Italië krijgt de troostprijs
Na Antonio Tajani krijgt het Europees Parlement met David Sassoli opnieuw een Italiaan als voorzitter. Maar meer dan een ceremoniële functie is dat niet.
BRUSSEL I Met David Sassoli (63) wordt een oudgediende van het Europees Parlement de voorzitter van dat instituut. De Florentijnse oudtelevisiejournalist behoort tot de centrumlinkse Partito Democratico, de belangrijkste oppositiepartij in Italië. Maar het lijkt er niet op dat Sassoli de post krijgt om de eurosceptische Italiaanse vicepremier Matteo Salvini zo een hak te zetten. De sociaaldemocratische fractie S&D koos Sassoli als haar kandidaat, en haalde het voorzitterschap van het Europees Parlement binnen, als troostprijs omdat de kandidatuur van Frans Timmermans als Commissievoorzitter was afgeketst.
Italië haalt zo een prestigieuze, maar uiteindelijk vooral ceremoniële functie binnen. Tijdens een persconferentie kroop Sassoli al meteen in zijn institutionele rol, door te stellen dat ‘de regels zullen worden gevolgd’. Zelf politiek wegen is er niet bij.
Na het vertrek van Federica Mogherini als EUbuitenlandverantwoordelijke, en later dit jaar van Mario Draghi als hoofd van de Europese Centrale Bank, blijft Italië met Sassoli in het Europees Parlement met de troostprijs over.
Het illustreert hoe sterk Italië, een stichtende EUlidstaat, aan politieke invloed in Europa heeft ingeboet. Dat Mogherini tijdens de vorige bestuursperiode de topjob van buitenlandverantwoordelijke binnenhaalde, was dankzij de toenmalige Italiaanse premier Matteo Renzi. Die had bij de Europese verkiezingen van 2014 een monsterscore van meer dan 40 procent gehaald.
Nu is de Spaanse premier Pedro Sánchez de nieuwe sterke Europese man in ZuidEuropa. En dankzij Sánchez wordt Mogherini’s functie nu ingevuld door de Spanjaard Josep Borrell. Kortom, door een flink eurosceptische koers te varen, zoals de Lega in Italië doet, win je op het Europese toneel niet veel invloed.
Elitewissel
Volgens politicoloog Franco Pavoncello spelen er nog meer factoren mee. ‘Draghi en Mogherini waren geen nationale Italiaanse figuren. Draghi was niet zomaar een Italiaan, maar volgens veel analisten de juiste figuur aan het hoofd van de ECB. En Mogherini groeide eveneens sterk in haar Europese rol, ook toen haar Partito Democratico in Italië in de oppositie belandde en verder verzwakte’, zegt Pavoncello aan de telefoon vanuit Rome. Dat Italië in het nieuwe Europa sterk aan invloed inboet, wijt hij aan de beleidsbeslissingen die de regering van Lega en Vijf Sterren sinds vorig jaar al genomen heeft, maar zeker ook aan het gebrek aan geschikte politici voor zulke Europese topfuncties.
‘Italië maakt een elitewissel mee, zonder dat er in die nieuwe elite grote politieke persoonlijkheden opduiken met intellectueel gewicht en met een uitstraling op het Europese niveau’, zegt Pavoncello. ‘Er zit geen Emma Bonino bij.’
Toch kreeg Italië gisteren ook positief nieuws uit Europa: er komt geen infractieprocedure tegen Rome wegens inbreuken tegen de Europese begrotingsregels. Zo ontsnapt Italië aan een monsterboete die tot 3,5 miljard euro had kunnen oplopen. ‘Met dank aan premier Giuseppe Conte,’ zegt Pavoncello, ‘die zijn functie ook meer politiek invult en Europa heeft gerustgesteld over de Italiaanse begrotingsplannen.’ En die uiteindelijk ook de FransDuitse benoemingen heeft gesteund. is de nieuwe voorzitter van het Europees Parlement.
‘In de nieuwe Italiaanse elite zitten geen grote politieke persoonlijkheden met een uitstraling op Europees niveau’