Senaat stelt zichzelf luidop in vraag

Het gros van de senatoren heeft de eed afgelegd – vaak zonder veel enthousiasme. ‘We vullen onze taak maar best zo verstandig mogelijk in.’

BRUSSEL I Wie graag een koffie drinkt waar meer personeelsleden dan gasten zijn, kan in de bar van de Senaat terecht. Op een donderdag dit voorjaar was de majestueuze ruimte volstrekt verlaten, op drie obers en een NVAKamerlid na. ‘Ik kom hier soms zitten om aan de drukte in de Kamer te ontsnappen’, klinkt het.

Sinds de zesde staatshervorming heeft het tweede federale parlement het overgrote deel van zijn taken verloren. De Senaat is sinds 2014 alleen nog wetgevend bevoegd in enkele uitzonderlijke gevallen, zoals de grondwet, institutionele aangelegenheden, de financiering van politieke partijen en de eigen organisatie.

De Senaat bestaat uit vijftig deelstaatsenatoren, die onbezoldigd door de deelstaatparlementen afgevaardigd worden, en tien gecoöpteerden, die een halve parlementaire wedde verdienen. Die coöptaties worden vaak gebruikt om nietherkozen mandatarissen onderdak te bieden. In totaal beschikken de Nederlandstalige senatoren over een vijftigtal medewerkers, met daarnaast nog tientallen ondersteunende personeelsleden. De werking van de Senaat kost dit jaar veertig miljoen euro. De afgelopen vijf jaar keurde de Senaat 21 wetten goed.

Tegen traditie in

De deelstaatsenatoren legden gisteren de eed af. In tegenstelling tot de traditie riep tijdelijk voorzitter JeanPaul Wahl (MR) de twee jongste parlementairen niet naar voor ter ondersteuning, omdat daar iemand van Vlaams Belang bijzat. Volgende week vrijdag is het de beurt aan hun gecoöpteerde collega’s.

De meeste Vlaamse partijen pleiten voor de afschaffing van de Senaat. ‘Zolang dit bestaat, zullen we hier zitten’, zegt NVAsenator Karolien Grosemans. ‘Maar wij zijn vooral van plan om de nutteloosheid van dit orgaan verder aan te tonen. Ik hoop dat wij de laatsten zijn die deze eed hier hebben afgelegd.’ Ook Vlaams Belang draait in de Senaat op minimumdienst.

Open VLD en Groen, die ook voor de afschaffing pleiten, willen er wel nog uithalen wat erin zit. ‘We kunnen onze taak maar beter zo verstandig mogelijk invullen’, zegt Open VLDsenator WillemFrederik Schiltz, die onder meer naar de klimaatproblematiek verwijst. ‘Het is interessant om hier de vinger aan de pols te houden van wat er in de andere parlementen gebeurt, zeker wanneer ons land zijn internationale positie bepaalt.’

Fourat Ben Chikha, gecoöpteerd senator voor Groen, zegt dat hij zijn mandaat vooral wil gebruiken voor zijn werk buiten de Senaat, ‘als megafoon voor het middenveld’.

Nieuwe staatshervorming

CD&V en SP.A staan wat positiever tegenover de instelling, die jaarlijks acht keer plenair samenkomt. Toch is ook CD&Vsenator Orry Van de Wauwer kritisch. De Senaat hield zich de afgelopen legislatuur intensief bezig met een vijftiental informatieverslagen – over onder meer hormoonverstoorders, de luchtkwaliteit, meeouderschap en het recht van antwoord op internet.

‘Daar is heel veel tijd ingestoken, maar niet zo veel mee gedaan’, zegt Van de Wauwer, die de instelling toch ‘waardevol’ noemt. ‘Ik denk wel dat de Senaat de komende jaren zijn nut kan bewijzen. Zo is het een geschikte plek om over een mogelijke nieuwe staatshervorming te debatteren tussen de verschillende deelstaten en hun parlementen.’

‘Ik hoop dat wij de laatsten zijn die de eed hier hebben afgelegd’ KAROLIEN GROSEMANS (NVA)

Senator