Neemt je beet
mensen durft geven, heeft lef. Aan schoonschrijverij doet ze niet. Veel is voor Marianne en Connell ‘leuk’ of ‘interessant’, vaak antwoorden ze ‘ik weet niet’. Als ze seks hebben, vinden ze dat ‘goed’. Een vocabularium voor die overweldigende, nieuwe ervaring, hebben ze nog niet; seks is bovendien het enige wat niet wordt bezoedeld door het kapitalisme en de taal die daarbij hoort. Het is privé, het is van hen.
Rooney heeft een feilloos oor voor conversaties, ze bouwde er haar eerste roman op. Ze wilde ze ‘levensecht’ maken, vertelde ze in een interview. In Normale mensen puurt ze ze uit, etaleert ze minder hoe slim en gevat ze is (Rooney werd op haar 22ste de beste university debater van Europa) en sorteert ze meer effect met minder effectbejag. Mocht je jonge mensen observeren en afluisteren in een café, dan zouden ze ongeveer praten zoals Marianne, Connell, hun vrienden en familie.
Ze doen je aanvankelijk niet zoveel, haar protagonisten. Beetje bij beetje nestelen ze zich in je hoofd, steeds dieper, zoals mensen die je vrienden worden. Je begint hun verscheurdheid te voelen, hun verwarring omdat ze verlangen naar wat ze niet willen, hun pijn als ze niet kunnen zeggen wat ze voelen of willen zeggen, omdat ze bang zijn afgewezen te worden, omdat ze ‘normaal’ willen zijn. Op het eind van het boek heeft Rooney je met al haar schijnbare eenvoud en oppervlakkigheid volledig in haar greep, heb je een diep besef van wie Marianne en Connell zijn en treft ze je recht in het hart. Het lijkt alsof je een briljant, literair scenario hebt gelezen voor een romantische tragikomedie – wat ook anderen niet is ontgaan, want van de roman wordt een tvserie gemaakt voor de BBC, en Rooney zal het scenario schrijven.
Is Rooney ‘dé stem van een generatie’? Of is de krachtige stem vooral die van Rooney zelf? Nergens wordt wat Marianne en Connell hebben gelabeld. Niet als koppel, niet als friends with benefits, niet als relatie, niet als geliefden. Ze vinden zichzelf in de overgave aan elkaar, vrij van wat de maatschappij als normaal beschouwt. Ze zijn normaal bij elkaar. ‘Ik hou van jullie’, dacht ik toen ik het boek dichtklapte. Mijn ogen vulden zich met tranen en ik deed ze dicht.
Op het eind van het boek heeft Rooney je met al haar schijnbare eenvoud en oppervlakkigheid volledig in haar greep