Hongarije gebruikt honger als wapen tegen asielzoekers

Viktor Orban weigert uitgeprocedeerde asielzoekers voedsel te geven. Mensenrechtenorganisaties en de Raad van Europa veroordelen de praktijk.

BRUSSEL I ‘Ons veertiende (!) geval van voedseldeprivatie.’ In een verontwaardigde tweet veroordeelde het Helsinki Comité voor Mensenrechten de recente Hongaarse weigering om een stel uitgeprocedeerde asielzoekers van voedsel te voorzien. De Raad van Europa bestempelde de praktijk deze week als ‘onmenselijk’.

De Hongaarse regering begon al in 2018 met het ontzeggen van voedsel aan uitgeprocedeerde asielzoekers die hun uitwijzing afwachten in twee ‘transitzones’ aan het grenshek met Servië. Dat beleid moet asielzoekers ertoe aanzetten de grens met Servië illegaal over te steken. Bovendien moet het de weinige migranten afschrikken die het land van de zelfverklaarde antimigratiestrijder Viktor Orban nog in willen. Het Helsinkicomité spreekt over een ‘mensenrechtenschending zonder precedent in het 21steeeuwse Europa’.

In de transitzone van Röszke, een omheinde strook met containers waarin asielzoekers hun asielprocedure doorlopen, kreeg een Afghaans stel van 59 en 63 jaar oud sinds vorige vrijdag drie dagen lang geen eten. ‘Die mensen zijn beiden diabetici. Schandalig!’, zegt Andras Lederer, medewerker van het Helsinkicomité, aan de telefoon. Hun zaak is de laatste in een reeks van veertien zaken van ‘uithongering’. Die betroffen in totaal 21 personen, onder wie verschillende ouders van gezinnen met kinderen.

Straatsburg

De voedselvoorziening werd telkens weer opgestart na tussenkomst van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). Dat was ook nu het geval: maandag beval het EHRM de Hongaarse regering om het Afghaanse stel, via een noodmaatregel, opnieuw eten te geven. Een arrest over de grond van de zaak is er nog niet.

Donderdag reageerde de regering van premier Orban niet op een informatieverzoek. Boedapest verdedigt tot nu toe het standpunt dat uitgeprocedeerde asielzoekers op elk moment naar Servië kunnen vertrekken. Dan schenden ze wél de Servische wet door illegaal de grens over te steken, zegt het Helsinkicomité. ‘Maar dat zijn niet meer de Hongaarse regels’, verklaarde regeringswoordvoerder Zoltan Kovacs deze maand aan De Standaard. Ook daar verschillen de regering en het Helsinkicomité van mening. Volgens het comité moet uitwijzing gebeuren met een ‘officiële escorte’.

Sinds 2017 zijn de transitzones aan de Servische grens de enige asielloketten voor wie nog niet over een Hongaarse verblijfsvergunning beschikt. Ook riep Hongarije buurland Servië, doorgangsland op de westelijke Balkanroute, uit tot ‘veilig derde land’. Het resultaat is de bijna routineuze afwijzing van de asielaanvragen van het twintigtal asielzoekers dat – volgens cijfers van de Raad van Europa – maandelijks nog toegelaten wordt tot de transitzones. Die werkwijze leidde tot een inbreukprocedure van de Europese Commissie, wegens het ‘inperken van het recht op asiel’, en dat op een manier die ‘incompatibel’ is met het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie.

Model ontmantelen

Daarbovenop komt nu een veroordeling door Dunja Mijatovic, mensenrechtencommissaris van de Raad van Europa. Zij bezocht Hongarije in februari en bracht deze week verslag uit van haar conclusies. ‘Deze praktijk moet meteen stoppen’, zei Mijatovic over het weigeren van voedsel aan uitgeprocedeerde asielzoekers. Maar volgens regeringswoordvoerder Kovacs leiden infrastructuur voor nieuwkomers en maaltijden voor uitgeprocedeerden tot het bestendigen van het bestaande migratiemodel. ‘Dat model moet ontmanteld worden.’

‘Dit is een schending van de mensenrechten, ongezien in het 21steeeuwse Europa’

HELSINKICOMITÉ

Hongaarse mensenrechtenorganisatie