Fraudeurs wrijven zich in de handen
Het is bizar. De Standaard publiceert twee indrukwekkende dossiers over mestfraude (DS 21 mei). Die sluiten aan bij de informatie die ook ik na een oproep heb verzameld. En toch doet de meerderheid in het Vlaams Parlement alsof ze de artikels niet heeft gelezen. Bovendien wordt de schaal van de fraude geminimaliseerd, het zou om ‘enkele fraudeurs’ gaan, die ‘cowboys’.
We horen bij de Europese koplopers wat het aantal koeien, kippen en varkens per hectare betreft. Die hoge aantallen leiden tot meer mest en meer mestverwerking. Het risico op misbruiken is groot. De mest kunnen we niet meer kwijt op Vlaamse gronden, en daarom zijn er ondertussen zo’n 153 mestverwerkingsinstallaties. Verwerken is duur. Frauderen verleidelijk, zeker als er amper 32 controleurs voor heel Vlaanderen zijn. Ze moeten duizenden bedrijven en transporten controleren. Dat is onmogelijk. De fraudeurs (in afnemende orde van financieel belang: mestverwerkers, mestvoerders en landbouwers) verdienen veel geld.
Ook ecologisch is de fraude een drama. Geen enkele van de 700 waterlopen in Vlaanderen heeft een goede waterkwaliteit. Door de droogte dalen ook de drinkwatervoorraden. Daardoor stijgt de concentratie van nitraten en fosfaten in het grondwater. Dat is binnenkort een bedreiging voor de volksgezondheid. Droevig na 25 jaar mestbeleid.
Iedereen weet dat er stront aan de knikker is, maar iedereen zwijgt en houdt de neus dichtgeknepen. Die omerta heeft een dwingend karakter. Mensen die mij contacteerden, wilden wel spreken, maar niets op papier zetten. Ze eisten anonimiteit, uit schrik.
Het parlementaire debat woensdagnamiddag was ontstellend. De meerderheid verdedigde het voorliggende mestdecreet, alsof dat alles zou oplossen. Het klopt dat er enkele verbeteringen zijn, maar het decreet blijft een kaas met gaten: uitzonderingen voor de intensieve groenteteelt, lagere boetes bij inbreuken van de registratie van dieraantallen … Er zou geen draagvlak zijn voor een strengere aanpak. Alsof je aan snelheidsduivels zou vragen of de boetes voor snelheidsovertredingen mogen stijgen.
De fraudeurs wrijven zich in de handen, terwijl het mestbeleid de belastingbetaler jaarlijks zo’n 50 miljoen euro kost. Wij stelden voor een onafhankelijk onderzoek te bestellen om de problemen en de schaal ervan precies in kaart te brengen en om oplossingen voor te stellen. Maar de meerderheid vond dat botweg overbodig.
Mag ik – ook de landbouworganisaties – vragen om de problemen met wortel en tak uit te roeien? Zij zouden er alles aan moeten doen om de vermesters te bestrijden: in het belang van hun leden en van de vele landbouwers die het wel goed doen.