Tegenwind voor libra

De cryptomunt van Facebook, de libra, is niet vrij van zorgen. Nadat een dertigtal organisaties al verzet aangetekend had, vraagt nu ook het Amerikaans Congres om het project op pauze te zetten.

Democraten tonen zich almaar vijandiger ten opzichte van big tech, dat volgens hen te veel macht heeft

‘De risico’s zijn nog ernstiger als we het getroebleerde verleden van Facebook in acht nemen’

BRIEF AMERIKAANSE CONGRESLEDEN

BRUSSEL I Het is nog maar enkele weken geleden sinds Facebook de virtuele munt libra voorstelde, en het protest blijft toenemen. Nu mengt ook het Amerikaanse parlement zich in de discussie. Maxine Waters, voorzitster van de commissie Financiële Diensten van het Huis van Afgevaardigden, schreef een brief naar de ceo en coo van Facebook, Mark Zuckerberg en Sheryl Sandberg, en naar David Marcus, die het libraconsortium zal leiden. Ze vraagt hen onmiddellijk de plannen te staken.

‘Het lijkt erop dat dit een globaal financieel systeem wordt dat opereert vanuit Zwitserland, bedoeld als concurrentie voor het Amerikaanse monetaire beleid en de dollar’, stelt de brief. ‘Dat doet ernstige vragen rijzen over privacy, handel, nationale veiligheid en monetair beleid. Niet alleen voor de meer dan twee miljard Facebookgebruikers, maar ook voor investeerders, consumenten en de wereldwijde economie.’

De libra werd op 18 juni officieel voorgesteld. Het wordt een virtuele munt, waarmee gebruikers online kunnen betalen via apps als Messenger en Whatsapp. De libra heeft gelijkenissen met virtuele valuta zoals de bitcoin, maar verschilt toch fundamenteel van ‘echte’ cryptomunten. Zo zal de libra gekoppeld zijn aan een korf van internationale munten en zal ze worden overzien door de ‘Libra Association’. Dat is een organisatie die in het Zwitserse Genève wordt opgezet. Behalve Facebook zitten er partners in zoals Mastercard, Visa, Paypal, Spotify en Uber.

Door de libra in zo’n nonprofitorganisatie onder te brengen, kan de munt strikt genomen geen ‘Facebookmunt’ worden genoemd. De negatieve connotatie, die na een onaflatende stroom van schandalen aan Facebook kleeft, zou de acceptatie van de libra niet bepaald helpen.

Rookgordijn

Volgens de Amerikaanse Congresleden is dat niet meer dan een rookgordijn. Zij verwijzen direct naar het problematische parcours dat Facebook heeft gereden. ‘De risico’s zijn nog veel ernstiger als we het problematische verleden van Facebook in acht nemen’, klinkt het.

Waarna de brief de schandalen allemaal netjes opsomt: van privacyinbreuken zoals het Cambridge Analyticaschandaal en privacyboetes, over het verspreiden van haatdragende boodschappen, tot het beïnvloeden van verkiezingen. Conclusie: Facebook is wel het laatste bedrijf waaraan je de controle over een virtuele munt kunt overlaten.

Omdat Facebook al wordt gebruikt door meer dan een kwart van de wereldbevolking, oordelen ze, is het noodzakelijk dat Facebook en zijn partners de implementatie onmiddellijk staken. En wel tot overheden en regulatoren onderzoeken hebben kunnen voeren en acties hebben kunnen ondernemen.

Indien niet zou er ‘een nieuw Zwitsers financieel systeem kunnen ontstaan dat too big to fail is.’ Facebook reageerde in Amerikaanse media dat het aan de onderzoeken wil meewerken.

Het mag niet verrassen dat de brief vanuit Democratische hoek komt. In de VS tonen de Democraten zich almaar vijandiger ten opzichte van big tech, dat volgens hen te veel macht heeft. Democratische presidentskandidaten zoals Elizabeth Warren pleiten er zelfs voor om de Silicon Valleygiganten op te splitsen.

Eerder deze week stuurde een dertigtal Amerikaanse nonprofitorganisaties een brief naar Amerikaanse parlementsleden met de vraag Facebook te dwingen om de libra voorlopig niet verder te ontwikkelen. Zij menen dat ‘de risico’s te groot zijn om het plan verder te laten gaan terwijl er zoveel onbeantwoorde vragen zijn.

Believers en nonbelievers

De libra kent intussen heel wat believers en nonbelievers. Zo noemde econoom Geert Noels de lancering ‘een kantelpunt voor het financiële systeem.’ Tegelijk denken anderen dat het zo’n vaart niet zal lopen, zoals professor economie Gert Peersman (UGent). Hij noemt de libra ‘een financiële revolutie die er geen is’, onder meer doordat libra’s gedekt zijn door een korf van klassieke valuta, en er ook steeds voor kunnen worden ingeruild. Daardoor is de libra volgens hem wel degelijk onderhevig aan het monetaire beleid dat de klassieke centrale banken voeren. Mocht de libra een succes worden, dan is er volgens hem maar één grote winnaar: Facebook zelf.