CDH is klein, maar zou zowel links als rechts aan een meerderheid kunnen helpen

ter Bart De Wever meer dan behoorlijk partij, nadat de PS had afgezegd. Ook in de Franstalige debatten komt hij erg sterk voor de dag, zonder drammerig of zegezeker te worden.

De PTB vult het linkse trio aan. Om zich niet te vergalopperen kwamen ze in oktober beperkt op, het succes was enorm. Maar de partij worstelt wat met groeipijnen en zichzelf. Van Brasschaat tot Luik is de prioriteit om voorzitter Peter Mertens aan een Kamerzetel helpen. Nog eens vijf jaar verkondigen dat je een unitaire partij bent, maar alleen Franstalige parlementsleden tellen, dat wordt onhoudbaar. Die focus leidde woensdagavond tot de rampzalige beslissing om niet deel te nemen aan het grote voorzittersdebat op RTBF. Mertens gaf de voorkeur aan een duel over gezondheidszorg met Maggie De Block in Terzake. Bij RTBF lieten ze zijn lege stoel ostentatief staan. MR, PS, Ecolo, CDH en Défi debatteerden zonder het minste weerwerk van radicaal links.

Valt daar een regering mee te vormen?

Inhoudelijk moet het mogelijk zijn om PS, Ecolo en PTB te verbinden. Op heel wat punten overlappen de programma’s volledig: belasting op grote vermogens, gratis eerstelijnszorg en openbaar vervoer, pensioenen naar 1.500 euro, een minimumloon van 14 euro, de uitkeringen boven de armoededrempel en het einde van de bedrijfswagens. Neen, aan de grote inhoudelijke verschillen zal het niet liggen. Een kniesoor die erover valt dat die grote thema’s bijna allemaal federaal moeten worden beslecht, met Vlaamse partijen die daar heel anders naar kijken.

Toch is de kans dat de marxisten in een regering eindigen zo goed als nihil. Vooreerst omdat de PTB dat zelf niet, of nog niet, wil. Ze vreest zich te snel kapot te regeren, terwijl er niet voldoende bekwaam volk overblijft om de partij te besturen. Net als in oktober zullen Mertens en co. uitgenodigd worden voor een gesprek, dat zeker. Maar hen een schepenambt aanbieden in Charleroi of Herstal is uiteraard wel eventjes wat anders dan hen opnemen in de Waalse regering. ‘Bovendien wist iedereen toen dat er na zeven maanden – nu dus – opnieuw verkiezingen kwamen’, zegt Jean Faniel van het Crisp, die zondag de hele dag op RTBF de uitslagen analyseert. ‘Toen moest de PTB zich zuiver en links tonen, met het oog op 26 mei. Nu kan ze misschien wel kiezen voor regeren in plaats van vijf jaar lang alles aan de rest te laten.’

Een obstakel voor de linkse regering zou ook bij Ecolo kunnen zitten. Want al die vers bekeerde MRkiezers, die kunnen ze toch alleen maar ongelukkig worden als je met de PS scheep gaat? ‘Mwa. Daar maken we ons niet te veel zorgen over. Wie van de MR naar Ecolo gaat, is linksliberaal, dat zijn niet de volbloed rechtse liberalen’, zegt een topPSapparatsjik. ‘Dat ze met ons samenwerken, zal hen echt niet wegjagen. Bij Ecolo zitten ze al bij een parti de gauche.’

Zelfde geluid bij Ecolo. ‘De liberalen die naar ons komen zijn degenen die gechoqeerd waren door alles wat Theo Francken (NVA) zei en deed. Weet je wie het meeste transmigranten uit het Maximiliaanpark opving? Hervé Jamar en zijn vrouw. Een oudMRminister die nu gouverneur is! Dat zijn degenen die naar ons komen. Die voelden zich elke dag vernederd en beledigd door NVA.’

Als Ecolo en PS met z’n tweeën dus voldoende hebben om een Waalse regering te vormen … ‘Als het met de zetels lukt is een roodgroene bipartiete inhoudelijk perfect te verantwoorden’, zegt Faniel. ‘Maar dat betekent nog niet dat de onderhandelingen eenvoudig zullen zijn.’

En op rechts?

Ook buiten links bestaat er politiek leven in Wallonië, maar het is in de minderheid. CDH is de enige Franstalige partij die aan de linksrechtsetiketten ontsnapt. De partij is klein, maar zou aan beide kanten voor een meerderheid kunnen zorgen. Voorzitter Maxime Prévot gaf de partij een nieuwe dynamiek, maar die was maar van korte duur. Een beschuldiging van kiesfraude voor de Waalse fractieleider Dimitri Fourny kostte de partij krediet. Dat Prévot net toen in Lapland was, één van de laatste plekken ter wereld zónder gsmonvangst, maakte de episode helemaal ellendig.

Nog erger, is dat Prévot woensdag maar bleekjes was in het voorzittersdebat van RTBF. Terwijl de hoop van de partij net op zijn verbale kwaliteiten rustte om in de laatste week dikke drommen zwevende kiezers te verleiden.

Aan de echte rechterkant zet de eenzaamheid die de MR de voorbije vijf jaar ondervond zich door. Charles Michel, premier en voorzitter, ís meer dan ooit de partij. Op 1 mei was duidelijk dat al wat blauw is en Frans spreekt zich achter hem schaart, maar als het misgaat, staat hij voor donkere dagen. Zijn partijtop zal dan bijna volledig bestaan uit misnoegde exministers. ‘Hij zal tot alles bereid zijn om mee te kunnen regeren’, grijnst een PSkopstuk.