De glazen vloer aan diggelen
Bruce Willis, Samuel L. Jackson en James McAvoy komen samen in een finale die veel weg heeft van een belofteloos begin.
Toen Hollywood nog dacht dat superhelden iets waren voor een niche van bleke stripverhalennerds kwam M. Night Shyamalan aanzetten met Unbrea kable. Na zijn megahit The sixth sense kreeg hij die superheldenfilm verkocht als een gelijkaardige thriller met bovennatuurlijke elementen: Bruce Willis is David Dunn, die na een treinongeluk zijn bovenmenselijke krachten ontdekt. Het ongeluk werd veroorzaakt door Mr. Glass: Samuel L. Jackson als een psychopathische stripverhalengek. De film deed het min der goed dan verhoopt en Shyamalan kon zijn plannen voor een trilogie opbergen.
Maar Unbreakable groeide uit tot een soort culthit, in de hemel geprezen door Quentin Tarantino. En intussen werden superheldenfilms het populairste product in de cinema. De nerds werden mainstream.
Vorig jaar kwam Shyamalan dan ook aanzetten met Split, een superheldenfilm over een kerel met een gespleten persoonlijkheid. Niet zo’n medisch verantwoorde kijk op een aandoening als dissociatieve identiteitsstoornis, maar wel een kans voor acteur James McAvoy om uit te blinken in 23 zotte typetjes. Bruce Willis daagde op als David Dunn in een cameo, en zo kreeg Shyamalan stiekem toch zijn sequel voor elkaar. Dit keer was het wel raak: de film bracht dertig keer (!) zijn budget op.
In de derde en – zo is beloofd! – afsluitende film komen de drie samen in een gesloten instelling forensische psychiatrie. De psychiater is gespecialiseerd in één type megalomanie: mensen die geloven dat ze superhelden zijn. Shyamalan bouwt op naar een climax, maar verliest onderweg zoveel energie dat het allemaal plat valt. Een scène met enkele weerloze cheerleaders is op z’n minst bedenkelijk te noemen.
Zijn films over psychiatrische aandoeningen kwamen altijd al aanzetten met ridicule hypotheses, maar hier swingt het wel erg de pan uit. Intussen moet er zoveel uitgelegd en verklaard worden, dat je eigen hoofd gaat tollen. ‘Dit was al die tijd een origin story!’, roept Jackson in de climax uit als een echte fanboy van superheldenfilms. Ooit zal toch blijken dat dit al die tijd maar een uit de hand gelopen niche was.