‘Wij werken ons krom om anderen te spijzen’

Oranje WestVlaanderen kleurde gisteren zwart. De komst van migranten zaaide onrust. ‘Steden hebben daar al ervaring mee. Wij niet.’

‘Allemaal hebben wij hier voor Vlaams Belang gestemd. Omdat we het beu zijn.’ Arnaud Depuydt (25) roept het met luide stem in café General Store, op vijf minuten van de Grote Markt van Diksmuide. Hij is niet beschaamd voor zijn keuze, want hij weet dat hij daar niet alleen mee staat. Alle jongeren om hem heen knikken instemmend, terwijl op de achtergrond de ene na de andere monsterscore van Vlaams Belang over het televisiescherm schuift. ‘Wij zijn hier allemaal WestVlaamse boerenzonen. Onze ouders en grootouders werkten nog voor hun eigen portemonnee. Meer werken, betekende meer geld. Dat is nu niet meer zo. Wij werken ons krom om anderen te spijzen.’

Hij is echt geen racist, zegt de jonge vrachtwagenchauffeur. Hij werkt in het Verenigd Koninkrijk voortdurend samen met Afghanen en Congolezen. Maar dat de gebouwen in Diksmuide ‘vol met vluchtelingen zitten, waar wij voor betalen’, wil hij niet accepteren. ‘Eigen volk eerst’ is een slogan die aanslaat. ‘Vlaams Belang draait niet rond de pot: wat wij zelf doen, daar moeten we zelf van kunnen profiteren. Dat is de boerenmentaliteit.’

Blikjes drank

Vijf jaar geleden behaalde Vlaams Belang in Diksmuide – voor het federaal parlement – 4,7 procent van de stemmen. Gisteren was dat 21,6 procent. In heel WestVlaanderen groeide de partij vaak zowat uit het niets uit tot een van de grootsten. Burgemeester van Diksmuide Lies Laridon (CD&V) kan het niet verklaren. ‘Dit had ik niet zien komen’, zegt ze. ‘De vreemdelingenproblematiek speelt hier toch niet mee?’

Die bedenking wordt op de terrassen van de Grote Markt, die net niet in de schaduw van de IJzertoren ligt, op hoongelach onthaald. ‘Zijn hier geen vreemdelingen? Ge zoudt verschieten! Ze lopen hier de hele dag rond, met hun radio en gsm. Door hun overlast, zeker aan het station, mogen wij nu niet meer met blikjes drank over de Grote Markt lopen.’ Geert Rambour (48) zegt het vol verontwaardiging. Ook hij stemde voor Vlaams Belang, voor het eerst. ‘In de steden hebben ze ervaring met migranten. Wij hier niet.’

De grote nationale debatten – zoals dat over het Marrakechpact – lijken hier weinig impact te hebben gehad. ‘Ik heb zo gestemd, omdat ik de straten zie veranderen.’ De forse instroom van vluchtelingen, vooral in 2015, heeft ook diep in WestVlaanderen sporen nagelaten. ‘De vervanonsbedshow is nu wel heel dichtbij aan het komen’, zegt Dirk Hillewaere, zaakvoerder van restaurant Nikolaas. ‘Ook hier lopen mensen met sluiers rond. Ze komen van ons profiteren. Mijn vrouw zal na 48 jaar werken een pensioen krijgen van 941 euro, terwijl die migranten direct een uitkering en een huis krijgen.’

Op tafel slaan

‘Homo!’, roept iemand in café General Store, als Bart De Wever op de televisie verschijnt. Hij en zijn NVA hebben hier afgedaan. Net als Open VLD en CD&V. Bijna iedereen die we spreken, stemde vijf jaar geleden voor een andere partij. ‘Maar de kracht van verandering heeft juist niets veranderd’, zegt Willemaere. ‘Wat mij het meest in Vlaams Belang heeft aangesproken, is dat ze tenminste op tafel durven slaan. Anders verandert er helemaal niets. En we moeten ons Belgenland verdedigen.’

Het valt op: een stem voor Vlaams Belang is hier geen taboe. De mensen komen er niet alleen voor uit, ze vinden het prima om er met hun volledige naam en zelfs een foto in de krant over te vertellen. ‘Waarom zou ik dat niet doen?’, zegt Vincent Delbart (52). ‘Er is niets mis mee om de Vlaamse waarden te verdedigen.’ Bovendien, zegt hij, ‘hebben mannen als Tom Van Grieken en Dries Van Langenhove het imago van de partij opgekrikt’. ‘Ze zijn niet meer zo extremistisch’, zegt Arnaud Depuydt.

Met het klimaat loopt de jonge twintiger niet hoog op. Dat Vlaams Belang zich tegen rekeningrijden verzette, sloeg aan. ‘Wij gaan het klimaat op ons eentje toch niet redden. Heb jij al eens gezien met wat voor vuile auto’s ze in Afrika rondrijden? En wij maar betalen.’

Cordon

‘Wat wij zelf doen, daar moeten we zelf van kunnen profiteren. Dat is de boerenmentaliteit’

ARNAUD DEPUYDT Vrachtwagenchauffeur

Het cordon sanitaire, daarvan zijn ze hier stellig overtuigd, zal sneuvelen. ‘Ze kunnen de stem van zo veel Vlamingen niet zomaar naast zich neerleggen’, zegt Rambour. Zijn drie tafelgenoten pikken in. Zij stemden (nog) niet op Vlaams Belang. ‘Maar ik heb heel lang getwijfeld’, zegt Patrick Acke (53). ‘Nu zitten wij hier met vier aan tafel, van wie één Vlaams Belanger. Als er de komende vijf jaar niets verandert, worden dat er vier. Geloof mij.’