POSTENPAKKER
Halverwege de documentaire John & Yoko: above us only sky, over de opnames van John Lennons tweede soloalbum Ima gine, komt een fan aan op Tittenhurst Park, het enorme landgoed waar Lennon zich na de split van The Beatles heeft terug getrokken. Claudio is een Vietnamveteraan met het gezicht van een kind en wilde ogen. Hij voelt dat Lennon rechtstreeks tot hem spreekt in zijn songs. Lennon legt hem geduldig en vriendelijk uit dat hij ook maar een kerel is die songs schrijft over zijn leven en zijn lief Yoko. Als anderen er een connectie mee hebben, des te beter. Even later zit Claudio in de keuken van de Lennons te eten.
Dat fragment toont wat een reeks sprekende hoofden niet heeft kunnen uitleggen. ‘Toen The Beatles zo bekend werden, bleef er geen plaats meer over om zelf keuzes te maken. Hij besefte dat hij geen eigen leven meer had, maar een personage was in dat van zijn fans’, zegt zoon Julian. Bassist Klaus Voor mann, die Lennon al kent van in Hamburg, ziet hem in huilen uitbarsten omdat hij zo ongelukkig en gefrustreerd is. Titten hurst is een kooi van een paar hectare.
De film van Michael Epstein start midden in de opnamen van Imagine, met Lennon die lachend aan George Harrison vertelt hoe hij worstelt met de zanglijn van ‘How?’ – je denkt niet meteen dat hij ongelukkig is. De fragmenten in de studio zijn eten en drinken voor de fans, al heb je de indruk dat je het ‘niet eerder vertoonde’ materiaal al hebt gezien. Uit de honderden uren film die op Tittenhurst Park zijn geschoten, zijn dan ook al twee documentaires geknipt en scènes voor een half dozijn andere muziekfilms.
Maar de opname van de plaat, en Lennons relatie met Yoko Ono, helpen Lennon zijn vluchtroute te plannen. Het wordt Yoko’s geliefde New York, waar je kunstenaar of activist bent als je beslist dat te zijn, maar toch als gewone burger wordt behandeld. Er zijn na vijftig jaar nog altijd Beatlesfans die balen zodra zij wordt vernoemd. De hetze tegen haar, die historicus en journalist Tariq Ali ‘vals, wreed en racistisch’ noemt, werkt nog steeds door. De kijker ziet een dolverliefd stel, dat bijna automatisch samenwerkt.
Imagine is meer dan zijn utopische titelsong – Lennon vraagt zijn vrienden bezorgd ‘of het wel goed is’. De beelden van betogende jongelui die door de politie worden afgerost in Londen, Parijs of Praag, geven een vergeten context: zo soft was die plaat niet. Begin jaren 70 was Lennon klaar om weer in de echte wereld te leven. Zo vertelt de film toch net weer iets nieuws.
John & Yoko: above us only sky. Nog te zien op vrt.nu. Er zijn nog altijd fans die balen zodra Yoko Ono wordt vernoemd.
Lennon vertelt lachend aan George Harrison hoe lastig de zanglijn van ‘How?’ is. Je denkt niet dat hij ongelukkig is