‘Humor kan geen excuus zijn voor seksisme’
Een officieel onderzoek is streng voor de Franse mannen: alledaags seksisme, in de media en op straat, beschadigt wel degelijk vrouwen.
PARIJS I Franse vrouwen zijn aan de lopende band het slachtoffer van ‘alledaags seksisme’. Als bijvoorbeeld in de media grappen worden gemaakt, gaat het in meer dan de helft van de gevallen ten koste van vrouwen. Op straat wordt één op de twintig vrouwen wel eens zonder reden uitgescholden door een onbekende, met name voor ‘slet’.
Dat blijkt uit onderzoek van de officiële Franse adviesraad voor gelijkheid tussen mannen en vrouwen (HCE). De raad concentreerde zich voor het eerst niet op discriminatie (op het werk bijvoorbeeld) of op seksueel geweld, maar juist op ‘doorsnee’ seksisme: ‘omdat het zo vaak voorkomt én zo vaak getolereerd wordt’, aldus de raad.
Seksobject
‘Alledaags seksisme, zoals in grappen, wordt meestal geaccepteerd. Als je het niet accepteert, ‘‘heb je geen gevoel voor humor’’ of wordt gezegd: je mag tegenwoordig om niks meer lachen’, schrijft de adviesraad. ‘Maar zulke grappen houden een klimaat in stand waarin stereotypen blijven bestaan en ongelijkheid wordt gelegitimeerd. Seksistische humor versterkt de bestaande dominantie van één groep over een andere.’
De HCE bekeek en beluisterde Franse humoristen in de populairste programma’s op de radio, op Youtube en op een succesvolle ‘grappen’website. In meer dan de helft van alle bijdragen was sprake van seksisme. Vrouwen werden er op hun uiterlijk of als seksobject beoordeeld of ze werden denigrerend behandeld. Vrouwen werden (door mannen) ook vaker onderbroken als ze spraken en vaker met alleen hun voornaam aangesproken dan mannen.
Paringsbewegingen
Op radiozender Europe 1 kreeg toponderneemster Isabelle Kocher de volgende introductie: ‘U bent de enige vrouw, en ook een hele knappe vrouw, die een beursgenoteerd bedrijf leidt.’ Angela Merkel was volgens radiozender RTL ‘een roze walvis’.
De enorm populaire Youtubekomiek Rémi Gaillard liet zichzelf filmen terwijl hij in het openbaar, staand achter vrouwen, paringsbewegingen maakte. ‘Hij verlaagde vrouwen daarmee tot seksueel object, zonder dat ze daarmee instemden’, schrijft de HCE. ‘Humor is daarmee een excuus voor seksuele agressie.’
De adviesraad schrijft in zijn rapport dat zulke vormen van seksistische humor niet onschuldig zijn. Vrouwen worden erdoor beïnvloed en beschadigd: ‘Ze voelen zich ondergewaardeerd en passen hun gedrag aan om in de toekomst confrontaties te vermijden.’ De raad benadrukt dat de meeste humoristen op de radio en Youtube mannen zijn. Toen de vrouwelijke komiek Marion Seclin in 2016 op komische wijze filmpjes maakte over seksuele intimidatie, kreeg ze een vloedgolf van agressie over zich heen: meer dan 40.000 seksistische beledigingen, doodsbedreigingen en bedreigingen van verkrachting.
De adviesraad keek niet alleen naar radio en internet, maar ook naar de openbare ruimte. En daar is de situatie niet veel beter. ‘In 2017 hebben 1,2 miljoen vrouwen te maken gehad met seksueel getinte beledigingen. Ze werden meestal uitgescholden voor ‘slet’, ‘hoer’ of ‘kutwijf’. De meeste beledigingen werden gedaan door onbekenden op straat of in het openbaar vervoer.’
‘Vieze hoer’
Seksistische beledigingen zijn strafbaar (1 jaar cel), maar in slechts 3 procent van de gevallen wordt aangifte gedaan. Vrouwen stappen zelf niet vaak naar de politie, maar justitie maakt er ook weinig werk van.
Politicus JeanVincent Placé (De Groenen) stond in juli 2018 terecht. Hij had in een café een vrouw uitgescholden voor ‘vieze hoer’ omdat ze niet tegen betaling voor hem wilde dansen. Daarna werd hij ook gewelddadig tegen de buitenwipper van de bar en een politieagent. In de aanklacht sprak het Openbaar Ministerie slechts van ‘geweldpleging’ en werd zijn seksistische scheldpartij genegeerd.
In 2017 hebben
1,2 miljoen Franse vrouwen, meestal op straat of in het openbaar vervoer, te maken gehad met seksueel getinte beledigingen