ONLINE SHOPPEN
REDACTEUR ECONOMIE
De storm die vorig jaar over de beurzen raasde, hield ook lelijk huis in de fortuinen van de rijkste aardbewoners. Mark Zuckerberg, Warren Buffett en Bill Gates zagen miljarden in rook opgaan. Slechts één multimiljardair hield – meer dan – dapper stand: Jeff Bezos, de oprichter en ceo van webwinkel Amazon. In januari kroonde hij zich al tot de rijkste aardbewoner ooit, om twaalf maanden later zijn fortuin nog eens met een slordige 24 miljard aan te dikken. Amazon is ondertussen het waardevolste bedrijf ter wereld. Met het Chinese Alibaba worstelen de Amerikanen om globale heerschappij.
Om maar te zeggen: 2018 was (opnieuw) een grand cru voor ecommerce. Ook de Belgen, die aanvankelijk traag op de kar sprongen, hebben ondertussen vlot de weg naar webwinkels gevonden. Marktanalist GfK schat dat Belgische consumenten voor bijna 12 miljard goederen en diensten online kochten, zo’n 15 procent meer dan in 2017. In vijf jaar is de omzet meer dan verdubbeld.
Niemand durft te voorspellen dat die opmars dit jaar zal afremmen, laat staan een bocht maken. Maar het prijskaartje van de snelle service wordt elke dag duidelijker zichtbaar. De klassieke winkelstraat kreunt onder de concurrentie van (vaak buitenlandse) webshops. Huishoudketen Blokker en kledingzaak McGregor wierpen de handdoek al, supermarktketen Carrefour moest afslanken en zelfs een wereldspeler als Ikea wordt in de hoek gedrongen.
Duurzame knoop
In de strijd met Coolblue en Bol.com proberen gevestigde bedrijven en kmo’s zich te wapenen door in allerijl webwinkels op poten te zetten. Maar winst is allerminst verzekerd. Dat geldt ook voor grote spelers, ondervond het Duitse Zalando, dat 24 miljoen klanten heeft. Door het succes van zijn soepele (gratis) retourbeleid werd vorige zomer zelfs een miljoenenverlies opgetekend.
Niet alleen winkels breken zich het hoofd over hoe ze zich staande zullen houden in al het ecommercegeweld, ook voor beleidsmakers ligt er werk op de plank. De aanwas van bestelwagens spant de stedelijke mobiliteitsknoop nog strakker aan, door een mislukte levering of retour zijn veel van die ritten nutteloos. Duurzamere alternatieven, zoals cargofietsen, zijn door de lage marges niet concurrentieel. Een betere bundeling van bestellingen kan soelaas bieden, maar de consument wil al de volgende dag zijn pakje, ook als de rest van zijn bestelling pas later komt. In de VS is levering binnen de paar uur geen uitzondering meer. En dat teruggestuurde producten soms onmiddellijk bij het afval belanden, tart elke duurzaamheidslogica.
De storm die ecommerce heeft ontketend, zal harder razen dan ooit. Als we in de vernieling creativiteit en innovatie willen behouden, zullen we die duurzaam moeten organiseren.