Op naar een coalitie van verliezers?

De NVA, CD&V en Open VLD hebben in de Vlaamse regering nog altijd een meerderheid, ondanks hun (zware) verlies.

NVAvoorzitter Bart De Wever mag vanaf vandaag beginnen te bouwen aan een nieuwe Vlaamse coalitie. Als voorzitter van de grootste partij in het Vlaams Parlement en als kandidaatministerpresident kan hij het initiatief nemen om de nieuwe Vlaamse regering te vormen. De Wever heeft die taak gisteravond ook al opgenomen. ‘Ik zal alle Vlaamse partijen uitnodigen, want Vlaanderen heeft een krachtige regering nodig’, zei hij in zijn eerste toespraak na de verkiezingsuitslag.

Zijn taak is op het eerste gezicht niet zo moeilijk. De partijen van de huidige Vlaamse regering (NVA, CD&V en Open VLD) hebben nog altijd een meerderheid in het parlement, met dat verschil dat de Vlaamse liberalen nu nodig zijn. Dat was in 2014 niet het geval.

Antwerpse coalitie

Er is een aantal andere mogelijkheden. Een coalitie van het Antwerpse stadsbestuur (NVA, Open VLD en SP.A) heeft bijvoorbeeld een zeer krappe meerderheid, maar onvoldoende om een werkbare meerderheid te vormen. Ook een coalitie van de NVA met de liberalen en Groen haalt meer dan de helft van de stemmen, maar ligt ideologisch minder voor de hand. Vlaamse coalities zonder de NVA zijn mogelijk maar niet evident. Een coalitie van vier partijen (CD&V, Open VLD, Groen en SP.A) haalt volgens de prognoses van gisteravond wel een meerderheid, maar ook die is zo klein dat ze moeilijk werkbaar lijkt.

Ook een rechtse coalitie, waarbij het cordon sanitaire sneuvelt, heeft drie partijen nodig. Vlaams Belang en de NVA, de partij die Vlaams Belangvoorzitter Tom Van Grieken nu probeert te overtuigen om samen met hem een coalitie te vormen, hebben op zich onvoldoende stemmen om een meerderheid te vormen in het Vlaams Parlement. Daarvoor is zoals gezegd de steun van Open VLD nodig. Die partij heeft een coalitie met Vlaams Belang gisteravond nogmaals uitdrukkelijk uitgesloten. NVAvoorzitter De Wever spreekt zich voorlopig niet zo uitdrukkelijk uit.

Snelle regering?

De bedoeling vooraf, zeker van De Wever, was om de nieuwe Vlaamse coalitie zo snel mogelijk in de steigers te krijgen, om daarna sterker te staan tijdens de onderhandelingen over een federale regering. Vraag is of dat nog mogelijk is, nu de partijvoorzitters van CD&V en Open VLD geconfronteerd worden met een fikse verkiezingsnederlaag en zich eerst intern moeten bezinnen.

Als een van die partijen ervoor kiest om zich te herbronnen in de oppositie, wordt het nog moeilijker om een Vlaamse regering te vormen. Open VLD of CD&V is hoe dan ook nodig om een Vlaamse meerderheid te vormen. Zij liggen – ondanks hun verlies – nog altijd in het midden van het bed.

Open VLD en CD&V liggen – ondanks hun verlies – nog altijd midden in het bed