Eigen schuld, jeukende bult

Het tuin of groennieuws van de voorbije maanden lijkt wel een actiefilm met Dwayne ‘The Rock’ Johnson te beschrijven. ‘De strijd met de buxusmot is weer begonnen’ of ‘We zullen het leger inzetten om de eikenprocessierups te bestrijden’. De reclameblaadjes gaan nog een stap verder ‘Met deze spray/val/… dood je alle ongewenste insecten/dieren/…’.

Ongewenst? Bedoelen ze dan de ongewenste natuurlijke vijanden van de buxusmot of de eikenprocessierups, die er ook het slachtoffer van worden? Of de rotdieren die onze muggenpopulatie op een draaglijk niveau houden? Of de mollen die de bodemstructuur verbeteren? Nog nooit een spray tegengekomen die helpt tegen alle ongewenste mensen die onze natuur naar de vaantjes helpen en bijgevolg ook onze leefomgeving …

De aard van het beestje

Hoe meer noodsignalen de natuur ons zendt, hoe groter onze vernietigingsdrang lijkt te worden. In de landbouw maken we monotone steriele vlaktes met hetzelfde gewas. In lanen en straten kiezen we nog steeds voor die perfecte rechte rij met dezelfde bomen, alweer een monocultuur. Die bomen, die dikwijls zwakke klonen zijn, zetten we dan in veel te kleine staanplaatsen, we gieten asfalt tot aan de stam of maaien alles met de grond gelijk, met wortelschade tot gevolg. Landbouw, steden, tuinen, ze zijn vrijwel allemaal ontworpen met de mindset van iemand die dwangneuroses heeft. Sommigen proberen de baroktuinstijl in stand te houden, waarbij de mens de natuur domineert, zoals in de tijd van Lodewijk XIV. Dat heeft een prijs.

Wie een beetje ingelicht is, zal toch geen spuitbus kopen waarmee hij zichzelf vergiftigt, zijn spelende kinderen of zijn kat en hond? Het is alsof mensen liever doodgaan aan kanker dan mos te zien in hun gazon of een tekenbeet te krijgen. Hoe meer we vechten tegen de natuur, hoe meer we vechten tegen onszelf. Wat chaos lijkt voor de mens, is harmonie in de natuur en wat ‘mooi, recht, strak, harmonisch’ voor de mens lijkt, is totale chaos voor de natuur. Die ontregeling komt met veel ongewenste bijklanken.

De natuur streeft naar een soort evenwicht. Als je een robuust systeem hebt, is het meestal opgewassen tegen een uitbraak van een of ander wezen dat dominant wil zijn. Het probleem is dat wij alle mogelijke evenwichten hebben verstoord, zodat de populaties van beestjes of planten die op zich vrij onschuldig (DS 4 juli). De verdelgers dragen een beschermend pak om processierupsen te lijf te gaan.