De verbeelding pleegt een coup

CHEF OPINIE

Als je ervoor staat, voor zo’n jaar, lijkt het een onmogelijke bergwand. Dan helpt de visualisatie van de route, een voorafname op de top. Zonder fantasie lukt het nooit. Voor we op reis gaan naar Lissabon, terwijl we het boodschappenlijstje voor een diner met vrienden opschrijven, wanneer we de moestuin met de pas gezaaide worteltjes instagrammen, altijd doen we een beroep op wat ons als mens het meest typeert: onze verbeelding. Niet in het minst: als we een kind krijgen. Niets prikkelt onze voorstelling zo als nieuw leven.

Het is raar dat we het zo vaak vergeten als we de wereld willen besturen, maar het is heus bruikbaar, over alle identitaire vooroordelen en zelfopgelegde politieke inperkingen heen. Alle macht aan de verbeelding, het werd geopperd in tijden die nu als ‘cultuurmarxistisch’ afgedaan worden. Maar misschien was het zo’n gek idee nog niet, dat radicale mandaat voor vrij werk.

Trump zal verse wizards of Oz inhuren om de rookmachines te blijven voeden, dat weten we ondertussen. Maar echte verbeelding duldt geen leugen als fundament. Verbeelding ent zich op waarheid. Dus weten het nu al zeker: in 2019 grijpt de verbeelding de macht. Politieke partijen zullen de burgers van wie ze de stem vragen een einder moeten voorhouden en dat zal een gedroomd parlement opleveren, dat na veel vijven, zessen en zevens een waardige regering voor ons imaginaire land het vertrouwen zal geven. Britten zullen zich met grote kalmte uit hun Brexitlimbo fantaseren, alles zal een kerstspecial van Little Britain blijken. Macron zal uit zijn Elysium afdalen en doen waar hij waar hij als presidentskandidaat een krak in was, alles broederlijker maken.

Weg met de nihilisten

Dat tussen droom en daad allerlei dingen staan, weten we sinds Elsschots ongelukkige bruidsmystiek best. Dat is niet nieuw en aan die wetenschap hebben we nauwelijks iets. Maar we hebben een piñata vol ideeën nodig, geen praktische bezwaren of cynisme. Hoe meer ideeën hoe beter, afgeknauwde of kakelverse, bloedernstige of asymmetrische. Alle wil tot verandering start met verbeelding. Stilstand komt met het absolute gelijk. De dystopie is een gemakkelijkheidsoplossing. Nihilisten die de tijd vatten? Klasseren.

Verbeeldingskracht. Het woord zegt het zelf.