WIE ZIJN DE KLANTEN VAN TIENERPOOIERS

De maatschappelijke verontwaardiging over seksuele uitbuiting van minderjarige meisjes is groot. De vraag naar seks met jonge meisjes is dat ook. De klanten worden bijna nooit veroordeeld.

Op één na hadden ze een blanco strafblad, de zeven mannen die op 15 oktober voor de Antwerpse correctionele rechtbank moesten verschijnen, omdat ze in Hotel Monico aan het Astridplein be taalde seks hadden met een meis je van 15. Er was een verzekerings agent bij, een fabrieksarbeider, een aannemer, een takelwagen chauffeur. Ze hadden 150 euro be taald voor een uur met condoom, of 250 voor een uur zonder. Vijf van de zeven klanten hadden be kend. Ze werden niet veroordeeld.

Slager

In België is het hard zoeken naar klanten van tienerpooiers die voor de rechter zijn gebracht. In 2013 zijn er in Gent twee ver oordeeld: een vleesverwerker en een winkeluitbater. Ze hadden te gen betaling seks gehad met een 15jarig meisje dat van huis was weggelopen. Ze woonde in bij een slager in SintAmandsberg, die haar misbruikte. Haar meerderja rige vriend prostitueerde haar. De twee klanten gaven tijdens het verhoor toe dat ze bij het meisje wel enige tegenzin hadden onder vonden, maar ontkenden dat ze wisten hoe jong ze was. Ze kregen allebei acht maanden gevangenis straf met uitstel. De slager, de vriend en twee andere mede beklaagden kregen zwaardere straffen.

Volgens Ann Lukowiak, die destijds magistraat mensenhandel was bij het OostVlaamse parket, is het erg moeilijk om klanten te identificeren en te vervolgen. Veel hangt af van wat de slachtof fers zich herinneren. Zeker als de feiten lang hebben geduurd en er veel klanten zijn geweest, ligt dat niet voor de hand, vooral niet als het slachtoffer onder invloed was van drugs, wat niet uitzonderlijk is. De mentale fragiliteit van som mige slachtoffers maakt het soms zo goed als onmogelijk om een coherent verhoor af te nemen.

Olivia uit Italië

Wanneer de feiten bewezen zijn, stelt zich nog een probleem. Een betrapte klant van een ge prostitueerde minderjarige kan zich beroepen op een ‘onoverwinnelijke dwaling’. Dat gebeurde ook in oktober in Antwerpen. Volgens Jorgen Van Laer, advocaat van meerdere beklaagden, hadden de mannen niet kunnen weten dat het meisje minderjarig was. Ze hadden gereageerd op een online advertentie waarin het meisje werd aangeprezen als de 21jarige Rebecca uit Polen, of als de 24ja rige Olivia uit Italië. ‘Het meisje gebruikte kunstgrepen om er ouder uit te zien. Ze sprak over haar universitaire studie psychologie. Die mensen zijn om de tuin geleid.’

Liesbet Stevens, die seksueel strafrecht doceert aan de KU Leu ven, vindt het opmerkelijk dat de strafrechter in eerste aanleg die redenering heeft gevolgd. In het Belgische strafrecht telt immers hoe oud het slachtoffer is en niet hoe oud de beschuldigde denkt dat het slachtoffer is. ‘Dat voor komt eindeloze discussies over hoe oud een slachtoffer er wel of niet uitzag. Je moet al erg goed om de tuin geleid zijn om te kunnen speken van een onoverwinnelijke dwaling.’

Dat vindt ook Nikolaas Van Steenkiste, de advocaat van het meisje dat misbruikt werd. ‘Hoe geloofwaardig kan een vijftienja rige doen alsof ze aan de universi teit psychologie studeert?’ Je kunt je ook afvragen hoe argeloos iemand is die 250 euro betaalt voor een prostituee in een louche hotel waar een pooier voor de deur staat. In Antwerpen is een gecontroleerde prostitutiebuurt, waar je ervan uit kunt gaan dat je geen misdrijf begaat. Waarom zou je elders meer betalen?

