Bosherstel in theorie genoeg om planeet te redden
Op de aarde is plaats genoeg om 1 miljard hectare bomen te planten. Dat is voldoende om de klimaatopwarming onder 2 graden te houden. Is de planeet dan toch gered?
BRUSSEL I Omdat de wereld er niet in slaagt de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen, moet er snel werk gemaakt wor den van technieken die CO2 uit de lucht halen en opslaan. Dat kan met hoogtechnologische metho den, maar dat zijn dure en weinig rendabele investeringen.
En eigenlijk doen bomen het zelfde. Ze leven van koolstof dioxide. Ze maken er zuurstof van en slaan CO2 op in hun stam, wortels en de bodem. Daarom roepen klimaatwetenschappers en biolo gen al lang dat we dringend én massaal bomen moeten planten. In zijn jongste rapport plakte het VNklimaatpanel (IPCC) er zelfs een getal op. Tegen 2050 moet er 1 miljard hectare bos bij komen. Dat is ongeveer de oppervlakte van de Verenigde Staten.
Maar is daar wel genoeg plaats voor op de planeet? Een studie van het Zwitserse Federale Insti tuut voor Technologie die deze week werd gepubliceerd in Scien
ce geeft hoop. Aan de hand van 80.000 satellietbeelden bereken den Tom Crowther en zijn team hoeveel grond braak ligt die toch geschikt is om bomen op te planten. Zij komen uit op 0,9 miljard hectare, bijna de oppervlakte die het IPCC voor ogen heeft.
Als al die grond effectief bebost wordt, kan hij ongeveer 205 gigaton koolstof opslaan. ‘Als we nu in actie schieten,’ schrijft Crowther, ‘kunnen we de CO2 verminderen tot een niveau dat we al bijna een eeuw niet meer hebben gehad.’
Goedkoopste
Crowther berekende ook het prijskaartje dat aan al die bomen hangt. ‘Als je rekent dat een boom ongeveer 0,3 dollar kost, dan kom je aan ongeveer 300 miljard.’ Dat is spotgoedkoop.
‘Herbebossing is inderdaad veruit de goedkoopste manier om de opwarming van de aarde te bestrijden’, zegt de Leuvense herbebossingsexpert Bart Muys, vanuit het noorden van Ethiopië. Hij doet er samen met de universiteit van Mekelle onderzoek naar manieren om bossen diverser te maken, waardoor ze ook resistenter worden tegen droogte. ‘Bomen planten is niet alleen goed voor de
Het probleem is dat er nauwelijks grond is waar niemand een claim op heeft. ‘Elk lapje wordt wel door iemand gebruikt’ BART MUYS Herbebossingsexpert
opslag van koolstof, maar ook voor de biodiversiteit.’
Betekent dit dat de strijd tegen de opwarming van de aarde nog altijd relatief makkelijk gewonnen kan worden? Zo eenvoudig is het ook weer niet. We verliezen nog altijd bossen. Uit berekeningen van de Wereldbank blijkt dat tussen 1990 en 2016 ongeveer 130 miljoen hectare is verdwenen. ‘Het is inderdaad bijzonder lastig het tij te keren’, zegt Muys. ‘Zelfs Vlaanderen slaagt er niet in om – ocharme – 10.000 hectare extra bos te planten.’
Crowther en zijn team mogen dan 1 miljard hectare ‘lege’ grond gezien hebben, eigenlijk is er nauwelijks grond waar niemand een claim op heeft. Dat merkt Muys ook in Ethiopië. ‘Elk lapje wordt wel door iemand gebruikt. Als je bossen wilt inzetten als stockeerplaatsen van koolstof, moet je ze duurzaam beheren. Dat betekent niet dat je de bomen niet meer kan kappen, maar je moet het op een correcte manier doen.’
‘Daar zit een economisch rendabel model achter, maar je moet maken dat ook de plaatselijke bevolking er baat bij heeft. Dat vergt heel veel sociaal overleg. Als je dat niet doet, bots je op heel veel weerstand. Leg de plaatselijke herders maar eens uit waarom ze geen hout meer mogen kappen om te koken op plekken waar ze dat altijd al gedaan hebben.’
Beloftes
Toch wil Muys niet te pessimistisch zijn. ‘Als je kijkt naar de beloftes die grote landen hebben gedaan in het klimaatakkoord van Parijs moet er tegen 2030 ongeveer 350 miljoen hectare bij komen. Alleen moeten die beloftes ook nageleefd worden.’
Maar zelfs daarover wil Muys niet pessimistisch zijn. ‘In goed georganiseerde landen als China worden massaal veel bomen geplant. Ook de grote Europese voedingsbedrijven beloofden plechtig dat vanaf 2020 geen bos meer verdwijnt ten voordele van landbouwgrond. Maar ook die belofte moet nog waargemaakt worden.’