Een graf van steen
Weg van de platgetreden paden wilden we dat voorjaar. Veel zien, maar zo weinig mogelijk soortgenoten teveeleisende misantropen
genkomen, die we zijn.
We vonden onze vakantieplek op Sardinië, onze B&B in Sant’Antioco, een pietepeuterig eiland in het zuidwesten, met een brug vastgeklonken aan het hoofdeiland. Even leek het zelfs van het goede te veel. We kwamen in stadjes waar mensen ons net niet met open mond aanstaarden – nochtans hadden we onze bermuda’s en hawaïshirts thuisgelaten. Soms reden we wel een halfuur over smalle wegen, omgeven door ruig groen, zonder ook maar één tegenligger. Heerlijk.
Een van die wegen leidde naar de prehistorische necropolis van Montessu. ‘Een van de grootste en belangrijkste archeologische sites van Sardinië’, kondigde de reisgids aan. Bij de ingang stonden nog twee andere auto’s, niet meer, en er liep zowaar een wit ezelsveulen rond. In wegwijzers en naamborden leken ze er niet al te hard te geloven, een website was onbestaande. We telden enkele euro’s neer voor een kaartje en liepen de honderd à tweehonderd meter naar boven, de heuvel over.
De vallei van Montessu telt ongeveer veertig uit rots gehouwen grafkamers, die ter plaatse de iets poëtischere naam ‘domus de janas’ (elfenhuisjes) krijgen. Ze zijn zo’n 5.000 jaar oud. De kleinste graven zijn niet veel meer dan gaten in de rots. In de grootste werden wellicht families met veel aanzien begraven. Ze tellen verscheidene kamers en zijn versierd met graveringen. In latere tijden hebben herders enkele ervan ingericht als woning.
Uren liepen we er rond. De vallei was groen en uitgestrekt. Wanneer je op een van de grafkamers stuitte, vroeg je je telkens weer af hoe ze 5.000 jaar geleden hun overledenen dat hele eind van de nederzettingen tot bij hun afgelegen laatste rustplaats kregen.
Op een Duits koppel na dat we om het halfuur wel ergens dichtbij of in de verte zagen lopen, was er op die doordeweekse meidag niemand. Ik herhaal: niemand. Op ‘een van de grootste en belangrijkste archeologische sites van Sardinië’. Dat was nog het uitzonderlijkst van al. Je zou er drommen toeristen verwachten, vuilnisbakken om de 500 meter, en opzichters in uniform die er met strenge blik op toezien dat al die mensen hun vuilnis daar wel degelijk in deponeren. Niets en niemand. Alleen wij, die ontzagwekkende, millennia oude graven, het verbluffende uitzicht eromheen. En twee Duitsers. Na anderhalf uur zagen we ze linksaf slaan waar je rechts moest gaan. Even moest ik de neiging onderdrukken om ze niet toe te roepen dat ze rechtsomkeer moesten maken. Samen alleen in de weidsheid, dat schept een band, weet je wel. Maar ik liet ze. Wellicht waren ze het zat te achtervolgen en achtervolgd te worden. Als je dan bijna alleen bent in zo’n panorama, dan wil je het ook echt helemaal voor jezelf, en wil je niet om het half uur moeten denken: ‘Verdammt, daar zijn die twee Belgen weer om ons schön uitzicht te verschmutzen!’
Op een Duits koppel na dat we om het halfuur wel ergens dichtbij of in de verte zagen lopen, was er op die doordeweekse meidag niemand