Prostitutiekaart

De advocaat van de beklaagden vindt dat de overheid haar verantwoordelijkheid afwentelt op de klanten. Het Belgische gedoogbeleid voor prostitutie vindt hij hypocriet. ‘Waarom hebben prostituees geen arbeidskaart, met een pasfoto erop, zoals advocaten en journalisten? Zolang prostitutie gedoogd wordt, maar niet wettelijk geregeld, staat de deur open voor misbruik.’

Van Laer zegt er geen probleem mee te hebben dat er hard wordt opgetreden tegen wie wetens en willens seks heeft met een minderjarige. Zijn cliënten daarentegen ‘hadden nooit vervolgd mogen worden en al zeker niet op een openbare zitting’.

Dat laatste was nochtans een bewuste keuze van het Antwerpse parket, dat wil tonen dat ook de klanten van tienerpooiers niet ongemoeid zullen blijven. Het inzicht groeit dat tienerprostitutie niet aangepakt kan worden zonder aandacht voor de klanten. Dat is ook de richting van het beleid van de stad Antwerpen, waar de laatste jaren de meeste dossiers over tienerprostitutie werden geopend.

Eeuwenoud

Emotionele binding als strategie om slachtoffers in de prostitutie te lokken, is wellicht al even oud als de prostitutie zelf. Seksuele uitbuiting van minderjarigen bestaat al eeuwen. In België zijn een tachtigtal geregistreerde slachtoffers van tienerpooiers, maar er bestaat geen schattig van hoeveel er (nog) niet zijn opgemerkt. Hoeveel er vroeger waren, toen hiervoor nog minder aandacht was, is al helemaal onbekend. Of het fenomeen toeneemt, is moeilijk vast te stellen. Wat wel vaststaat, is dat het internet de werving van klanten als slachtoffers sneller en gemakkelijker maakt.

De directeur van Child Focus, Heidi De Pauw, herinnert zich hoe ze als student begin jaren negentig onderzoek deed naar uitgebuite meisjes in de Antwerpse nachtcafés. Wie daar misbruik van wilde maken, moest de juiste weg weten. Vandaag kunnen elke dag nieuwe verzekeringsmakelaars, fabrieksarbeiders, aannemers en takelwagenchauffeurs in een mum van tijd een afspraak maken

Elke dag kunnen verzekeringsmakelaars, fabrieksarbeiders, aannemers en takelwagenchauffeurs in een mum van tijd een afspraak maken in een louche hotel

‘Dit is niet zoals drugshandel, waar de klant zichzelf iets aandoet en je je kunt afvragen of straffen de beste aanpak is. Hier berokkenen de klanten rechtstreeks leed aan minderjarige slachtoffers’

CHANTAL VAN DEN BOSCH

Jeugdadvocaat

in een louche hotel. Die vraag naar jonge meisjes verstoren, kan een deel van de oplossing zijn. Als gevestigde burgers hebben die klanten ook veel meer te verliezen dan de jonge pooiers, die moeilijk tot inkeer te brengen zijn.

Voor sommigen is het ook een kwestie van rechtvaardigheid, zoals voor jeugdadvocaat Chantal Van den Bosch, die verschillende slachtoffers van tienerpooiers vertegenwoordigt: ‘Dit is geen probleem zoals drugshandel, waar de klant uiteindelijk zichzelf iets aandoet en je je kunt afvragen of straffen wel de beste aanpak is. Hier berokkenen de klanten rechtstreeks aanzienlijk leed aan minderjarige slachtoffers.’

Het meisje uit Hotel Monico stelt het goed. Ze verblijft in een jeugdinstelling en bouwt aan een goede verstandhouding met haar moeder. Ze probeert een opleiding te volgen. Haar advocaat hoopt dat de zeven klanten in beroep alsnog veroordeeld worden. ‘Ze hoeven geen zware straffen te krijgen. Een veroordeling geeft het signaal dat ook de klanten niet vrijuit gaan. Zonder klanten bestond dit fenomeen niet. Als ze veroordeeld worden, kan ook een schadevergoeding geëist worden. Die schade, vooral psychisch, is reëel.’

De zaak komt in oktober voor het Antwerpse hof van beroep. De zitting is openbaar.