‘Ik heb het gevoel dat ik kan ontploffen. Zo kwaad ben ik’
Het leven van An Gillis en Teresa De Beleyr staat sinds enkele weken op losse schroeven. Ze vermoeden dat er gesjoemeld werd met hun adoptiedossier en dat ze in de jaren 80 mogelijk werden ontvoerd uit Guatemala. ‘Wie ben ik eigenlijk nog? Mijn wereld is ingestort.’
‘Ik heb me eigenlijk nooit geadopteerd gevoeld’, zegt An Gillis (31), administratief bediende uit Stekene. Ze was amper 13 maanden oud toen ze in 1988 vanuit Catarina in San Marcos, een bergdorpje in het westen van Guatemala, naar België kwam. ‘Uiteraard zag ik wel dat ik anders was dan andere Vlaamse kinderen’, zegt ze. ‘Al in de kleuterklas heb ik mijn ouders gevraagd hoe dat kwam. Ze zijn altijd heel open geweest over mijn adoptie: mijn dossier lag ook gewoon in de kast, bij de fotoalbums. Mijn adoptieouders hebben het zelfs volledig laten vertalen, om alles goed te kunnen begrijpen.’
Al op jonge leeftijd kwam Gillis te weten dat haar biologische moeder haar had afgestaan, omdat ze geen geld had om voor haar te zorgen. ‘Ik had begrip voor die keuze en heb nooit de drang gevoeld om haar op te zoeken of haar te leren kennen. Bovendien was ik perfect gelukkig in mijn adoptiegezin.’
Teresa De Beleyr (32), uit SintNiklaas, werd datzelfde jaar geadopteerd. Toen haar adoptieouders haar in 1988 gingen ophalen in GuatemalaStad, was ze 2 jaar. ‘Ik heb mezelf altijd als een enorme geluksvogel gezien’, zegt De Beleyr, die als projectleider werkt bij een telecommunicatiebedrijf. ‘Zeker nadat ik twee keer met mijn adoptieorganisatie Hacer Puente naar Guatemala ben gereisd. Toen ik de armoede er zag en begreep waar ik aan ontsnapt was, was ik mijn adoptieouders alleen maar dankbaarder.’
Schoonzus van dictator
Ook zij voelde nooit de behoefte om haar biologische moeder op te zoeken. ‘Waarom zou ik? Ze had me afgestaan en daar had ze goede redenen voor. Tenminste, dat heb ik altijd geloofd.’
Sinds enkele weken staat het leven van Gillis en De Beleyr op losse schroeven. Hun adoptie verliep via de inmiddels opgedoekte vzw Hacer Puente, die de voorbije maanden en jaren al enkele keren beschuldigd werd van kinderhandel en adoptiefraude. Ze vermoeden dat er ook in hun adoptiedossier onregelmatigheden zijn gebeurd. Samen met zes andere Vlaamse adoptanten bereiden ze een klacht voor bij het federaal parket. ‘Als mijn biologische moeder me niet vrijwillig heeft afgestaan, ben ik het aan haar verplicht om uit te zoeken wat er is gebeurd’, zegt Gillis. ‘Zeker nu ik zelf mama ben, besef ik hoe vreselijk dat moet zijn.’
Na de sporadische beschuldigingen aan het adres van Hacer Puente barstte de etterbuil rond
de vzw in Vlaanderen pas dit jaar helemaal open na de documentairereeks Bargoens. Daarin getuigden twee Waalse meisjes, Coline Fanon en Sophie Villers, over hun malafide adoptie.
Tvmaker Eric Goens reisde met hen naar Guatemala. Daar bezochten ze onder meer de residentie van wijlen Ofelia Rosal de Gamas, die adopties regelde voor Hacer Puente en de schoonzus was van Oscar Mejia Victores, de toenmalige dictator van het LatijnsAmerikaanse land. Opvallend: Gillis noch De Beleyr heeft de documentaires op Eén gezien. ‘Dat klinkt misschien gek, maar het interesseerde mij niet’, zegt De Beleyr. ‘Voor mij was mijn adoptie geen issue. Ik was er niet mee bezig.’
Sintobin
Het dossier kwam in een stroomversnelling terecht toen Unicef België in mei aankondigde dat het zijn pas aangestelde directeur Bernard Sintobin de laan uitstuurde. De aanleiding was een reeks tweets van Goens. ‘Vraag je: hoe zit het met de rechten van de adoptiekinderen uit Guatemala die zijn verhandeld door Hacer Puente van penningmeester Sintobin?’, tweette hij. Gevolgd door een foto van Coline en Sophie met de tekst ‘30 jaar geleden als baby verhandeld in Guatemala, door toedoen van de Belgische adoptievereniging Hacer Puente. Prettig weekend iedereen.’
Bernard Sintobin en zijn vrouw adopteerden in de jaren 80 zelf drie kinderen uit Guatemala. Daarna richtten ze samen met Michèle Boucq, de vrouw die in Bargoens genoemd wordt als de Belgische spil in het netwerk, de vzw Hacer Puente op. Sintobin was niet alleen penningmeester, maar begeleidde ook bijna alle Nederlandstalige adopties.
