Le Pen wint strijd van Macron
De eerste worden, had president Macron zich vooraf als doel gesteld. Maar zijn partij haalde het gisteren niet van extreemrechts.
Met volle kracht smeet Emmanuel Macron zich de afgelopen twee weken in de Franse strijd voor de Europese verkiezingen. De president gaf interviews aan de regionale kranten. Hij ging op de affiches van La République en Marche staan. Hij ontving vrijdagavond nog een Franse YouTubester voor een gesprek. De reden was simpel. Macron had van de Europese verkiezingen een strijd tegen de nationalisten en de populisten gemaakt. Als je zo hoog inzet, mag je het gevecht niet verliezen. Daardoor liet hij tijdens de slotsprint alle presidentiële terughoudendheid varen.
Precies daarom is de uitslag van gisteravond bijzonder pijnlijk voor Macron. Volgens alle exitpolls wordt extreemrechts, net zoals bij de Europese verkiezingen van 2014, de sterkste politieke kracht van het land. Het Rassemblement National (RN) van Marine Le Pen haalt 23 tot 24 procent van de stemmen. Dat is net iets minder dan vijf jaar geleden, maar ook een beetje beter dan bij de eerste ronde van de presidentsverkiezingen twee jaar geleden.
Dat is een grote opsteker voor Jordan Bardella. De piepjonge lijsttrekker van het RN zorgde ervoor dat extreemrechts, dat in 2017 nog uitgeteld tegen het canvas lag, weer helemaal terug is. Bardella sprak gisteravond van een ‘immense tevredenheid’. Zijn partijleidster, Marine Le Pen, vroeg Macron meteen om het parlement te ontbinden en nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Ze zei dat de verkiezingen een referendum waren ‘over de politiek én de persoon’ van de president. En dat het antwoord van de kiezer duidelijk is.
La République en Marche zou volgens de exitpolls uitkomen rond de 22 procent. Dat is een tegenvaller voor lijsttrekker Nathalie Loiseau, de exminister voor Europese Zaken van Macron. Zij doet het minder goed dan haar president bij de eerste ronde in 2017. Loiseau, een voormalige diplomate, slaagde er tijdens de campagne nooit in om te overtuigen. Maar doordat Macron zich zo engageerde in de campagne, zal de uitslag ook hem aangerekend worden. Het valt te vermoeden dat de president, door voluit te gaan, ook zijn tegenstanders op de been heeft gebracht. De opkomst lag, met meer dan 50 procent, naar Franse normen in ieder geval erg hoog.
Gisteravond liet het Elysée weten dat de president ‘ontgoocheld’ is, maar dat hij niet van een nederlaag wil spreken. Dat is het natuurlijk wel. Daniel CohnBendit, die de afgelopen weken vaak opdook op meetings van En Marche, wond er op de Franse tv geen doekjes om: ‘Dit was een slechte campagne van En Marche’. Een van de vragen wordt of Macron voortdoet met eerste minister Edouard Philippe.
De andere Franse partijen volgen op grote afstand. Dat peloton wordt verrassend genoeg aangevoerd door de groenen, die het met 12,5 procent uitstekend doen. De Republikeinen (8,5 procent) en de Parti Socialiste (6,5 procent) herstellen zich niet van de klap die ze twee jaar geleden kregen bij de presidentsverkiezingen. Ook La France Insoumise van de radicaallinkse JeanLuc Mélenchon deed het met 6,5 procent barslecht.
Die andere partijen waren gisteren bijzonder scherp voor Macron. Ze verwijten hem dat hij met zijn campagnestrategie Marine Le Pen in de kaart heeft gespeeld. JeanLuc Mélenchon noemde de president ‘onverantwoordelijk’.
In het Europees Parlement zal En Marche wellicht iets meer dan twintig zetels binnenhalen. Wellicht wordt de partij van Macron daarmee het sterkste onderdeel van de nieuwe fractie die rond het Alde van Guy Verhofstadt wordt opgebouwd. Maar het is duidelijk dat Macron, door zijn nederlaag tegen Le Pen, ook in Europa heel wat van zijn momentum verliest.
‘Dit was een slechte campagne van En Marche’
DANIEL COHNBENDIT