‘Stuur ik een naaktselfie naar mijn geliefde?’
Zelfportretten met weinig om het lijf zijn populair. Elkaar naaktfoto’s sturen is onderdeel geworden van daten en relaties. Maar een blauwtje lopen kan langdurige gevolgen hebben.
De National Enquirer heeft de edele delen van Jeff Bezos in zijn bezit. Tenminste, een foto van die delen. Het gaat om een naaktfoto die Bezos – de baas van Amazon – zelf maakte en naar zijn lief (op dat moment zijn maîtresse) stuurde. Het grootste roddelblad van de VS maakt er een seksschandaal van en zou Bezos chanteren met het beeld van zijn kleine Jeff.
Eerder nagelden Republikeinsgezinde media de jongste vrouw in het Congres, Alexandria OcasioCortez, aan de schandpaal met een pikante selfie. Alleen, het was niet eens háár lichaam op de foto. En herinner u de website Discord waarop naaktbeelden te zien waren van zo’n 150 Vlaamse meisjes (soms inclusief naam en adres). Wraakporno en slutshaming pur sang.
Als we het over sexting (het sturen van pikante berichten en/of foto’s) hebben, gaat het bijna uitsluitend over negatieve ervaringen. Een mens zou bijna vergeten dat sexting ook gewoon fijn en spannend kan zijn. Nog een automatische associatie met naaktselfies: jongeren. Terwijl volwassenen echt niet moeten onderdoen in pikanterie: ze sturen evenveel ontblote boezems, billen en dick picks. ‘Het is allang niet meer iets wat enkel Amerikaanse sterren en marginale pubers doen’, zegt seksuologe Chloé De Bie. ‘Ik ken in mijn vriendenkring niemand die nog nooit een pikante foto van zichzelf heeft verstuurd.’
Sletvrees
Naaktselfies zijn vandaag een wijdverspreide verleidingstechniek: ‘Stapjes die je met je date neemt, richting seks.’ Andere motieven: ‘Je partner vanop afstand warm maken voor seks. Bovendien is het ook een egoboost. Je krijgt aandacht, je wordt gezien.’
Volgens Vlaams onderzoek doet 20 procent van de jongeren het, bij univer siteitsstudenten komen buitenlandse onderzoekers aan 40 procent.
Experts noemen het versturen van naaktbeelden een onderdeel van de normale seksuele ontwikkeling bij jongeren, die willen experimenteren. De Bie noemt het normaal flirtgedrag, ook bij volwassenen. Het is immers een blijk van vertrouwen, van liefde.
En toch, als het fout loopt en een gefrustreerde ex of een hacker je intieme beeld verder verspreidt dan je lief is, klinkt het in de publieke opinie al snel: je had maar niet zo dom moeten zijn om een naaktfoto te sturen. Dat doet denken aan de aangerande vrouw met het korte rokje die het zelf zou hebben uitgelokt. Dergelijke uitspraken wakkeren sletvrees aan. Victim blaming is niet op zijn plaats. Doorgaans voelt de blootgestelde zich beschaamd, terwijl de schuld ligt bij degene die de beelden in het rond stuurt. Weet overigens dat het verspreiden van naaktbeelden zonder toestemming strafbaar is, het kan je 6 maanden tot 5 jaar cel opleveren (zelfs 15 jaar als het slachtoffer jonger is dan 16).
We hebben het recht op seksuele zelfexpressie. En we leven nu eenmaal in een wereld zonder duidelijke scheiding tussen off en online. Met z’n allen zetten we onze meest gevoelige en persoonlijke data online. Bovendien heerst het beeld in onze cultuur. Niet verwonderlijk dus dat we in bronstige tijden flirten met foto’s. Ze zijn voor sommigen het moderne equivalent van de liefdesbrief.
Safety first
Maar ‘iedereen doet het’ is geen garantie op veiligheid. Sexting is niet zonder gevaar, er is geen waterdicht systeem. Het is onmogelijk om te controleren wat er met je beelden gebeurt eens je ze via een app of site de cloud hebt ingeschoten.
Het is een illusie dat berichten en beelden die je stuurt via Snapchat sowieso na een paar seconden verdwijnen. De ontvanger kan er al een screenshot van hebben gemaakt.
De kans dat gewone stervelingen als wij slachtoffer worden van chanterende hackers is kleiner dan bij Bezos. Het grootste gevaar schuilt in exen die gefrustreerd zijn. Of die willen opscheppen met het naakt van een ander.
Daarom: bescherm uzelf. Enkele tips voor wie enkel letterlijk, maar niet figuurlijk, met de billen bloot wil gaan. ‘Maak vooraf afspraken, zeg expliciet dat je niet wil dat de ander je foto verspreidt of doe elkaar de belofte dat je na ontvangst de foto weer deletet’, zegt Joris Van Ouytsel (UA) die onderzoek doet naar sexting. ‘Maak een foto waar je gezicht niet opstaat. Hou een unieke tatoeage of opvallende moedervlek uit beeld. Maak dat de achtergrond niet te herkenbaar is. Stuur je naaktselfie alleen naar iemand die je ook offline kent en vertrouwt. En doe het enkel als je je er goed bij voelt, laat je niet onder druk zetten.’ Van Ouytsel wijst erop dat het risico op reputatieschade en emotionele ellende groter is bij jongeren. ‘Ze hebben hechte vriendengroepen op school, waardoor de beelden snel verspreid raken. Hun normbesef is nog niet helemaal gevormd. En hun relaties gaan veel sneller uit, dus de kans op wraakporno is groter.’
‘Wees je ervan bewust dat het nooit oké is om foto’s te verspreiden zonder de toestemming van wie is afgebeeld’, vult De Bie aan. ‘Gebruik alleen je privétoestel. Je bedrijfslaptop of smartphone zijn een no go voor naakt. Laat het blootbeeld niet te lang op je gsm staan. Als je achteraf met je bomma door foto’s scrolt wil je niet met rode oortjes staan. En oh, doe het alleen als je ervan overtuigd bent dat de ander ervoor openstaat. Het moet geen exhibitionisme worden.’
Conclusie: Naaktselfies zijn niet het probleem, het achteraf verder verspreiden is het probleem. Teasen met blootbeelden is niets om je over te schamen, het is normaal gedrag. Maar wees niet naïef en maak jezelf onherkenbaar. Je lief zal weten dat jij het bent en dat is genoeg.
‘Ik ken in mijn vriendenkring niemand die nog nooit een pikante foto van zichzelf heeft verstuurd’