Populisten blokkeren Europa niet
Macron verliest duel tegen Le Pen Duitsland kleurt groen
De EVP behaalt een ‘overwinningsnederlaag’. De doorbraak van Salvini’s eurosceptische blok zou minder ver gaan dan voorspeld in de peilingen.
1. Twee groten verliezen, liberalen en Groenen winnen
De twee grote fracties van christen en sociaaldemocraten verliezen samen 84 zetels en hebben voor het eerst onder elkaar geen meerderheid meer. De Europese Volkspartij blijft met 178 zetels wel afgetekend de grootste, tegenover 147 voor de sociaaldemocraten. Dat blijkt uit de projectie door het Europees Parlement.
Opvallend is het uitstekende resultaat van de Fideszpartij van premier Viktor Orban in Hongarije: 52%. De partij is geschorst door de EVP wegens de ondermijning van de rechtsstaat, maar binnen het Europees Parlement maakt Fidesz nog altijd deel uit van de EVPfractie. De verleiding wordt groot voor de christendemocraten om dat ook zo te houden.
Er zijn twee grote winnaars. De Europese liberalen groeien dankzij de samenwerking met de partij van de Franse president Macron van 68 naar 101 zetels, terwijl de Groenen 70 zetels behalen in plaats van 52 nu.
De fragmentatie gaat dus verder. Maar samen komen de vier proEuropese partijen nog altijd aan 496 op 751 zetels, tegenover 524 in het uittredende Europees Parlement. Guy Verhofstadt, de liberale fractieleider in het uittredend parlement, merkte direct op dat een stabiele meerderheid zonder de liberalen niet mogelijk is. Zij zullen boter bij de vis eisen bij de verdeling van de topjobs.
2. Voorspelde grote doorbraak eurosceptici blijft uit
Legaleider Matteo Salvini heeft zijn slag deels thuisgehaald: de nieuwe eurosceptische fractie ‘Europese Alliantie van Volken en Naties’ waar hij zijn schouders onder zette, haalt volgens de projectie 57 zetels in het nieuwe Europees Parlement.
Die groei is te danken aan de uitstekende score van de Lega in Italië, die tussen 27 en 31% behaalt, en de ‘transfer’ van het Duitse Alternative für Deutschland. Het Rassemblement National blijft de grootste partij in Frankrijk en brengt Macron zo een politieke nederlaag toe.
Maar door de slechte score van extreemrechts in onder meer Denemarken en Finland, gaat de groei van de alliantie minder ver dan de voorspelde 70 zetels voor de verkiezingen. De ambitie om de derde grootste fractie te worden, kan Salvini opbergen.
De uitstekende score van de Brexitpartij van Nigel Farage in het Verenigd Koninkrijk (24 zetels) maakt dat de eurosceptische fractie EFDD groeit van 41 naar 48 zetels. Maar radicaallinks zakt van 52 naar 41 zetels. Daardoor tellen die drie eurosceptische partijen 154 zetels, tegenover 130 in het vorige parlement.
Veel zullen ze niet kopen met die groei, aangezien ze geen blok vormen. Het valt wel niet uit te sluiten dat Orban of dat kleinere partijen zich de komende weken nog aansluiten bij de eurosceptici. Er zijn nog 35 zetels die nog niet bij een van de bestaande fracties zijn ondergebracht.
3. Opvolging Juncker wordt een moeilijke zaak
De Europese leiders komen morgen een eerste keer bijeen in Brussel om de uitslag te evalueren en een discussie te openen over de invulling van de Europese topjobs.
De EVP zal als grootste partij haar topkandidaat Manfred Weber naar voren schuiven. Maar de ‘overwinningsnederlaag’ van de partij versterkt zijn positie niet. Macron heeft ook al duidelijk gemaakt dat de Duitser volgens hem te licht weegt voor die taak.
‘We moeten nu onderhandelen over een programma om de EU te vernieuwen’
GUY VERHOFSTADT
Europese liberalen