Vlaanderen nam wel degelijk de leiding in het Belgische klimaatverzet
De Vlaamse regering nam wel degelijk de leiding in het Belgische verzet tegen de aangescherpte Europese richtlijn energieefficiëntie. Anderen betreurden de neestem, maar sloten zich wel aan.
BRUSSEL I ‘De spelletjes in de media kloppen niet.’ Vlaams ministerpresident Geert Bourgeois (NVA) reageerde vorige week in het Vlaams Parlement fors op de kritiek van federaal minister van Energie Marie Christine Marghem (MR) dat de Vlaamse regering op het vlak van klimaat op de rem staat.
De aanleiding was de aangescherpte richtlijn energieefficiëntie waarover de Europese lidstaten en het Europees Parlement een akkoord hebben gesloten. België stemde tegen die richtlijn, maar Bourgeois ontkende dat alleen Vlaanderen daarvoor de verantwoordelijkheid draagt.
‘Alle entiteiten (regeringen, red.) hebben een neen uitgebracht’, zei de ministerpresident, die hamerde op de hoge klimaatambities van Vlaanderen. ‘De federale staat België plus de drie gewesten. Anders kan de vertegenwoordiger van ons land op die vergadering niet tegenstemmen, maar zich alleen onthouden.’
Niet van ganser harte
De documenten om dat te bewijzen, ontbraken. Groenfractieleider Björn Rzoska vroeg de verslagen op van het overleg tussen de gewesten en het federale niveau, maar kreeg ze niet. ‘Het belang van de openbaarheid weegt niet op tegen de bescherming van het vertrouwelijke karakter van onze betrekkingen’, liet het kabinetBourgeois weten.
De Standaard kon de documenten, die Rzoska intussen toch in handen kreeg, wel inkijken. Ze bewijzen dat de versie van Bourgeois nuancering verdient. Uit het verslag van een vergadering op 28 juni op de DirectieGeneraal Europese Zaken, waarop de regio’s aanwezig waren, blijkt inderdaad dat alle deelnemers instemden met een neenstem. Maar dat gebeurde duidelijk niet van ganser harte.
‘Volgens een rondvraag bij de deelnemers kon worden vastgesteld dat de positie van de deelnemers divergeerden tussen een negatieve stem dan wel een onthouding’, luidt het in het verslag. ‘Hoewel sommige deelnemers dit betreurden’, werd uiteindelijk ingestemd met een tegenstem.
De Brusselse minister van Leefmilieu, Céline Frémault (CDH), heeft al verzekerd dat zij zeker niet op de rem stond. Ook de Waalse minister van Energie, JeanLuc Crucke (MR), zegt dat de nieuwe richtlijn geen probleem vormde voor Wallonië, maar wel een onoverkomelijk obstakel was voor Vlaanderen.
‘Groei niet fnuiken’
Uit het verslag van een andere vergadering van de DirectieGeneraal Europese Zaken, op 11 juni, over hogere doelstellingen voor hernieuwbare energie en energieefficiëntie, blijkt inderdaad dat vooral Vlaanderen opmerkingen maakte. Merkwaardig genoeg bestaan er twee versies van het verslag, een waarin het Vlaamse verzet expliciet wordt vermeld en een ander waarin de kritiek aan ‘een deelnemer’ wordt toegewezen.
De regeringen waren vooral beducht voor de economische gevolgen. ‘Indien men de economische groei niet wil fnuiken, wordt de vooropgestelde doelstelling onhaalbaar.’ Vooral de doelstelling om jaarlijks 0,8 procent extra te besparen op energieconsumptie was voor de Vlaamse regering onhaalbaar. Om die te voorkomen, is zelfs geprobeerd een blokkeringsminderheid te bereiken om de richtlijn te heronderhandelen.
Om dezelfde reden verzette Vlaanderen zich ook al tegen hogere doelstellingen voor hernieuwbare energie, ook al leefde het besef dat dit verzet België niet populair zou maken. ‘De elektriciteitsfactuur kan niet blijvend verhoogd worden, vooral is geweten dat de vooropgestelde doelstellingen niet gehaald kunnen worden’, staat in de verslagen.
Maskerade?
Volgens Groenfractieleider Björn Rzoska heeft Bourgeois met zijn verklaring in het Vlaams Parlement de negatieve positie die zijn regering innam, gemaskeerd. ‘Het choqueert me dat Bourgeois onjuiste verklaringen heeft afgelegd’, zegt hij. ‘Het verrast me dat hij zover is gegaan.’
Binnen de meerderheid wordt gereageerd dat het wel erg gemakkelijk is om de Vlaamse regering de schuld te geven, aangezien de andere regeringen hun positie niet hebben doorgedrukt. Er was ook niet één voorstander van de richtlijn. ‘Als één regering dat had gewild, hadden we niet tegen kunnen stemmen’, zegt Geert Bourgeois. ‘Denkt u echt dat wij Wallonië en Brussel kunnen dwingen akkoord te gaan met een standpunt dat ze niet delen?’
Waals minister Crucke wijst op het gebrek aan actie bij zijn partijgenote Marghem. Had die wat meer aan de kar getrokken en een nieuwe vergadering belegd, was een onthouding mogelijk geweest. ‘Na de klimaatmars was er ’s maandags een vergadering over het Nationaal Energie en Klimaatplan’, wordt fijntjes opgemerkt. ‘Van het kabinetMarghem was niemand aanwezig.’
‘Het choqueert me dat Bourgeois onjuiste verklaringen heeft afgelegd en verrast me dat hij zover is gegaan’
BJÖRN RZOSKA Fractieleider Groen
‘Denkt u echt dat wij Wallonië en Brussel kunnen dwingen akkoord te gaan met een standpunt dat ze niet delen?’
GEERT BOURGEOIS
Vlaams ministerpresident