‘Wie Brexit promootte, krijgt een plek in de hel’
Theresa May doet vandaag in Brussel nieuwe voorstellen over de Ierse backstop. Europees president Donald Tusk gooide vooraf olie op het vuur.
BRUSSEL I Europees president Donald Tusk mag dan steenkolenengels spreken, toch is hij vaak gevat en scherp. Diplomatieke taal is niet echt besteed aan de Pool, maar hij slaat de bal ook zelden mis.
Maar gisteren was het prijs. Het gebeurde aan het einde van zijn ontmoeting met de Ierse premier, Leo Varadkar. Die was in Brussel voor belangrijk Brexitoverleg. Vandaag komt de Britse premier, Theresa May, haar ‘alternatieve oplossingen’ voorstellen voor de Ierse backstop, de noodrem die moet voorkomen dat er opnieuw grenscontroles komen tussen Ierland en NoordIerland. En dus moesten eerst de violen gestemd worden met de Ierse premier.
Tusk en Varadkar willen niet dat nog aan de afgesproken oplossing wordt geprutst en vormen dus front tegen May. Dat was dan ook de teneur van de persconferentie die de twee na afloop gaven. ‘Geef ons een geloofwaardige garantie voor vrede in NoordIerland en het VK zal de EU als een betrouwbare vriend kunnen verlaten’, zei Tusk.
Maar een valabel alternatief heeft hij nog altijd niet gekregen. Dat de Britten rondjes blijven draaien, werkt de Europese onderhandelaars allang op de zenuwen. Tusk kon het niet laten dat nog eens duidelijk te maken: ‘Ik heb me zitten afvragen hoe die speciale plek in de hel eruitziet voor iedereen die de Brexit gepromoot heeft, zonder ook maar het vaagste plan te hebben hoe die veilig uitgevoerd kan worden.’
Varadkar besefte meteen dat dit tactisch niet de meest verstandige zet was van Tusk. ‘Hier ga je last mee krijgen’, mompelde hij. Gelijk kreeg hij. Eerst op Twitter, daarna op alle websites van alle kranten was Tusks uitspraak hét hoofdpunt. En jawel: veel Britten zagen zich nogmaals bevestigd in hun keuze om uit de EU te stappen. ‘Ik kan me geen president herinneren die het Lagerhuis, de leden van de regering en het Britse volk op deze manier geschoffeerd hebben’, zei Peter Bone, een Brexiteer uit de Conservatieve partij.
De woordvoerder van May reageerde afgemeten op de uitspraak. ‘Tusk zou beter eens goed nadenken of dit soort uitspraken de zaken vooruithelpen.’
De uitspraak geeft vooral aan dat het hoog tijd wordt dat er een einde komt aan de Brexitimpasse. De sfeer raakt stilaan helemaal verziekt. Vorige week liepen de gemoederen al hoog op, toen in een Europees document Gibraltar een ‘kolonie van de Britse Kroon’ werd genoemd.
Het Conservatieve Britse parlementslid, Daniel Kawczynski, haalde er deze week zelfs de Tweede Wereldoorlog bij. ‘De Britten hielpen Europa te bevrijden. Maar voor ons was er geen marshallplan, alleen voor de Duitsers. Intussen staken we 370 miljard pond in de EU en kijk hoe ondankbaar de EU ons behandelt.’
Het probleem is dat niemand een snelle uitweg uit de impasse ziet. De kans dat May vandaag een realistische oplossing voor de Ierse grens op tafel legt, is bijzonder klein. Alleen uitstel van de Brexit lijkt een ‘no deal’ te kunnen voorkomen. Maar de EU wil dat uitstel maar overwegen als er een realistisch uitzicht is op een oplossing. Dat lijkt erg op een catch 22.
DANIEL KAWCZYNSKI Conservatief Brits parlementslid