Soedanees leger toch bereid macht met burgers te delen
De militairen in Soedan onderdrukten met geweld de burgerprotesten. Nu willen ze toch samenwerken met de burgerbeweging. Maar voor hoelang?
Jonge Sudanezen houden na het nieuws over het akkoord een
BRUSSEL I In Soedan gaan militairen en burgers de macht delen. Het vrijdagochtend bereikte akkoord betekent een doorbraak en lijkt een einde te maken aan een maandenlange impasse waarin het land afgleed naar chaos. Zelfs een burgeroorlog leek niet langer uitgesloten. Druk van de burgerbeweging gaf de doorslag bij de nu bereikte overeenkomst.
Tijdens de afgelopen weken van oplopende spanningen en geweld ging het om één geschilpunt: wie heeft de macht, de burgers of de militairen? In een compromis, waarbij de Afrikaanse Unie bemiddelend optrad, is nu afgesproken de macht te delen. Het hoogste bestuursorgaan in de interimperiode van drie jaar wordt de Uitvoerende raad. Daarin komen vijf burgers en vijf militairen te zitten, plus een burger met een militaire achtergrond. Het voorzitterschap zal roteren tussen een burger en militair. Na de overgangsperiode volgen er in principe verkiezingen.
Er komt een regering van technocraten. Over de samenstelling van een interimparlement wordt nog onderhandeld. Ook is afgesproken dat er een onafhankelijk onderzoek komt naar het geweld door militairen tegen burgers. Begin juni werd in Khartoem een sitin van burgers ontruimd, waarbij de militairen meer dan honderd demonstranten doodschoten, martelden en verkrachtten. Bij demonstraties afgelopen zondag schoten ze opnieuw zeven burgers dood.
Zucht van opluchting
Het aanhoudende burgerverzet deed de militairen overstag gaan. Ondanks hun grove geweld tegen betogers, de arrestatie van oppositieleiders en het afsluiten van het internet, bleven er tienduizenden in heel het land betogen tegen de heersende militaire raad. De militaire machthebbers kregen geen greep op de situatie en het land werd nauwelijks meer bestuurd. Amerika, Engeland en de Afrikaanse Unie wendden hun invloed aan om snel tot een akkoord te komen. Eerder deze week zeiden ook de Verenigde Arabische Emiraten, die eerder pal achter de koppige militaire raad stonden, dat een compromis nodig was.
‘We hopen dat dit een nieuw begin is’, zei vrijdagochtend Omar alDegair, een leider van het Verbond voor Vrijheid en Verandering. Generaal Mohamed Hamdan Dagalo, alias Hemedti, is de sterke man van de militaire raad en ook hij sprak zijn steun uit. ‘Deze overeenkomst zal allesomvattend zijn en niemand uitsluiten’, aldus Hemedti.
Het gebrek aan onderling wantrouwen zal na dit akkoord niet onmiddellijk wegebben, maar vrijdagochtend ging er wel een diepe zucht van opluchting door de Soedanese hoofdstad.
Eén belangrijke eis van de betogers is (nog) niet ingewilligd. Ze houden de militie van Hemedti verantwoordelijk voor het meeste geweld. Ze vragen nog steeds dat die aan het regeringsleger verbonden hulptroepen uit Khartoem worden teruggetrokken.
‘We hopen dat dit
een nieuw begin is’ OMAR ALDEGAIR
Leider Verbond voor Vrijheid en Verandering
© NRC Handelsblad