Pokerspel op kap van ‘gewone man’
Theresa May onderhandelt over een Brexitplan B. Vooruitgang is niet te bespeuren. De premier blijft zich verschansen achter rode lijnen.
BRUSSEL I Toen Jeremy Corbyn in september vorig jaar een ontmoeting had met de top van de Europese Unie, vroeg een van hen of hij het gsmnummer van Theresa May had, kwestie van op cruciale momenten een directe lijn te hebben met de politieke tegenstander. ‘Corbyn keek ons aan of hij het in Keulen hoorde donderen’, liet de vraagsteller zich deze week ontvallen.
De anekdote zegt veel over de impasse waarin de Brexit is beland. Maandag moet de Britse premier May het Lagerhuis een alternatief voorleggen voor haar weggestemd Brexitplan. May is daarover druk aan het onderhandelen. Gis teren had ze telefonisch overleg met Europees president Donald Tusk en met Commissievoorzitter JeanClaude Juncker. Maar de bal ligt in de eerste plaats in Londen.
May moet een plan bedenken dat niet weggestemd wordt door haar eigen parlement. Dat lijkt nog altijd een mission impossible. May stak voor de eerste keer de hand uit naar alle oppositiepartijen, maar Jeremy Corbyn – toch de belangrijkste oppositieleider – weigerde categorisch. Hij eiste dat May meteen een ‘No Deal’Brexit zou uitsluiten, een belofte die May dan weer niet wou maken.
Tweede Wereldoorlog
werken, behoort niet de tradities van het Britse Lagerhuis. Integendeel. De wederzijdse afkeer is historisch en diepgeworteld. Er moeten uitzonderlijke dingen gebeuren voor de leiders van de twee grote partijen elkaar tegemoetkomen. Een wereldoorlog, bijvoorbeeld. Zo besloot oppositieleider Clement Attlee (Labour) premier Winston Churchill te steunen in zijn beslissing Duitsland de oorlog te verklaren. Attlee werd zelfs opgenomen in het oorlogskabinet.
Het Verenigd Koninkrijk is weliswaar nog niet in oorlog, maar de catastrofale gevolgen van een No
Deal lijken wel voldoende reden om het belang van het land even te laten primeren op dat van de par tij. De zwartepiet kwam even bij Corbyn terecht. Door zijn weigering lijkt het risico op een No Deal weer wat groter geworden. Dat moet hem toch slapeloze nachten bezorgen, want het slachtoffer zal ‘de gewone man’ zijn, over wie hij uitermate bekommerd is. Trouwens, ook May beweert dat ze bijzonder begaan is met die gewone man.
Karakterieel ongeschikt
Waarom blijven beide leiders dan verder pokeren? Is het omdat ze beiden karakterieel niet geschikt zijn voor dit politieke spel? Een geut water bij de eigen wijn, even out of the box denken… het is beiden niet echt gegeven. Niet voor niets kreeg May de bijnaam The
Maybot (samentrekking van May en robot). En Corbyn is geobsedeerd door het idee van nieuwe verkiezingen, ook al verloor hij deze week de vertrouwensstemming.
Corbyn kreeg vanuit eigen rangen forse kritiek op zijn beslissing de uitgestoken hand te weigeren. ‘Op een moment dat het land in zo’n crisis verkeert en de premier je uitnodigt om te praten over een oplossing, moet je gaan’, zei voormalig premier Tony Blair. Sommige Labourparlementsleden speelden het nog venijniger en wezen erop dat Corbyn vroeger zelfs met terroristische organisaties als Hamas en Hezbollah aan tafel ging.
Maar binnen de partij is ook een sterke Brexitvleugel actief. Van de 256 Labourparlementsleden vertegenwoordigt meer dan de helft een kiesdistrict dat in het referendum voor een Brexit koos. Zij zijn er vooral voor beducht dat Corbyn zich uitspreekt voor een tweede referendum. Een aantal dreigde er de voorbije dagen zelfs mee op te stappen als hij dat doet. Corbyn, die zelf ook geen voorstander is van zo’n People’s Vote, lijkt dus een goede reden te hebben om die boot af te houden.
Maar vanuit de basis klinkt een heel ander geluid. Veel Labourkie zers stemden in 2016 dan wel pro Brexit, maar sinds het referendum is het ledenaantal geëxplodeerd. Veel jonge Britten voelden zich aangesproken door het consequent linkse discours van Corbyn en kochten een partijkaart. Een grote meerderheid van die jongeren is erg gekant tegen welke Brexit dan ook. Daarom is driekwart van de leden ondertussen voorstander van een tweede referendum. Hoelang kan hij deze mensen nog teleurstellen?
‘Spelletje tijdrekken’
Maar misschien heeft Corbyn wel gelijk om de uitgestoken hand radicaal te weigeren. De kleinere oppositiepartijen die wel op de uit
Driekwart van de Labourleden is ondertussen voorstander van een tweede referendum. Hoelang kan Corbyn deze mensen nog teleurstellen?
nodiging van de premier ingingen, kwamen erg ontgoocheld buiten. May deed haar bijnaam van Maybot blijkbaar alle eer aan. Ze herhaalde alleen maar dat ze geen ingrijpende wijzigingen aan het afgewezen plan wil doen en dat een zachte Brexit geen optie is.
De Schotse premier Nicola Sturgeon liet meteen weten dat ze niet langer wil meedoen aan een ‘spelletje tijdrekken’. Volgens Caroline Lucas van de Greens blijft May zich verschansen achter haar rode lijnen. ‘Ik zie niet in hoe dit proces tot iets nieuws kan leiden.’
Op 29 januari mag het Lagerhuis opnieuw stemmen. Zoals de kaarten nu liggen, zal de premier weer zwaar verliezen.