Ook de adoptieouders van An Gillis en Teresa De Beleyr regelden alles met hem. Hun oudere broers (geboren in 1984) kwamen eveneens naar België met zijn hulp.
Sintobin had in zijn cv voor Unicef niet gezegd dat hij bij zijn werk voor Hacer Puente ook bij adopties werd betrokken. Zijn advocaat Patrick Hofströssler benadrukt dat het om vrijwilligerswerk ging, waarbij hij alleen zijn ervaring deelde. ‘Mijn cliënt heeft nooit een vergoeding ontvangen en werd ook nooit geconfronteerd met onrechtmatigheden die in Guatemala zouden zijn gepleegd.’ Sintobin diende op zijn beurt een klacht in wegens laster en eerroof.
Mirakel
‘Na zijn ontslag bij Unicef ging het plots overal over malafide adopties uit Guatemala’, zegt Gillis. ‘Ook mijn adoptiemama sprak me erover aan. Er was geen ontkomen meer aan. Ineens werd ik gedwongen om wel na te denken over mijn adoptie en over mijn biologische ouders.’
De Beleyr heeft hetzelfde gevoel. ‘Als ik kon kiezen, had ik dit allemaal niet willen weten’, zegt ze. ‘Ik heb nooit willen zoeken. Mijn wereld is ingestort. Wie ben ik eigenlijk nog? Ben ik nog dezelfde persoon als ik geen enkele zekerheid meer heb over mijn verleden? Dit heb ik nooit gewild.’
Gillis en De Beleyr hebben vorige maand hun dossier overgemaakt aan Racines Perdues, de organisatie van Coline Fanon en Sophie Villers die adoptiekinderen uit Guatemala bijstaat in hun zoektocht naar hun roots. ‘Het is te vroeg om conclusies te trekken, maar in beide dossiers vallen wel enkele elementen op’, zegt Fanon. ‘De naam van de notarisadvocaat in hun dossiers is dezelfde als die in mijn dossier, hoewel we van de andere kant van het land komen. Ook een aantal namen van moraliteitsgetuigen komt terug.’
Er is nog iets eigenaardigs. ‘Mijn ouders adopteerden in 1984 al een jongen uit Guatemala’, zegt De Beleyr. ‘Maar mijn adoptiemoeder droomde van twee kinderen. Ze had ook al beslist dat als ze ooit een dochter zou hebben, die Teresa zou heten. Op een bepaald moment heeft ze een brief naar Guatemala geschreven waarin ze dat ook letterlijk zegt. Maanden later kwam er een antwoord van Hacer Puente dat er een Teresa
‘Als ik kon kiezen, had ik dit allemaal niet willen weten. Ik heb nooit willen zoeken’ TERESA DE BELEYR
voor adoptie was. Voor mijn adoptieouders leek dat een mirakel. Maar met alles wat ik nu weet, vind ik het te toevallig. Ongeloofwaardig zelfs.’
De Beleyr weet niet zeker wat haar geboortenaam is. ‘Op mijn geboorteakte staat Teresa, maar een verzorgster die twee jaar op mij heeft gepast in Guatemala, heeft nog een brief geschreven naar mijn Belgische adoptieouders. Daarin noemt ze me JuliaTeresa. Wie weet, is dat wel mijn echte naam.’
Aanknopingspunt
Gillis heeft op haar geboorteakte een andere naam. ‘Als die akte juist is, is mijn geboortenaam Maria Cristina Reynoso’, zegt ze ‘Ik vind het wel mooi klinken. Mijn man vindt ook dat het bij me past. Ik heb er nooit over nagedacht, maar de laatste weken krijgt die naam wel een andere betekenis. Misschien heeft mijn mama die voor me gekozen en denkt ze nog vaak aan mij.’
Ze beseft dat het een van de weinige aanknopingspunten kan zijn om haar biologische moeder te vinden. ‘Ik heb het gevoel dat ik in een rollercoaster terecht ben gekomen. Ik besef nog niet goed welke impact dit allemaal heeft. Eén ding weet ik wel: als mijn dossier toch correct is, stopt het voor mij. Als het de keuze was van mijn biologische moeder om mij af te staan, hoef ik haar niet te vinden. Dat blijft zo.’
‘Maar als het niet zo is, verandert alles’, vult De Beleyr aan. Ook zij worstelt erg met haar gevoelens. ‘Op dit moment overheerst de boosheid. Ik heb het gevoel dat ik kan ontploffen, zo kwaad ben ik’, zegt ze. ‘Vooral het feit dat ik twee keer met Hacer Puente naar Guatemala ben gereisd, maakt me woedend. Het idee dat ze me iets hebben voorgelogen, is onaanvaardbaar.’
Ook voor hun adoptieouders is de onzekerheid zwaar. De Beleyr: ‘Mijn ouders voelen zich misschien nog meer slachtoffer. Ze voelen zich bedot, maar zijn ook bang om me na 32 jaar te verliezen.’
‘Als mijn biologische moeder me niet vrijwillig heeft afgestaan, ben ik het aan haar verplicht om uit te zoeken wat er is gebeurd’
AN GILLIS