Fantoomonderdrukking
Wokeness, de Oxford English Dictionary definieert de term als wellinformed, uptodate; alert to racial or social discrimination and injustice. Deze wakkere tendens denderde in 2018 vrolijk voort in de globale media en in mensengeesten allerlande. Maar in Vlaanderen klonken halfgefluisterde zinnen als ‘ge moogt niks meer zeggen’ vaak luider dan de kreten van een bosbrosser.
Voor de Vlaming is vrijheid van meningsuiting geen vanzelfsprekendheid, maar een zuurverdiende verworvenheid. Hij is spaarzaam met het verspreiden van diens diepste zielenroerselen. Daarom wordt een politicus die ‘zegt wat hij denkt’ in Vlaanderen door vrienden op het schild gedragen. (Heeft u hem?) Want iemand die zegt wat hij denkt, maakt gebruik van die zuurverdiende verworvenheid. Ziet u, Vlaanderen lijdt aan het ‘overwonnenvolksyndroom’. Dat syndroom is gegroeid vanuit eeuwen en eeuwen onderdrukking. Of het nu de Romeinen, de Franken, de Duitsers, de Spanjaarden, de Nederlanders, alweer de Duitsers, de Franstalige Belgen of de katholieke kerkvaders waren, de Vlaming bevond zich meestal onder de knoet.
Loop na het vallen van de avond door Vlaamse bebouwde kommen en u zult de tekenen van onderdrukking zien: rolluiken om ogen af te schermen. Of op zijn minst gordijnen. Loop op hetzelfde tijdstip door Nederlandse steden en de kans dat u achter het raam oog in oog komt te staan met een half ontklede Nederlander, is reëel.
In vergelijking met onze Franse en Nederlandse buren was het woord voor de Vlaming een gevaarlijk ding. En hoewel de knoet in de loop van de twintigste eeuw boven hem werd weggehaald, voelt hij die nog steeds. De Vlaming heeft last van fantoomonderdrukking. Daarom zoekt hij naar placeboonderdrukkers. Zoals gastarbeiders en hun kroost, de EU, migranten, de media en de kunsten en de linkse intellectuelen.
Wanneer een Amerikaan op Donald Trump stemt omdat die zich niet gehoord voelt, is dat vanuit een gevoel dat schreeuwt: ‘Ik verdien het om gehoord te worden!’ Wanneer een Vlaming sympathie uit voor een vergelijkbare demagoog, is dat vanuit een gevoel dat mompelt: ‘Ik mag nu toch eindelijk eens gehoord worden, zeker?’ Zolang de Vlaming koppig blijft vasthouden aan zijn gevoel onderdrukt te worden, zullen populistische politici die ‘hun gedacht’ zeggen weerklank vinden. Zodra hij beseft dat hij al lang mag zeggen wat hij denkt, kan er geluisterd worden.
Ik vrees dat 2019 geen jaar wordt van het ontwaken, eerder een voortzetting van het ‘ontwoken’. 2019 wordt een jaar waarin ge niks meer moogt zeggen.