs samenwerking voor enkele specifieke dossiers met links erg moeilijk te maken. Zo zit Michel helemaal in de tang van de Vlaamsnationalisten, die twee geliefde rollen kunnen combineren: die van verantwoordelijke bestuurspartij door het besliste beleid te steunen, en die van zweeppartij die vanaf de zijlijn
kritiek kan geven op alles wat te veel naar links neigt.
Week tijd gekocht
Die heikele situatie staat zelfs nog los van de eis van de verzamelde oppositiepartijen – bijna twee derde van het parlement – om niet zomaar verder te regeren alsof Michel II volheid van bevoegdheid heeft. Gesterkt door een juridisch advies van de Kamer zelf vragen ze om een vertrouwensstemming.
Michel wil daar nog steeds niet van weten, maar moet vanmiddag wel al wat meer kleur bekennen. In de Kamer moet hij uitleggen
hoe hij zijn minderheidsregering ziet functioneren. Als Michel het vertrouwen niet vraagt, overweegt onder meer de SP.A een motie van wantrouwen in te dienen. Een mogelijke goedkeuring daarvan leidt niet tot per se tot nieuwe verkiezingen, maar duwt Michel wel in lopende zaken.
Michel wist zo’n verdict wel uit te stellen met minstens een week. De partijen spraken af dat stemmingen over zulke moties pas volgende week plaatsvinden. Dat geeft de regering de tijd om met de oppositie te overleggen over mogelijke samenwerkingsvormen.
‘Als het effectief de bedoeling is om verder te gaan met wat de regering al in gang zette, kunnen wij onze steun niet verlenen’ MERYAME KITIR (SP.A) Federaal fractieleidster